Tổ công tác của Thủ tướng và áp lực chống trì trệ, lợi ích nhóm

Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng phát biểu tại một cuộc kiểm tra. - Ảnh: VGP

Cách đây gần 3 năm, ngày 19/8/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định thành lập Tổ công tác của Thủ tướng theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, kết luận, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, cơ quan, địa phương.

Quyết định được Thủ tướng đưa ra trước thực trạng, việc tổ chức thực hiện những nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao còn nhiều hạn chế, yếu kém. Ở thời điểm đó, tình trạng nợ quá hạn nhiệm vụ chiếm tỷ lệ cao, tới 25%, trong đó có nhiều nhiệm vụ quan trọng bị chậm.

Nhiều nhiệm vụ gặp phải khó khăn vướng mắc không được tháo gỡ kịp thời, làm cho cơ chế chính sách chậm đi vào cuộc sống; kỷ cương của một số cán bộ, công chức không nghiêm, bao biện, né trách, lòng vòng, đổ lỗi cho nhau, không thừa nhận những bất cập, tồn tại trong thực thi công vụ, làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân và doanh nghiệp đối với bộ máy công quyền và ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành, kỷ luật, kỷ cương hành chính.

Do đó, công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ giao phải được tăng cường, kiểm tra phải thực chất, quyết liệt, phương pháp, cách thức phải được thay đổi để đáp ứng yêu cầu, quan điểm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là chuyển từ mệnh lệnh hành chính sang thực thi.

Thay đổi quan trọng từ 61 cuộc kiểm tra

Trong 3 năm qua, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ, Tổ công tác đã hoạt động rất tích cực, hiệu quả, đã tiến hành 61 cuộc kiểm tra, góp phần tạo ra những thay đổi quan trọng trong việc triển khai, thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao và trong công tác hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính.

Với tinh thần làm việc quyết liệt, chủ động, thẳng thắn, công tâm, khách quan và không né tránh, ngại va chạm, Tổ công tác đã kịp thời phát hiện nhiều khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và nhiều khoảng trống pháp lý; nhiều vấn đề tồn tại, bất cập, dư luận quan tâm, bức xúc liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành của các bộ, cơ quan địa phương; nhiều bất cập, yếu kém trong công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để tham mưu, đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, yêu cầu các bộ, cơ quan địa phương chấn chỉnh, khắc phục kịp thời.

Đến nay tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh đã được khắc phục về cơ bản và có chuyển biến tích cực. Năm 2017, đã có 51/60 văn bản quy định chi tiết được ban hành (đạt 85%); năm 2018, có 118/122 văn bản quy định chi tiết được ban hành, đạt 96,72% - tăng 11,72% so với năm 2017.

Tổ công tác kịp thời phát hiện nhiều bất cập, vướng mắc, chồng chéo trong các quy định pháp luật hiện hành và đã tham mưu, kiến nghị cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho công tác quản lý nhà nước và bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong quá trình thực thi.

Đồng thời, quan triệt yêu cầu, quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng, trong xây dựng và hoàn thiện thể chế phải từ bỏ tư tưởng “cài cắm”, “tham nhũng chính sách”, phải rà soát, cắt bỏ tất cả những gì là rào cản, là giấy phép con gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, không phù hợp với quan điểm, tư tưởng xây dựng Chính phủ liêm chính, Chính phủ hành động, kiến tạo, hướng tới người dân và doanh nghiệp.

Kịp thời phát hiện những khoảng trống, lỗ hổng pháp lý, những rào cản liên quan đến thể chế, chính sách, dễ tạo kẽ hở để cán bộ thực thi công vụ sách nhiễu, tiêu cực, cần khẩn trương ban hành để đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý nhà nước.

Nhiều vấn đề bất cập, yếu kém được khắc phục

Qua kiểm tra, Tổ công tác cũng phát hiện nhiều vấn đề thực tiễn đang đòi hỏi nhưng bị ràng buộc, hạn chế bởi các chế định pháp lý hiện hành cần khẩn trương tháo gỡ  nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, như kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho thực hiện thí điểm tập trung, tích tụ đất đai để tháo khỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay cho người dân và doanh nghiệp tham gia tích tụ, tập trung đất đai trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Luật đất đai; việc thực hiện thí điểm xây dựng chính quyền điện tử tại địa phương.

Vấn đề trì trệ trong cải cách hành chính; vấn đề bất cập, yếu kém trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh được kịp thời khắc phục, chấn chỉnh.

Tại các cuộc kiểm tra của Tổ công tác về cải cách hành chính tại các bộ, cơ quan, địa phương và kiểm tra thực tế việc giải quyết các thủ tục hành chính tại các Trung tâm hành chính công đã truyền đạt yêu cầu, quyết tâm, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cải hành chính đã tạo sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và hành động của các bộ, cơ quan, địa phương trong thực hiện cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Kết quả cắt giảm các điều kiện kinh doanh, thủ tục kiểm tra chuyên ngành đã khẳng định sự hoạt động hiệu quả, sự nỗ lực, quyết liệt, quyết tâm, trách nhiệm của Tổ công tác trong việc thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao.

Nhiều vấn đề tồn tại, bất cập chậm được xử lý, giải quyết, làm dư luận quan tâm, bức xúc đã được Tổ công tác thẳng thắn chỉ ra tại các cuộc kiểm tra và đã được các bộ, cơ quan, địa phương khắc phục, chấn chỉnh kịp thời. Nhiều vướng mắc về cơ chế, chính sách liên quan đến thúc đẩy sản xuất, kinh doanh của các Tập đoàn, Tổng công ty đã được tháo gỡ.

Hoạt động của Tổ công tác của Thủ tướng đã có tác động lan tỏa mạnh mẽ đến việc tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong công tác chỉ đạo, điều hành của các bộ, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ giao.

Đến năm 2018, tỷ lệ nhiệm vụ quá hạn chỉ còn 1,15%, giảm 0,23% so với năm 2017 và giảm 23,85% so với trước khi Tổ công tác được thành lập.

Đề cao trách nhiệm cá nhân hơn nữa

Trong nhiều bài học kinh nghiệm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác nhấn mạnh yêu cầu công khai minh bạch với sự tham gia rộng rãi của các cơ quan báo chí trong các buổi kiểm tra, tạo sức ép công luận để các cơ quan thực hiện.

Cùng với đó, là tinh thần làm việc quyết liệt, chủ động và không né tránh, ngại va chạm; cầu thị, khách quan, thận trọng trong việc nắm bắt, tiếp thu ý kiến…

Về phương hướng nhiệm vụ trong thời gian tới, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng cho biết, các thành viên Tổ công tác tiếp tục đề cao trách nhiệm cá nhân hơn nữa trong việc thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng giao; kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, kết luận, chỉ đạo đã giao; những vướng mắc, bất cập về chính sách, thể chế để tham mưu, đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có biện pháp giải quyết, xử lý kịp thời.

Tổ công tác tiếp tục kiểm tra các bộ, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đặc biệt sẽ tập trung kiểm tra chuyên để một số lĩnh vực chủ yếu như kiểm tra chuyên đề các Bộ, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện các giải pháp bảo đảm mục tiêu tăng trưởng năm 2019.

Tiếp tục kiểm tra các bộ, cơ quan trong việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, danh mục hàng hóa kiểm tra chuyên ngành và điều kiện kinh doanh để không phát sinh thêm các điều kiện kinh doanh, sản phẩm, hàng hóa phải kiểm tra sau khi đã cắt giảm, đơn giản hóa và loại bỏ việc lồng ghép, bổ sung các điều kiện kinh doanh trong văn bản quy phạm pháp luật của bộ, ngành, địa phương hoặc biến tướng thành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Cùng với đó, kiểm tra chuyên đề về công tác hoàn thiện thể chế; công tác cải cách hành chính và xây dựng Chính phủ điện tử; việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP, Nghị quyết số 02; kiểm tra chuyên đề đối với các nhiệm vụ giao có tính cấp bách liên quan đến bảo vệ tài nguyên, môi trường, an sinh xã hội, đời sống người dân cần khẩn trương thực hiện.

Hà Chính