Chú trọng dự phòng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân các tỉnh Tây Nguyên

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến mong muốn sẽ sàng lọc được một số bệnh không lây nhiễm ngay từ tuyến cơ sở. Ảnh: VGP/Thúy Hà

Ngày 11/1, tại tỉnh Lâm Đồng, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị đánh giá tiến độ thực hiện dự án “Chăm sóc sức khỏe nhân dân các tỉnh Tây Nguyên, giai đoạn 2”, tổng vốn của dự án từ nguồn ODA của ADB là 70 triệu USD, tương đương 1.457,96 tỷ đồng, cùng với vốn đối ứng của Trung ương và địa phương là 137,5 tỷ đồng. 

Tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến xã

Dự án "Chăm sóc sức khỏe nhân dân các tỉnh Tây Nguyên giai đoạn 2” từ nguồn vay vốn Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) với mục tiêu hỗ trợ phát triển hệ thống y tế 5 tỉnh Tây Nguyên, gồm: Đắk Lắk, Đắk Nông, Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng. Dự án gồm 3 hợp phần: Tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu tại tuyến xã; cải thiện chất lượng và tiếp cận dịch vụ y tế tại bệnh viện, tăng cường năng lực quản lý tại các tuyến. 

Ông Hà Văn Thúy, Giám đốc Dự án cho biết, Dự án đầu tư xây dựng và nâng cấp sửa chữa 83 công trình với tổng kinh phí 21,439 triệu USD. Dự án cũng sẽ cung cấp trang thiết bị và xe ôtô cho 99 đơn vị, gồm: 3 bệnh viện tỉnh, 26 bệnh viện/trung tâm y tế huyện, 54 trạm y tế xã, 11 phòng khám đa khoa khu vực, 4 trường Trung cấp y tế và viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên với tổng kinh phí được phân bổ là 25 triệu USD, chiếm 36,23% tổng vốn ODA. Đến nay, Dự án đã trao hợp đồng 39 gói thầu, dự kiến 34 gói thầu còn lại sẽ trao trong tháng 1/2019.

Để phát triển nguồn nhân lực của 5 tỉnh Tây Nguyên, ông Hà Văn Thuý cũng cho biết, Dự án hỗ trợ đào tạo cả dài hạn (bác sĩ chuyên khoa I,II, bác sĩ liên thông…) và ngắn hạn về chuyên môn và năng lực quản lý cho cả tuyến huyện và tuyến xã. Hoạt động đào tạo của Dự án được chia thành 25 nội dung, với tổng kinh phí khoảng 6,5 triệu USD, chiếm 8,9% tổng kinh phí vốn ODA. Hiện nay, đã có 8.850 cán bộ đã được Dự án hỗ trợ đào tạo cả dài hạn và ngắn hạn, đạt 75% kế hoạch. 

Dự án cũng đã triển khai cung cấp các gói dịch vụ y tế thích hợp tại cộng đồng đến năm 2018 tại 40% số xã, thực hiện nhiều chiến dịch truyền thông cộng đồng tại 11 huyện nghèo, thực hiện hoạt động giáo dục và truyền thông nhóm nhỏ tại 108 xã nghèo.

Ths.BS Nguyễn Xuân Oanh, Phó Giám đốc Trung tâm y tế huyện Đắk R’lấp, Đắk Nông - một đơn vị được đánh giá thực hiện rất tốt việc nâng cao chăm sóc sức khỏe cho người dân thông qua Dự án, cho biết, Trung tâm hiện có 11 trạm y tế xã, thị trấn. Các trạm này đã được xây và cung cấp trang thiết bị y tế gắn với giai đoạn 2 của Dự án trên, đặc biệt có 4 trạm y tế xã được xây mới. 

“Từ đó, số lượt khám chữa bệnh tại tuyến xã đã tiếp đón 40-60 bệnh nhân/ngày, không còn vắng vẻ như ngày trước. Hầu hết là các bệnh lý như: Tăng huyết áp, đái tháo đường... đặc biệt, huyện cũng đang hướng tới mô hình nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế tuyến xã. Ngay trong năm 2019, huyện sẽ triển khai thực hiện sàng lọc và phát hiện sớm bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp cho người trên 45 tuổi trên địa bàn, dự kiến khoảng 22.000 người, Ths.BS Nguyễn Xuân Oanh chia sẻ.

Chú trọng công tác dự phòng từ cơ sở

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đánh giá Ban quản lý Dự án “Chăm sóc sức khỏe nhân dân các tỉnh Tây Nguyên” đã rất nỗ lực thực hiện các kế hoạch được phê duyệt. Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết những năm gần đây, Bộ Y tế và các địa phương vùng Tây Nguyên đã triển khai thực hiện nhiều chính sách củng cố và phát triển hệ thống cung ứng dịch vụ y tế, hệ thống y tế cơ sở của vùng đã có những bước phát triển mới đáp ứng ngày càng tốt hơn công tác khám chữa bệnh cho nhân dân các dân tộc trên địa bàn Tây Nguyên. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, các chỉ số về tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh, trẻ dưới 1 tuổi, tỷ lệ tử vong mẹ, số bệnh nhân sốt rét ở 5 tỉnh Tây Nguyên trong Dự án vẫn còn ở mức cao hơn trung bình của cả nước. Đặc biệt là vấn đề nhận thức về dự phòng, đây không chỉ là phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường mà còn phải tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe cho những người còn đang khỏe như phòng chống các bệnh không lây nhiễm (tại Việt Nam, số ca tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73% tổng số các ca tử vong), phòng chống tác hại của thuốc lá, rượu bia...

“Chúng ta cứ nói dự phòng là chỉ phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường, xây dựng nhà vệ sinh đạt chuẩn nhưng tôi cho rằng dự phòng bệnh chính là người dân được chăm sóc sức khoẻ ban đầu, sàng lọc phát hiện bệnh sớm. Tôi không dám mơ ước như các nước phát triển, tất cả người dân được kiểm soát tiểu đường, tim mạch, ung thư hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ngay từ cơ sở nhưng tôi mong muốn và chắc chắn sẽ thực hiện trong thời gian tới là người dân sẽ được theo dõi và sàng lọc bệnh tăng huyết áp, tiểu đường ngay ở tuyến cơ sở”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh. 

Bộ trưởng cũng yêu cầu các tỉnh Tây Nguyên tập trung nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, chất lượng nhân lực, để hạn chế bệnh nhân lên tuyến trên. Đặc biệt, Bộ trưởng đề nghị mỗi tỉnh trong Dự án này cần chọn 3 trạm y tế xã điểm hoạt động theo nguyên lý y học gia đình theo mô hình 26 trạm y tế xã mà Bộ Y tế đang thí điểm trên cả nước.

Thuý Hà