Đẩy mạnh giao quyền tự chủ trong giáo dục ĐH

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhấn mạnh điều này tại cuộc họp về giao quyền tự chủ đối với các trường ĐH công lập, sáng 26/8.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo một số Bộ, ngành Trung ương, trường ĐH tham dự cuộc họp.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các Bộ, ngành đã thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến việc thực hiện chủ trương giao quyền tự chủ đối với các trường ĐH công lập; dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thực hiện thí điểm rộng hơn, mạnh hơn nữa trong giao quyền tự chủ cho các trường ĐH; dự thảo Đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động giai đoạn 2014-2017 đối với 4 trường ĐH trực thuộc Bộ GDĐT là ĐH Kinh tế quốc dân; ĐH Kinh tế TPHCM; ĐH Ngoại thương và ĐH Hà Nội.

Nhiều đề xuất từ các trường ĐH

Tự chủ tài chính là chủ đề được lãnh đạo nhiều trường ĐH quan tâm. Chia sẻ quan điểm của một số đồng nghiệp, GS.TS Lê Vinh Danh, Hiệu trưởng trường ĐH Tôn Đức Thắng, đề nghị không nên quy định trần học phí mà nên khuyến nghị mức thu phù hợp.

Lý do là việc bỏ trần học phí không có nghĩa các trường muốn thu học phí bao nhiêu cũng được mà còn phải tính toán đến các yếu tố thị trường, chất lượng đào tạo, nhu cầu người học. Chưa kể trong mỗi trường có những ngành học phí rất cao nhưng cũng có những ngành học phí thấp hơn nhiều.

Giám đốc ĐHQG Hà Nội Phùng Xuân Nhạ bổ sung: “Một ĐH tốt không nên dựa vào học phí. Tài chính cho ĐH không chỉ có học phí, vì vậy, chúng ta cần quy định mở rộng danh mục các nguồn thu khác. Học phí cần thu theo chất lượng đào tạo và nhu cầu người học trên cơ sở chất lượng đào tạo của các trường phải được kiểm định độc lập, công khai”.

Nhiều ý kiến đề nghị nới rộng hơn cơ chế sử dụng nguồn thu hợp pháp của các trường để trả lương cho cán bộ giáo viên cũng như quyết định dự  án đầu tư trường lớp.

Lãnh đạo các trường ĐH đã đề xuất cơ chế thoáng hơn đối với tự chủ tổ chức bộ máy nhân sự để phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu đào tạo; hạn chế tư duy nhiệm kỳ đang khiến các hiệu trưởng chưa dám đầu tư lớn, đổi mới cơ sở, trang thiết bị cơ bản...

Ngoài ra, thực tế các trường ĐH thực hiện tự chủ có rất ít quyền tự chủ chuyên môn (mở ngành nghề, chương trình đào tạo mới) cũng nhận được nhiều đóng góp theo hướng mở rộng hơn nữa.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng chủ trương tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong các trường ĐH đã đạt được những kết quả nhất định song mức độ tự chủ còn khác nhau. Vì vậy, cần xem xét việc mở rộng các quyền tự chủ về tài chính, nhân sự, chuyên môn của từng trường ĐH theo mức độ tự chủ cụ thể.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo sửa đổi Nghị định 43/2006/NĐ-CP về tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập (trong đó có cả giáo dục và y tế) theo hướng thông thoáng, mở rộng hơn, tháo gỡ được những vướng mắc của các trường ĐH hiện nay.

Về một số vướng mắc liên quan đến quản lý tài chính, tổ chức bộ máy, bậc lương, mở ngành đào tạo mới... của các trường ĐH tự chủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng có thể tháo gỡ được với các quy định hiện hành, cũng như trong dự thảo nghị quyết chuẩn bị ban hành.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị không chỉ giới hạn thực hiện thí điểm ở 4 trường ĐH trong đề án xin tự chủ của Bộ GDĐT mà hoàn toàn có thể mở rộng ra đối với những trường đã có đủ điều kiện.

Ảnh VGP/Nhật Bắc

Giao quyền tự chủ nhanh hơn, mạnh hơn nữa

Sau nghe ý kiến phát biểu của lãnh đạo các Bộ, ngành, các trường ĐH, kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng trong sự phát triển bền vững của đất nước, yếu tố con người có ý nghĩa quyết định, sức mạnh con người là ở trí tuệ, ở nguồn nhân lực.

Đối với GDĐH việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường ĐH là một trong những khâu đột phá để nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực.

Ở những mức độ khác nhau, có trường tự chủ được tiền lương, có trường tự chủ được tiền lương và chi phí thường xuyên, có trường tự chủ được phần lớn về đầu tư… song so với yêu cầu, việc thực hiện chủ trương giao quyền tự chủ cho các trường ĐH còn chậm.

Thủ tướng nhấn mạnh phải đẩy nhanh hơn, mạnh hơn việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường ĐH; từ tự chủ về tài chính đến xây dựng bộ máy, nhiệm vụ đào tạo, chương trình, cấp bằng,…

Mục đích xã hội hóa giáo dục trong đó có giao tự chủ không chỉ vì ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp, quan trọng hơn là giao tự chủ để tạo động lực, nền tảng, đột phá nhằm nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo, tạo điều kiện cho các trường ĐH phát triển bền vững hơn. Mục đích cao nhất là nâng cao chất lượng đào tạo, tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao, đáp ứng cho nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

“Chủ trương giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường ĐH là đúng và chúng ta đã có nhiều văn bản, trên thực thế đã có kết quả; chúng ta khẳng định cái đúng này để làm tiếp, cái ưu điểm, cái tốt chúng ta phát huy; cái gì còn vướng mắc, còn khiếm khuyết thì bổ sung, khắc phục”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Thủ tướng đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ GDĐT tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành, các trường ĐH tại cuộc họp để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thực hiện thí điểm rộng  hơn, mạnh hơn nữa trong giao quyền tự chủ cho các trường ĐH để đưa ra thảo luận và thông qua trong Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2014.

Thủ tướng nêu rõ yêu cầu,  hoàn thiện dự thảo Nghị quyết cần hết sức quan tâm đến vấn đề về bộ máy nhân sự, tuyển sinh, phân cấp đầu tư, mở chuyên ngành đào tạo, thực hiện nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học,…