Fintech 2018: Nỗ lực kết nối hiệu quả để phát triển thanh toán điện tử ở Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và các đơn vị liên quan vừa tổ chức “Diễn đàn Công nghệ tài chính Việt Nam năm 2018” cũng như Chương trình “Thử thách sáng tạo cùng công nghệ tài chính” (Vietnam Fintech Challenge - FCV) lần đầu tiên ở Việt Nam.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhấn mạnh tầm quan trọng của Fintech đối với hệ thống tài chính-ngân hàng của Việt Nam trong “kỷ nguyên số”. Theo đó, sự hợp tác của các công ty công nghệ tài chính (Fintech) và ngân hàng có thể đóng góp vào mục tiêu mở rộng phổ cập tài chính, xóa đói giảm nghèo, tăng cường công bằng xã hội và phát triển kinh tế bền vững. Đồng thời, sự phát triển của Fintech và việc hợp tác giữa Fintech và ngân hàng cũng được coi là tiền đề cho việc nâng cao tiếp cận dịch vụ tài chính-ngân hàng cho người sử dụng tại Việt Nam.

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng tại Diễn đàn. Ảnh:VGP/Huy Thắng

Trong những năm qua, NHNN đã và đang chủ động trong việc tiếp cận vấn đề và đối thoại với các doanh nghiệp trong lĩnh vực Fintech để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, tạo điều kiện cho các đơn vị này gia nhập thị trường. Cụ thể từ năm 2008, NHNN đã nghiên cứu và cho phép nhiều công ty không phải ngân hàng cung ứng dịch vụ thanh toán trên cơ sở thí điểm nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường. Đến nay, sau khi thiết lập khuôn khổ pháp lý tương đối rõ ràng, NHNN đã cấp Giấy phép hoạt động chính thức cho 27 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán. Nhiều ngân hàng cũng đã bắt tay hợp tác với các doanh nghiệp Fintech để cung ứng một hoặc một số dịch vụ tiện ích, làm phong phú thêm các sản phẩm, dịch vụ để phục vụ khách hàng.

Đáng chú ý, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết thêm, thực hiện Quyết định 844/QĐ-TTg ngày 18/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025", NHNN đã thành lập Ban Chỉ đạo lĩnh vực Fintech của NHNN vào tháng 3/2017 nhằm đưa ra những giải pháp hoàn thiện hệ sinh thái, kể cả hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Fintech ở Việt Nam phát triển.

Ban Chỉ đạo Fintech đã hoàn thành Báo cáo đánh giá về Hệ sinh thái Fintech ở Việt Nam, đồng thời đề ra các nội dung trọng tâm của Fintech cần khẩn trương tập trung nghiên cứu. Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo Fintech của NHNN cũng thiết lập các kênh đối thoại trực tiếp với các công ty Fintech, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ quan quản lý Nhà nước với các công ty Fintech để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động.

Với mục tiêu thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các dịch vụ tài chính-ngân hàng, phát triển phổ cập tài chính sâu rộng hơn nữa tại Việt Nam, Cuộc thi “Thử thách sáng tạo cùng công nghệ tài chính” được tổ chức trong suốt sáu tháng qua với sự tham gia của 141 công ty Fintech (trong đó có 45 công ty Việt Nam và 96 công ty nước ngoài) là kết quả của sự nỗ lực rất lớn của Ban Chỉ đạo Fintech NHNN và ADB khi thiết kế Chương trình với năm chủ đề tập trung vào năm lĩnh vực cốt lõi của Fintech.

“Chúng tôi đánh giá cao ý tưởng tổ chức cuộc thi vì qua đó Ban Chỉ đạo Fintech của NHNN sẽ nắm bắt được sâu hơn các công nghệ đang nổi áp dụng trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng kể trên, đồng thời đây cũng là dịp để các công ty tham gia có cơ hội giới thiệu rộng rãi các ý tưởng sáng tạo của mình cho nhà quản lý, cũng như các ngân hàng và nhà đầu tư” , Thống đốc Lê Minh Hưng chia sẻ.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh - Trưởng Ban Chỉ đạo Fintech của NHNN, nhiệm vụ quan trọng nhất mà NHNN cần triển khai trong thời gian tới là tiếp tục nghiên cứu để trình Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng Khuôn khổ pháp lý thử nghiệm. Khuôn khổ này cho phép các doanh nghiệp hay dự án khởi nghiệp Fintech thử nghiệm các sản phẩm, dịch vụ đổi mới, sáng tạo trong phạm vi nhất định, có thời hạn trên cơ sở giám sát từ NHNN. Khuôn khổ pháp lý thử nghiệm này sẽ tạo môi trường cho các doanh nghiệp Fintech thử nghiệm các sản phẩm mới dưới sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan quản lý, nhằm hạn chế thấp nhất rủi ro cho khách hàng cũng như các bên liên quan khi sử dụng dịch vụ..

Toàn cảnh Diễn đàn. Ảnh:VGP/Huy Thắng

Đánh giá về Fintech ở Việt Nam, ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán-NHNN khẳng định: Fintech thực tế cũng đã và đang dần ngày càng có ảnh hưởng trong các hoạt động thanh toán ở Việt Nam. Với thuận lợi là dân số trẻ, hệ thống hạ tầng công nghệ cũng như mạng di động đang dần phát triển, dư địa để phát triển thị trường cho Fintech ở Việt Nam rất lớn. Đơn cử như dịch vụ thu phí không dừng trong lĩnh vực giao thông sẽ áp dụng tới đây, chắc chắn cần có vai trò của Fintech, các dịch vụ tài khoản trả trước, ví điện tử... thì mới có thể triển khai được.

Chính phủ và NHNN đã tích cực học hỏi các kinh nghiệm quốc tế và tạo ra hệ sinh thái khá thuận lợi để qua khung pháp lý được nêu rõ trong Luật NHNN 2010, Nghị định 101/NĐ-CP/2012 về thanh toán không dùng tiền mặt, Thông tư 39/2014 của NHNN hướng dẫn về dịch vụ trung gian thanh toán.

“NHNN đang có quyết tâm chính trị cao để triển khai nhiệm vụ, sắp tới, sẽ tiếp tục sửa đổi Thông tư 39 để thúc đẩy Fintech phá triển, đồng thời có các quy định chặt hơn, chống lại hoạt động rửa tiền”, ông Phạm Tiến Dũng chia sẻ.

Dưới góc độ định chế tài chính lớn ở châu Á, ông Dominic Mellor, chuyên viên đầu tư cấp cao, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cũng cho biết: “Ngân hàng Phát triển châu Á luôn sẵn sàng hỗ trợ NHNN ở cả hai mục tiêu là khuyến khích phát triển Fintech cũng như hoàn thiện hàng lang pháp lý.

“Việt Nam đang có những lợi thế đặc biệt, đặc biệt là ngành công nghệ thông tin, để từ đó làm nền tảng phát triển fitech nhằm hướng tới mục tiêu phổ cập tài chính”, ông Dominic Mellor nói.

Theo ban tổ chức, Diễn đàn Công nghệ tài chính Việt Nam năm nay quy tụ những chuyên gia hàng đầu thế giới, cũng như đại diện cơ quan quản lý của một số quốc gia trên thế giới. Tại diễn đàn, các diễn giả chia sẻ về những xu thế phát triển mới trong lĩnh vực công nghệ tài chính, công nghệ có tính đột phá nào sẽ được tận dụng trong hệ thống tài chính-ngân hàng trong thập niên tới và đặc biệt là những biện pháp quản lý nhà nước được áp dụng đối với lĩnh vực Fintech ở một số quốc gia. Đây là cơ hội để đại diện các cơ quan quản lý của Việt Nam, các ngân hàng và các doanh nghiệp Fintech nắm bắt thêm thông tin, kiến thức hữu ích, phục vụ cho hoạt động của tổ chức mình. Chương trình Thử thách sang tạo cùng công nghệ tài chính Việt Nam (FCV), chung kết FCV và Diễn đàn Công nghệ Tài chính Việt Nam là hai sự kiện thuộc chương trình Thử thách Sáng tạo cùng Công nghệ Tài chính Việt Nam (FCV) năm 2017-2018. Các nhà đồng tổ chức của chương trình này gồm có NHNN, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Câu lạc bộ Công nghệ Tài chính Việt Nam... Các đối tác của FCV bao gồm 7 ngân hàng thương mại bao gồm: BIDV, Vietcombank, VietinBank, Shinhan Bank, TP Bank, VIB, VP Bank), với FPT là đối tác kỹ thuật cùng sự tham gia của hai vườn ươm khởi nghiệp làVietnam Silicon Valley và VIISA.

Huy Thắng