Nhiều nỗ lực duy trì thỏa thuận hạt nhân với Iran

Các nước Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp, Đức và Liên minh châu Âu (EU) cũng như Iran nêu quyết tâm bằng mọi biện pháp để duy trì thỏa thuận mang tính lịch sử này sau khi đã bỏ ra 12 năm đàm phán cam go, phức tạp, bất chấp những áp lực từ phía Mỹ.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Donald Tusk cho biết: "Chỉ cần Iran tôn trọng các quy định của thỏa thuận, EU cũng sẽ tôn trọng nó” và ông hối thúc các nhà lãnh đạo trong cuộc gặp tại Bulgaria thành lập một "mặt trận thống nhất châu Âu" để đương đầu với việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận nói trên.

Trong nỗ lực duy trì thỏa thuận, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã thực hiện chuyến đi tới Bỉ, gặp Ngoại trưởng các nước Anh, Pháp, Đức và Đại diện ngoại giao của EU Federica Mogherini ngày 15/5. Trước đó, ông Mohammad Zarif đã tới Nga và Trung Quốc.

Sau cuộc họp tại Brussels, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho biết : "Đó là một cuộc gặp tốt đẹp và mang tính xây dựng. Chúng tôi đang đi đúng hướng để chắc chắn rằng những lợi ích của những bên ký kết còn lại của thỏa thuận hạt nhân, nhất là Iran, được bảo đảm".

Theo đó, EU và Teheran cam kết duy trì các tuyến giao thương, tiếp tục việc xuất khẩu dầu mỏ của Iran, hay bảo đảm cho đầu tư của các doanh nghiệp nước ngoài tại Iran và hậu thuẫn cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp này. Một số biện pháp khác cũng được nêu ra như bảo đảm đối với các giao dịch ngân hàng, hay việc cung cấp tín dụng cho hoạt động xuất khẩu. Tất cả các biện pháp đều nhằm hướng đến việc tạo ra một môi trường kinh tế ổn định.

Ngoài ra, EU cũng sẽ thảo luận với Iran về tất cả những vấn đề khác, cụ thể như vấn đề tên lửa hay tình hình an ninh khu vực để tìm kiếm các giải pháp thích hợp.

Đáng chú ý, ngày 16/5, trong cuộc thảo luận tại thủ đô Sofia (Bulgaria) các nhà lãnh đạo 28 nước thành viên EU đã nhất trí về một cách tiếp cận chung của khối này để duy trì thỏa thuận JCPOA và đã đồng ý bắt đầu "hành động để bảo vệ các công ty châu Âu khỏi bị ảnh hưởng tiêu cực bởi quyết định của Mỹ".

Đây là nhân tố quyết định để EU cùng với Nga và Trung Quốc duy trì thỏa thuận JCPOA không có Mỹ.

Còn người đứng đầu Ban điều hành EC, Jean-Claude Juncker, đã trình bày các lựa chọn mà các nhà lãnh đạo phải làm để bảo vệ các khoản đầu tư của châu Âu tại Iran. Ông Juncker cũng đề cập tới sự hợp tác kinh tế mà nhiều nước EU hy vọng hưởng lợi từ đó.

Trong khi đó, phát biểu tại Hội đồng Đại Tây Dương ngày 15/5, nghị sĩ Quốc hội Pháp Delphine cho biết: "Có một số lựa chọn mà chúng tôi đang xem xét và tôi nghĩ rằng những lựa chọn này được chia thành hai hạng mục. Hạng mục đầu tiên sẽ là cách thức chúng tôi bảo vệ các lợi ích của mình, cách thức chúng tôi cho phép các công ty của mình tiếp tục hoạt động kinh doanh tại Iran và đầu tư vào Iran, cách thức bảo vệ các doanh nghiệp của mình khỏi các biện pháp trừng phạt thứ cấp".

Tuyết Minh