Quy định về điều kiện và thủ tục nhận con nuôi

Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng luật sư Khánh Hưng - Đoàn luật sư Hà Nội trả lời ông Tạng như sau:

Điều kiện nuôi con nuôi; thẩm quyền đăng ký việc nuôi con nuôi trong nước; hồ sơ, thủ tục đăng ký việc nuôi con nuôi trong nước được quy định tại Luật Nuôi con nuôi và Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi.

Điều kiện của người nhận nuôi con nuôi

- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên (không áp dụng đối với trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu,dì, chú bác ruột nhận cháu làm con nuôi).

- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi (không áp dụng đối với trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu,dì, chú bác ruột nhận cháu làm con nuôi).

- Có tư cách đạo đức tốt.

Các trường hợp không được nhận con nuôi

- Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.

- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh.

- Đang chấp hành hình phạt tù.

- Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

Hồ sơ của người nhận con nuôi

Người nhận nuôi con nuôi lập 1 bộ hồ sơ gồm:

- Đơn xin nhận con nuôi theo mẫu quy định (Bản chính).

- Hộ chiếu/Chứng minh nhân dân hoặc giầy tờ có giá trị thay thế (Bảo sao).

- Phiếu lý lịch tư pháp (Bản chính, được cấp chưa quá 6 tháng).

- Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân (Bản sao nếu là Giấy chứng nhận kết hôn hoặc bản gốc nếu là giấy xác nhận tình trạng độc thân).

- Giấy khám sức khỏe do cơ sở y tế cấp huyện trở lên cấp (Bản chính, được cấp chưa quá 6 tháng).

- Văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do UBND cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp (bản chính, được cấp chưa quá 6 tháng). Trường hợp cha dượng, mẹ kế hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi thì không cần văn bản này.

Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi

Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi lập thành 1 bộ, gồm:

- Giấy khai sinh.

- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp.

- 2 ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 6 tháng.

- Thỏa thuận giữa người nhận con nuôi với cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của trẻ em được nhận làm con nuôi; hoặc:

- Biên bản xác nhận do UBND hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi; Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết đối với trẻ em mồ côi; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất tích đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất tích; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ để mất năng lực hành vi dân sự.

- Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.

Cách thức thực hiện

Người nhận con nuôi nộp hồ sơ của mình và của người được nhận làm con nuôi tại UBND cấp xã nơi người được nhận làm con nuôi thường trú (đối với các trường hợp thông thường) hoặc tại UBND cấp xã nơi người nhận nuôi con nuôi thường trú (nếu là cha dượng, mẹ kế hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi hoặc có sự thỏa thuận giữa người nhận con nuôi, với cha mẹ đẻ, người giám hộ của người được nhận làm con nuôi).

UBND cấp xã  kiểm tra hồ sơ, lấy ý kiến của những người có liên quan; Công chức tư pháp-hộ tịch ghi vào sổ đăng ký việc nuôi và Giấy chứng nhận nuôi con nuôi; Chủ tịch UBND cấp xã ký Giấy chứng nhận đăng ký nuôi con nuôi.

Người nhận con nuôi nhận Giấy chứng nhận đăng ký nuôi con nuôi tại Lễ giao nhận con nuôi, trực tiếp tại trụ sở UBND cấp xã.

Trường hợp bạn của ông Bùi Văn Tặng muốn nhận nuôi con nuôi thì phải có đủ điều kiện nhận nuôi con nuôi và không thuộc trường hợp không được nuôi con nuôi. Người nhận nuôi con nuôi phải lập hồ sơ và thực hiện thủ tục đăng ký việc nuôi con nuôi theo các quy định nêu trên.

Cơ quan trực tiếp thực hiện thủ tục hành chính đăng ký việc nuôi con nuôi trong nước đối với trường hợp có sự thỏa thuận giữa người nhận con nuôi với cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của trẻ em được nhận làm con nuôi là UBND cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi.

Luật sư Lê Văn Đài
VPLS Khánh Hưng – Đoàn luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật