“Dao” chống rung trong vi phẫu

Trong vi phẫu, thầy thuốc không tránh được sự “run” tay, do sự khéo léo của con người có giới hạn., đặc biệt khi trải qua ca mổ dài, nhiều giờ. Các nhà khoa học tại đại học Johns Hopkins University Hoa Kỳ đã thành công trong chế tạo dao mổ theo công nghệ smart, nó có thiết bị triệt tiêu dao động, khiến cho “nhát” dao can thiệp rất chính xác.

16/10/2012 16:46

Cấu tạo dao vi phẫu chống rung theo công nghệ Smart

Dẫu cố gắng thì tay bác sĩ vẫn rung vài lần trong một giây, dù độ lệch rất nhỏ, nhưng đó là thách thức lớn với các phẫu thuật viên vi phẫu khi phải thao tác trên những cơ quan rất mỏng manh như các bộ phận trong mắt, hay sợi dây thần kinh…

“Dao” mới (Smart Micromanipulation Aided Robotic-surgical Tool), là thiết bị cầm tay, được gắn thêm bộ phát tia laser hồng ngoại ở đầu. Tia này sẽ chiếu thẳng đến các mô và dây thần kinh của bệnh nhân. Có một một cảm biến về khoảng cách, nhận biết từng “pha” sai lệch, qua sợi quang truyền về máy tính xử lý. Máy tính sẽ phân tích mức độ di, sai, từ đó lệnh cho cơ cấu chấp hành phản ứng trái chiều, triệt tiêu sai lệch. Phải nói rõ, chỉ có sợi quang rất nhỏ mới gắn được bộ phát lade ở đầu dao vi phẫu, nhằm phát hiện độ sai lệch từ 50 đến 100 micron....

Bộ phận chấp hành triệt tiêu rung gắn ở thân dao, đó là một mô-tơ áp điện, liền với khung cài lưỡi dao mổ hay chiếc kẹp. Mô-tơ chấp hành (rất nhỏ) sẽ tùy theo hướng rung của thày thuốc mà đảo chiều quay, khiến dao di chuyển ngược lại .

Nếu tay của phẫu thuật viên chẳng may sai lệch sang trái, ngay lập tức, mô tơ trên cán dao sẽ tự động di chuyển thiết bị này sang phải, đúng bằng chỉ số sai lệch.

Hệ chống rung này có thể xử lý đến 500 động thái mỗi giây, lớn hơn rất nhiều so với tần số run tay của người, tần suất 15 lần một giây.

Kích thước của mô tơ chỉ là: 22 mm x 10,8 mm x 18,7 mm; trọng lượng chỉ 20 gam. Cả thân dao nặng 65 gam.

So sánh với cơ chế chống rung của ống kính máy ảnh hiện đại ngày nay cũng có phần giống như thế. Chỉ khác là ống kính chống rung để hội tụ ảnh cho nét, còn Smart chống rung để “dao vi phẫu” can thiệp chính xác vào cơ thể chữa bệnh.

Theo các nhà khoa học từ Johns Hopkins University, để có thể thử nghiệm xem tính khả thi trên lâm sàng, nó cần phải hoạt động trong phòng mổ với thời gian lên đến hơn 3 giờ.

Trần Anh (theo News-medical, Gizmag)