Nhiều thuốc kháng sinh thế hệ 1, 2 đã không còn tác dụng

Bộ Y tế đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm kiểm soát kê đơn thuốc kháng sinh trong điều trị

Tình trạng kháng thuốc ngày càng trầm trọng

Sáng nay, 13/11, tại Vĩnh Phúc, Bộ Y tế tổ chức phát động Tuần lễ truyền thông toàn cầu phòng chống kháng thuốc kháng sinh (từ 13-19/11) nhằm kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn từ tất cả các ngành để chấm dứt tình trạng lạm dụng và sử dụng thuốc kháng sinh không đúng, phòng chống kháng thuốc.

Tại lễ phát động, GS.TS. Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, phần lớn các kháng sinh thuộc thế hệ 1 và 2 hiện nay đều không có tác dụng đặc hiệu. Các bệnh viện hầu hết phải sử dụng kháng sinh thế hệ mới trong điều trị.

Nguyên nhân gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở Việt Nam đang ngày càng trầm trọng là do sử dụng kháng sinh rộng rãi, kéo dài, lạm dụng trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản và trồng trọt; đặc biệt là thói quen mua kháng sinh không cần đơn của một bộ phận người dân.

GS.TS. Nguyễn Viết Tiến cho biết thêm, để kiểm soát tình trạng kháng thuốc kháng sinh, Bộ Y tế đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm kiểm soát kê đơn thuốc kháng sinh trong điều trị. Bộ yêu cầu các bệnh viện thực hiện kê đơn thuốc theo đúng chỉ định, quy định, quy chế kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú do Bộ ban hành. Các bệnh viện cũng hình thành hội đồng dược, thuốc, hằng tuần xem xét bệnh án, đơn thuốc của bác sĩ kê cho bệnh nhân xem có hợp lý hay không.

Đặt camera giám sát nhà thuốc

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ thí điểm giám sát bằng camera tại nhà thuốc và đưa tiêu chí bán thuốc kháng sinh theo đơn vào tiêu chuẩn Nhà thuốc đạt thực hành tốt (GPP).

Bộ cũng yêu cầu Cục Quản lý dược thí điểm giám sát bán thuốc theo đơn tại một số nơi, đặc biệt là các thành phố lớn. Cục Quản lý dược cũng sẽ tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở y tế, siết chặt công tác chống nhiễm khuẩn ở khu hậu phẫu, rửa tay bằng xà phòng…

Bộ Y tế cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020, nhằm tăng cường thực hiện quy định của pháp luật về kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn, góp phần giảm tình trạng kháng kháng sinh, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không hợp lý.

Mục tiêu của Đề án là rà soát, sửa đổi các quy định của pháp luật liên quan đến kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn. Đồng thời, tăng tỉ lệ tuân thủ việc thực hiện đúng quy định của pháp luật về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú, đặc biệt là siết chặt việc mua thuốc kháng sinh phải có đơn của bác sĩ.

Cụ thể, giai đoạn 2017-2018, Bộ Y tế phối hợp các sở y tế triển khai Đề án tại các tỉnh, thành phố gồm Nam Định, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng và Cần Thơ. Giai đoạn 2 từ 2018-2020 sẽ mở rộng ra toàn quốc. Đến năm 2020 yêu cầu các quầy thuốc, nhà thuốc bán thuốc kháng sinh phải 100% có đơn thuốc.

Bệnh kéo dài, tử vong nhiều hơn do vi khuẩn kháng thuốc

Các chuyên gia y tế cho biết, hiện nay, nhiều bệnh nhiễm khuẩn thông thường đang kháng với các thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị bệnh đó. Việc này dẫn đến tình trạng bệnh kéo dài hơn và tử vong nhiều hơn.

Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, ông Kidong Park cảnh báo, nếu lạm dụng kháng sinh kéo dài mà không có kiểm soát, số lượng bệnh nhân tử vong do kháng thuốc sẽ tăng từ 700.000 người mỗi năm hiện nay lên hàng chục triệu người vào năm 2050. Con người có thể bị tử vong chỉ vì một vết cắt nhỏ do nhiễm trùng vết thương mà kháng sinh không đáp ứng.

“Dùng thuốc kháng sinh thiếu cân nhắc, lạm dụng kháng sinh… không những gây ra tình trạng kháng thuốc, mà còn gây ra nhiều tác hại khác như gia tăng các biến cố có hại của thuốc không đáng có (như dị ứng, sốc phản vệ, chảy máu đường tiêu hóa...), tăng tỉ lệ nhập viện, cũng như tỉ lệ tử vong, gia tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình người bệnh cũng như cho toàn xã hội”, ông Kidong Park nhấn mạnh.

TB