Chính phủ sẵn sàng đón nhận những đề xuất mới chưa có tiền lệ

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Tại phiên toàn thể “Đẩy mạnh ngoại giao phục vụ phát triển trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng” của Hội nghị, gửi lời chào những nhà ngoại giao, những người nỗ lực dệt nên sợi dây kết nối hữu nghị giữa Việt Nam và bạn bè năm châu, tạo nên vị thế Việt Nam ngày càng mạnh mẽ, Thủ tướng nhìn nhận, thành tựu của đất nước có sự đóng góp không nhỏ của công tác đối ngoại.

Chúng ta đã kết hợp tốt những vấn đề bên trong và bên ngoài, đối nội và đối ngoại để phát triển đất nước. Những nguồn lực từ bên ngoài cùng với bên trong đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đạt mức tăng trưởng cao liên tục.

Thực hiện chủ trương Chính phủ kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp, Bộ Ngoại giao đã triển khai ngoại giao kiến tạo, đạt nhiều kết quả tốt. Việt Nam là nước ASEAN duy nhất có quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và toàn bộ nhóm G7, 13/20 nước G20. Đây là những đối tác thương mại, đầu tư lớn nhất của Việt Nam. Chỉ riêng 5 nước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và G7 đã chiếm trên 27% tổng vốn đầu tư FDI, chiếm gần 50% tổng kim ngạch thương mại 2017.

Chúng ta đã tạo dựng được sự đan xen lợi ích song phương giữa Việt Nam và các nước đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, giúp chúng ta tranh thủ được các nguồn lực quốc tế to lớn cho phát triển. Đan xen lợi ích giữa kinh tế với các vấn đề chính trị, an ninh đã giúp chúng ta hóa giải nhiều vướng mắc trong các quan hệ bằng cách tiếp cận sáng tạo, linh hoạt hơn. Chúng ta chủ động can dự thúc đẩy được “điểm đồng lợi ích” với các đối tác, giảm bất đồng, đưa quan hệ đi vào chiều sâu, cùng có lợi, nhất là trong bối cảnh các nước lớn điều chỉnh mạnh về chính sách.

Ngành ngoại giao đã quyết liệt hành động, góp phần mở rộng thị trường và tranh thủ mọi nguồn lực để phục vụ nhu cầu phát triển đất nước. Doanh nghiệp và địa phương đang trở thành trung tâm trong các nỗ lực xúc tiến quảng bá kinh tế đối ngoại của ngành ngoại giao, đúng theo tinh thần của Chính phủ kiến tạo, phục vụ. Theo Thủ tướng, đây cũng là  điểm mới tại Hội nghị lần này khi mời nhiều lãnh đạo địa phương, doanh nghiệp tham dự.

Mạng lưới cơ quan đại diện của Việt Nam tại nước ngoài đã cảm nhận trực tiếp hơi thở của thời đại, nhịp đập của địa bàn, kịp thời báo cáo về những biến động kinh tế chính trị của thế giới, nước đối tác để giúp Chính phủ trong điều hành kinh tế xã hội.

“Chúng ta vui mừng khi thấy nhiều đồng chí trong ngành ngoại giao đã trăn trở, lo lắng cho đất nước và từ đó, có đóng góp tốt cho đất nước với nhiều tấm gương xuất sắc”, Thủ tướng nói, đồng thời, cũng chỉ ra mặt tồn tại, hạn chế.

Vị thế địa chiến lược của Việt Nam chưa được khai thác tối đa, công tác nghiên cứu và dự báo đôi lúc còn bị động, chưa lường hết được một số biến động của khu vực và điều chỉnh chính sách của một số nước, chưa có nhiều đề xuất, sáng kiến mang tính chất đột phá đổi mới cho đất nước, cho Bộ Ngoại giao, phối hợp liên ngành trong việc tổ chức các hoạt động đối ngoại đôi khi còn rời rạc, chưa thực sự chặt chẽ, chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Nỗ lực đổi mới ngoại giao kiến tạo phục vụ địa phương, người dân, doanh nghiệp mới là bước đầu, chưa tạo dựng được nền tảng vững chắc, lâu dài.

Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Nhà ngoại giao tài năng nhất là người biết truyền cảm hứng sâu sắc

Trong bối cảnh kinh tế thế giới chuyển động nhanh, nhiều bất ổn khó lường, Thủ tướng đề nghị, ngoại giao kiến tạo phát triển cần phải chủ động và sáng tạo hiệu quả. Công tác đối ngoại phải góp phần gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định và phát triển. Đây là nhiệm vụ rất khó, trọng trách nặng nề, chúng ta cần làm theo lời dạy của Bác Hồ: “dĩ bất biến, ứng vạn biến”.

“Nhân đây, tôi cũng nói “dĩ bất biến, ứng vạn biến” trên tinh thần nào. “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” chính là Nam quốc sơn hà, Nam đế cư của Lý Thường Kiệt, dĩ bất biến, ứng vạn biến chính là Hịch tướng sĩ của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, dĩ bất biến, ứng vạn biến chính là Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi và dĩ bất biến, ứng vạn biến chính là bản Tuyên ngôn độc lập mùa thu năm 1945 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của Đảng, Nhà nước ta mà tất cả các đồng chí ngồi đây khắc cốt ghi tâm bằng cả trái tim và khối óc”, Thủ tướng nói.

Chính vì vậy những nhà ngoại giao tài năng nhất chính là những người biết truyền cảm hứng sâu sắc, những người kể chuyện xuất sắc nhất cho bạn bè quốc tế về lịch sử dân tộc Việt Nam, về lòng yêu chuộng hòa bình và những quyết tâm, các quyết sách làm kim chỉ nam con đường chúng ta đi. "Có thể gọi “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn/Lấy chí nhân để thay cường bạo” trong thời khắc khó khăn phức tạp của đất nước". 

Thủ tướng nêu rõ, Bộ Ngoại giao cần phối hợp liên ngành để tìm ra những phương thức sáng tạo, linh hoạt, nâng cao vị thế quốc gia, khai thác những điểm thuận, khắc phục những điểm bất đồng và điều quan trọng là tạo ra các cơ hội gìn giữ hòa bình, ổn định hợp tác và phát triển. 

Phát huy, tạo lập và củng cố vị thế vị thế chiến lược của Việt Nam. Đây là một trong những ưu tiên của công tác đối ngoại, tạo tiền đề cho sự phát triển của đất nước thời gian tới.

Công tác đối ngoại phải đóng góp tích cực cho phát huy nội lực, xây dựng nền kinh tế tự chủ, những nhân tố vững chắc cho nguồn lực quốc gia. Phát huy nội lực là công việc của mọi người dân, Bộ Ngoại giao cũng không thể đứng ngoài. Đối ngoại phải đi trước, kịp thời, phát hiện vấn đề và kiến nghị giải pháp cho đất nước. Chính phủ có trách nhiệm đảm bảo những cân đối lớn của nền kinh tế và sẽ cố gắng tìm những dư địa cho tăng trưởng xoay quanh 3 động lực: Nông nghiệp, công nghiệp và du lịch.

Hoan nghênh chủ đề của Hội nghị năm nay đã xác định phương châm chủ động, sáng tạo, hiệu quả, chủ động trong đối ngoại, Thủ tướng cho rằng, không chỉ kịp thời tận dụng cơ hội thuận lợi, kịp thời ứng phó biến động mà cần hướng tới tính đi trước một nhịp để làm rất tốt công tác dự báo chiến lược, công tác tham mưu cho Chính phủ và cả các bộ ngành. Sáng tạo trong đối ngoại chính là kiên định mục tiêu, nhưng linh hoạt trong sách lược, nhất là trong thế giới đang biến động rất nhanh chóng. Chính vì vậy, ngành ngoại giao phải thích ứng với tình hình mới, sẵn sàng đổi mới tư duy, để cung cấp những quan điểm, cách tiếp cận, giải pháp mới, không sa vào lối mòn.

“Khi thực tiễn có biến đổi chưa có tiền lệ thì Chính phủ cũng sẵn sàng đón nhận những đề xuất mới chưa có tiền lệ. Chúng ta phải sáng tạo vận dụng”, Thủ tướng nói.

Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Bộ Ngoại giao là một anten nhạy cảm để thu hút người tài

Công tác đối ngoại cần phát huy tinh thần hành động, phục vụ cho phát triển. Phải chuyển hóa mạnh mẽ lợi thế quan hệ chính trị đối ngoại tốt đẹp của Việt Nam với các quốc gia, đối tác trở thành các cơ hội hợp tác, lợi ích kinh tế phục vụ phát triển hội nhập kinh tế quốc tế. “Đó là điều tạo sự đan xen lợi ích mà chúng ta đã phân tích”.

Cần phát huy quan hệ tương tác cá nhân giữa các đại sứ với các nhà lãnh đạo các nước. Năng động trong đối ngoại đa phương với tâm thế tự tin, đàng hoàng hơn. Tích cực tham gia đóng góp, xây dựng, định hình các thể chế hợp tác đa phương, nỗ lực vươn lên đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt, hòa giải, thúc đẩy đồng bộ các lĩnh vực với hợp tác kinh tế là trọng tâm.

Công tác đối ngoại cần lấy doanh nghiệp làm trung tâm, đồng hành cùng doanh nghiệp vươn ra thế giới. Đây là một quan điểm, tinh thần chỉ đạo mới cần quán triệt. Tăng cường tìm kiếm nguồn lực, quảng bá phát triển thương mại, thu hút ODA, du lịch, kiều hối, phát triển thị trường lao động để cùng cả nước phát triển nền kinh tế số công nghệ cao, thông minh.

Các đại sứ cần mở hướng mới, vận dụng nguồn lực của các doanh nghiệp, vận động kiều bào ta ở nước ngoài ủng hộ xây dựng đất nước một cách thiết thực nhất, đặc biệt là phân phối hàng hóa của Việt Nam.

Cần xây dựng tiêu chí về sự hài lòng của doanh nghiệp để đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài. 

Công tác thông tin đối ngoại là nhiệm vụ của quan trọng, lâu dài, thường xuyên và là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Năm 2017 có 4.000 phóng viên nước ngoài vào đưa tin, viết bài về Việt Nam. Đây là kênh quan trọng để quảng bá tiềm năng, đất nước con người Việt Nam ra thế giới. 

Bộ Ngoại giao cũng cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để tạo sức mạnh tổng lực phục vụ phát triển đất nước. Để triển khai hiệu quả ngoại giao phục vụ kiến tạo, ngành ngoại giao cần chú trọng các yếu tố. Đầu tiên là yếu tố con người, cần có phương thức tốt, cách làm tốt, áp dụng công nghệ tốt, kỹ năng hiện đại, ngoại giao công chúng, phục vụ hiệu quả doanh nghiệp. Làm tốt công tác thông tin, tham mưu dự báo, lưu trữ, phân tích.  

Ngoại giao kinh tế vẫn là chính, quan điểm này cần thấm nhuần trong đội ngũ cán bộ ngành ngoại giao, coi đây là tiêu chuẩn đánh giá tổng lãnh sự, đại sứ quán. Cần làm tốt việc thu thập thông tin, chính xác, kịp thời, liên tục. Song hành, hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương, tham mưu, đề xuất, tháo gỡ vướng mắc. 

Hoạt động của sứ quán không chỉ phục vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ mà còn phục vụ các địa phương, các doanh nghiệp tư nhân và Nhà nước để phát triển kinh tế bởi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Cần làm tốt nhiệm vụ ngoại giao chính trị một cách nhuần nhuyễn, từ đó làm tốt ngoại giao kinh tế.

Nhấn mạnh việc làm tốt việc thu nhận trí tuệ thế giới về Việt Nam, Thủ tướng cho rằng, Bộ Ngoại giao phải là một anten nhạy cảm để thu hút người tài, người có đầu óc khoa học vào Việt Nam, nhất là bà con Việt kiều tài năng.

Thay mặt Chính phủ, khẳng định niềm tin của Đảng, Nhà nước vào ngành ngoại giao, nhiệm vụ nặng nề nhưng vinh quang, Thủ tướng tin tưởng ngành ngoại giao sẽ có bước phát triển mới sau hội nghị quan trọng này.

Đức Tuân