Sở hữu nhà ở hợp pháp sẽ được đăng ký thường trú

Sửa đổi, bổ sung quy định nhập cư vào các TP lớn sẽ khắc phục việc "lách luật" để nhập cư, gây sức ép tới hạ tầng, xã hội của các TP lớn như Hà Nội.

Theo Tờ trình của Chính phủ, công dân được đăng ký thường trú tại các TP trực thuộc Trung ương nếu có một trong các điều kiện: có nhà ở hợp pháp thuộc sở hữu của mình (đây là điểm mới so với Luật Cư trú hiện hành); có chỗ ở hợp pháp mà không phải là nhà ở thuộc sở hữu của mình và tạm trú liên tục từ 2 năm trở lên (luật hiện hành quy định 1 năm trở lên); được người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình nếu là người thành niên độc thân về sống với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột; ông, bà nội, ngoại về ở với cháu ruột.

So với Luật hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung cũng đặt thêm quy định công dân được đăng ký thường trú tại TP trực thuộc Trung ương ngoài việc có chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân, tổ chức thì còn phải bảo đảm cả điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND TP và được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản có xác nhận của chính quyền địa phương hoặc công chứng. Nơi đề nghị đăng ký thường trú phải là nơi đang tạm trú.

Thảo luận về dự án Luật, đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng các quy định thông thoáng của Luật để đăng ký thường trú tại nội thành của các TP trực thuộc Trung ương, gây mất cân đối về phân bố dân cư và an sinh xã hội.

Tuy nhiên, với quy định bổ sung điều kiện diện tích ở bình quân đối với trường hợp công dân được cho thuê, mượn nhà ở hoặc ở nhờ hợp pháp sẽ được đăng ký thường trú, cơ quan thẩm tra là Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng còn có ý kiến khác nhau về thẩm quyền quy định diện tích ở bình quân.

Theo đó, có ý kiến đồng tình với dự thảo luật là giao cho HĐND TP trực thuộc Trung ương quy định. Có ý kiến đề nghị giao Chính phủ quy định để bảo đảm thống nhất trên cả nước về diện tích bình quân.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cũng cho rằng việc quy định “Nơi đề nghị đăng ký thường trú phải là nơi đang tạm trú” có thể dẫn đến những hạn chế quyền cư trú của người dân, bởi vì việc ở nhờ, mượn hay thuê nhà ở thường không có tính ổn định, phụ thuộc vào các hợp đồng dân sự về thời hạn thuê, mượn, ở nhờ, về giá thuê nhà ở cũng như phụ thuộc vào điều kiện công tác, sinh hoạt.

Do đó, nếu quy định công dân chỉ được đăng ký thường trú vào nơi đang tạm trú sẽ có khả năng nhiều người mặc dù đã tạm trú tại TP trực thuộc Trung ương nhiều năm nhưng vẫn không đủ điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố đó do phải thay đổi chỗ ở nhiều lần, mà không có nơi nào tạm trú tới 2 năm.

Theo Chương trình xây dựng luật pháp năm 2013 của Quốc hội, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú sẽ được Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 5, dự kiến diễn ra vào tháng 5/2013.

Quốc Thanh