Cần thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân  phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: VGP/Hoàng Anh

Phát biểu tại Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, muốn hoàn thành nhiệm vụ cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp cần thay đổi nhận thức của toàn xã hội về nông nghiệp Việt Nam. “Cần làm rõ sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào, chi phí và chất lượng sản phẩm ra sao, thị trường mục tiêu là ở đâu. Làm rõ sản phẩm chủ lực của quốc gia, từng vùng và địa phương có sức cạnh tranh cao, nhu cầu thị trường đủ lớn”, ông Nguyễn Thiện Nhân nói.

Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, hộ nông dân không liên kết vẫn có thể mua trực tiếp các nguyên liệu đầu vào nhưng số lượng ít, không bảo đảm được chất lượng, không đàm phán được giá mua. Cùng với đó, việc bán sản phẩm cho tư thương với số lượng ít, không thương hiệu thì sẽ bị ép giá, ép chất lượng. Khi đó, dù năng suất cao nhưng thu nhập vẫn thấp.

Khẳng định vai trò của kinh tế hợp tác, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, HTX có sức mạnh kinh tế để đàm phán mua đầu vào, bán đầu ra có lợi cho hộ nông dân xã viên của mình. Hơn nữa, HTX có thế mạnh như nghiên cứu thị trường, quyết định sản xuất cái gì, bao nhiêu, sản xuất như thế nào, có khả năng cung cấp các đầu vào với giá thấp hơn thị trường bán lẻ cũng như kiểm soát được chất lượng đầu vào.

HTX tiêu thụ sản phẩm của các hộ tốt hơn vì có khả năng đàm phán với quy mô lớn, chất lượng đồng nhất, kiểm soát được chất lượng cũng như vấn đề an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, HTX cũng có thể hỗ trợ hướng dẫn kỹ thuật mới, giám sát tuân thủ các yêu cầu chất lượng, lập quỹ dự phòng rủi ro để hỗ trợ nông dân. HTX còn xây dựng thương hiệu, lựa chọn đối tác tiêu thụ sản phẩm, xây dựng các cửa hàng tiêu thụ sản phẩm riêng và nhà kho dùng chung cho các xã viên.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: VGP/Hoàng Anh

“Việc nông dân liên kết qua HTX là mô hình cơ bản nhất để bảo đảm quyền lợi, quyền làm chủ của nông dân, từ đó làm cơ sở để liên kết sản xuất ở mức độ cao hơn, có lợi cho nông dân hơn qua liên kết thành lập Liên hiệp HTX hoặc liên kết với các doanh nghiệp. Thông qua phương thức sản xuất HTX và Liên hiệp HTX, vị thế của người nông dân trong đàm phán mua bán trên thị trường được thay đổi căn bản, là tiền đề để phân phối lại giá trị gia tăng của chuỗi sản xuất nông nghiệp”, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định.

Để phát huy vai trò chủ thể của giai cấp nông dân trong tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới thời kỳ hội nhập, theo ông Nguyễn Thiện Nhân, cần khẳng định vai trò của Liên minh HTX trong việc hỗ trợ thành lập các HTX mới; hỗ trợ đào tạo cán bộ HTX, phổ biến các điển hình HTX làm tốt; hỗ trợ thành lập các Liên hiệp HTX; thực hiện kiểm toán các HTX, tư vấn sản xuất-kinh doanh.

Người đứng đầu MTTQ Việt Nam cũng cho rằng cần phát huy vai trò chủ thể của nông dân và giai cấp nông dân, trong đó chủ thể về chính trị và kinh tế là Hội Nông dân Việt Nam, thông qua phương thức sản xuất hợp tác.

“Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Hội Nông dân Việt Nam và Liên minh HTX Việt Nam để nông nghiệp Việt Nam phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, đem lại lợi ích tốt hơn cho người nông dân và đất nước trong quá trình hội nhập quốc tế hiện nay”, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng cần phát huy vai trò của khoa học để hiện đại hóa nông nghiệp, mở mang văn hóa cho nông thôn, ứng dụng thành tựu khoa học và nông nghiệp để mang lại giá trị cao hơn. Một số đại biểu nêu quan điểm tái cơ cấu nông nghiệp bao gồm từ tái cơ cấu chính sách đất đai theo hướng thúc đẩy tích tụ và tập trung, thay đổi hình thức tổ chức sản xuất từ hộ gia đình sang liên kết kinh tế trong đó có phát triển các tổ hợp tác, HTX và doanh nghiệp nông nghiệp.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị phải tiến hành cụ thể hóa nghị quyết bằng chính sách cụ thể, mô hình, thực tế để người dân biết, dân bàn, dân thực hiện. Bên cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng Hội Nông dân cần phải thể hiện rõ hơn vai trò đại diện cho nông dân trong các chính sách quan trọng như đất đai, nước, xây dựng công trình lớn, tạo môi trường, việc làm. Ngoài ra, Hội còn đóng vai trò đại diện cho nông dân để lựa chọn đề tài nghiên cứu, chương trình khuyến nông cũng như phải có tác động phản biện chính sách.

Ngọc Quang