Doanh nghiệp Việt Nam cần thích ứng nhanh hơn với nền kinh tế số

Đây là nhận định của các chuyên gia và DN tại Diễn đàn DN trong nền kinh tế số, Lễ công bố Báo cáo thường niên DN Việt Nam 2017-2018 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 17/5 tại Hà Nội.

Các chuyên gia thảo luận. Ảnh:VGP/Huy Thắng

Các chuyên gia cho rằng, nền kinh tế số đang giúp xóa nhòa ranh giới giữa DN lớn với DN nhỏ và vừa, DN siêu nhỏ; tạo động lực cho các DN nhỏ phát triển thành động lực của nền kinh tế toàn cầu.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, các nền kinh tế trên toàn thế giới hiện nay đang được dẫn dắt bởi công nghệ số, nên đây là ưu tiên phát triển hàng đầu của các quốc gia, không riêng gì Việt Nam.

Theo báo cáo của Google và Temasek, tăng trưởng của nền kinh tế số khu vực ASEAN năm 2017 đã có tốc độ đột phá, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm đạt 27%/năm và đạt mốc 50 tỷ USD, chiếm khoảng 2% GDP của khu vực; dự kiến sẽ đạt 6% GDP vào năm 2025. Đóng góp vào sự tăng trưởng này là các ngành như du lịch trực tuyến, thương mại điện tử, phương tiện truyền thông và giải trí trực tuyến, đặt xe trực tuyến...

Vì thế, ông Vũ Tiến Lộc cho hay, Việt Nam đang được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển nền kinh tế số. Tại Việt Nam, xu thế số hoá đã xuất hiện ở hầu hết mọi lĩnh vực, từ thương mại, thanh toán cho đến giao thông, giáo dục, y tế…

Nhưng cần nhìn vào thực tế dù có tiềm năng nhưng mức độ phát triển còn hạn chế; hiện tỷ trọng thương mại điện tử mới chiếm 3,6% doanh số thị trường bán lẻ của Việt Nam, trong khi tỷ trọng này tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương có mức trung bình là 14,5%.

Ông Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định, các doanh  nghiệp (DN) không thể bỏ qua cơ hội phát triển từ việc tận dụng công nghệ số. Thứ trưởng Bùi Thế Duy đã chia sẻ một ví dụ thành công khi ứng dụng công nghệ số. Đó là một DN chế biến thực phẩm tại TPHCM  nhờ  đầu tư dây chuyền sản xuất công nghệ đóng gói, đóng hộp, giúp DN này giảm được số nhân công, chi phí và giờ làm, từ 20 nhân công xuống còn 2 người vận hành máy. Sắp tới đây, DN này còn tiếp tục đầu tư dây chuyền dập hàng, mới năng suất tương đương hàng trăm công nhân.

Phân tích về xu hướng hiện tại, ông Vũ Tiến Lộc khẳng định,  nền kinh tế số với những mô hình, phương thức kinh doanh mới đã và đang tạo ra những cơ hội lớn để phát triển kinh doanh cho các DN. Nên nếu tận dụng được, các DN Việt Nam có thể nâng cao hiệu quả kinh doanh, mở rộng thị trường và thị phần, thậm chí lấn sân vào những thị trường mới. Đặc biệt, kinh tế số sẽ tạo động lực cho các DN nhỏ và vừa phát triển hơn, trở thành động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế. Tuy vậy, cơ hội sẽ mở ra cùng thách thức, nhất là khi phần lớn DN Việt Nam là DN nhỏ và vừa, DN siêu nhỏ, thậm chí là các hộ kinh doanh.

Khi bước vào nền kinh tế số, DN sẽ gặp khó khăn về thị trường, nhiều DN nước ngoài đã nhanh chóng có mặt tại Việt Nam, phát triển lớn mạnh ở mọi ngành nghề nên các DN Việt Nam nếu không bắt kịp có thể thua ngay trên sân nhà. Ngoài ra, DN còn gặp khó khăn về thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ thông tin, môi trường pháp lý phù hợp cho nền kinh tế số chưa hoàn thiện, thách thức về an ninh, bảo mật…

Có nhiều DN còn cho biết, DN đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ, DN muốn muốn mở rộng kinh doanh thông qua nền kinh tế kỹ thuật số, nhưng lại gặp những phiền toái về truy cập Internet, đường truyền cũng như thiếu các kiến thức cơ bản về công nghệ và chi phí đắt đỏ của các thiết bị công nghệ thông tin.

Tuy nhiên, DN không nên quá sợ hãi hoặc ồ ạt chuyển sang công nghệ số bằng được, mà phải phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh, trình độ năng lực của từng DN. Bởi tại Nhật Bản, có nhiều DN vẫn giữ công nghệ cũ nhưng họ vẫn đạt được thành công nhờ chiến lược kinh doanh bền vững, nhắm đúng yêu cầu thị trường.

Cũng tại diễn đàn, Viện Phát triển DN (VCCI) đã công bố Báo cáo thường niên DN Việt Nam 2017/2018. Báo cáo năm thứ 12 được cơ quan này thực hiện có chủ đề: Phát triển DN trong nền kinh tế số.

Anh Minh