Đọc sách ở làng

Ở ngôi làng giàu truyền thống khoa cử này, những người được xem là “mọt sách” không còn là hiếm. Cảnh hàng chục người trong làng kéo nhau lên thư viện thôn đọc sách vào mỗi buổi chiều là chuyện bình thường…

Truyền thống

Thư viện thôn Bình Trọng đã trở nên nổi tiếng khắp xã Văn Bình, lan rộng ra cả huyện Thường Tín. Nhiều đoàn ở các tỉnh trong cả nước, rồi đến cả cán bộ ở Thư viện Quốc gia cũng nhiều lần về thăm “thư viện của làng”.

Người dân thôn Bình Trọng  đọc sách ở thư viện làng. Ảnh: VGP/Nguyễn Thắng

Năm nay đã ở tuổi 75, tóc bạc trắng, bước chân không còn nhanh nhẹ, nhưng một trong những công việc quen thuộc suốt 15 năm qua của cụ Nguyễn Thị Nhật là rủ mấy bà hàng xóm cùng ra thư viện đọc sách báo vào mỗi buổi chiều. Không chỉ riêng bà Nhật mà hàng trăm người dân trong thôn luôn có thói quen như vậy.

Việc làm của bà Nhật đã tạo nên ảnh hưởng trước hết đến các con cháu trong nhà. “Những lúc không phải đến trường học, mấy đứa cháu lại theo tôi ra thư viện đọc sách. Vậy là cả bà lẫn cháu cùng học”, bà Nhật vui vẻ nói.

Ông Lương Văn Tăng, Chủ nhiệm Thư viện thôn Bình Vọng giới thiệu: “Tình thần ham học, yêu chữ thánh hiền đã trở thành truyền thống của quê tôi. Trước đây, làng tôi đã có 5 ông nghè (người đỗ Tiến sĩ). Ngày nay, người làng vẫn noi gương tổ tiên, coi việc đọc sách là nếp sống văn hóa hàng ngày”.

Tiếp nối truyền thống khoa cử của ông cha, từ tháng 1/1999, một số thành viên trong Hội Người cao tuổi trong thôn đã nảy ra ý tưởng thành lâp thư viện để mọi người trong thôn có thói quen đọc sách, mở mang tri thức.

Ý tưởng trên đã “trúng” tâm lý của người dân nên bà con trong thôn và lãnh đạo địa phương ủng hộ nhiệt tình. Nhiều người đã tự nguyện mang sách đến tặng. Chỉ vài ngày sau khi ra đời thư viện đã có 500 đầu sách.

Tiếng lành vang xa, con em trong xã đi làm ăn xa quê đã chung tay góp sức xây dựng thư viện. Rồi các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước cũng đóng thùng chuyển sách đến thư viện thôn Bình Trọng. Số đầu sách cứ thế tăng lên theo ngày tháng. Đến nay, thư viện ở vùng quê này đã có 8.500 đầu sách các loại, chưa kể báo và tạp chí.

Thư viện mở cửa tất cả các ngày trong tuần, phục vụ mọi người miễn phí. Cứ 2 giờ chiều, cái thư viện chỉ rộng chừng 50 mét vuông ấy lại đón tiếp hàng chục người đến đọc sách, báo.

“Người làng tôi “mê” đọc sách lắm. Dù trời mưa hay nắng, những lúc mùa đông giá rét hay mùa hè oi bức, thư viện cũng có vài ba chục người đến đọc sách, báo. Với người dân quê tôi đọc sách đã trở thành nếp sống hàng ngày”, Chủ nhiệm Thư viện Lương Văn Tăng cho biết.

Qua 15 năm hoạt động, thư viện đã đón gần 111.000 bạn đọc, bình quân mỗi tháng có gần 980 người đến đọc, mượn sách, trong đó, có 50% là các độc giả cao niên, 40% là các em học sinh và 10% là các tầng lớp nhân dân khác.

Đọc sách để kết nối tình làng nghĩa xóm

Trong lúc trò chuyện với chúng tôi, ông Tăng bảo, điều ông tâm đắc nhất từ ngày có thư viện là không chỉ mở mang dân trí mà quan trọng hơn cả là việc đọc sách đã làm cho tình làng nghĩa xóm ngày thêm bền chặt.

“Thời buổi kinh tế, nhà nhà đổ xô tìm cách kiếm tiền, ai cũng bận rộn, ít có dịp quan tâm lẫn nhau. Ở làng tôi, nhờ đến thư viện mà bà con trong thôn có khoảng thời gian ngồi bên nhau, cùng chia sẻ những hiểu biết từ trong sách vở, rồi cả những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống. Biết tin ai ốm đau, mọi người đến thăm. Cũng bởi lẽ đó mà người làng hiểu nhau hơn, sống với nhau có tình, có nghĩa hơn”, ông Tăng chia sẻ.

Bà Lương Hải Yến nói thêm: “Tôi với mấy ông bà cùng Hội Người cao tuổi hay gọi nhau lên thư viện đọc sách, không chỉ có thêm hiểu biết mà mọi người còn cùng nhau trò chuyện vui vẻ, tình cảm cũng gắn bó hơn. Có hôm bận việc không ra thư viện thì nhớ lắm. Có bà trong làng, con cái làm ăn thành đạt ở nội thành Hà Nội, làm nhà cao cửa rộng đón mẹ ra hưởng thụ. Ở được vài hôm bà ấy đã đòi về vì nhớ quê, nhớ bạn già cùng nhóm đọc sách”.

Bà con trong thôn đều nói cũng nhờ có tinh thần ham đọc sách của người làng mà các cháu học sinh  đã kế thừa được tinh thần khoa cử của ông cha trong học tập. Mỗi năm, trong thôn có đến vài trăm cháu là học sinh giỏi các cấp và hơn 20 cháu đỗ vào các trường đại học.

“Tôi được biết Thủ tướng Chính phủ đã quyết định ngày 21/4 hàng năm là ngày đọc sách. Chúng tôi rất vui mừng vì có thêm điều kiện để mở rộng phong trào đọc sách đến đông đảo người dân”, ông Tăng nói thêm.

Trong những năm qua, thư viện thôn Bình Trọng đã đón 67 đoàn khách Trung ương và các nơi về tham quan mô hình, trong đó có cả các vị khách Thủy Điển và một số nước khac.

Năm 2004, thư viện thôn Bình Trọng đã được Bộ VHTTDL Bằng khen.

Nguyễn Thắng