Nâng cao năng lực đấu tranh trước tình hình buôn bán ma túy gia tăng

Đây là nội dung được trao đổi tại buổi họp báo chuyên đề về Công tác phòng chống ma túy của ngành hải quan do Tổng cục Hải quan tổ chức chiều ngày 17/5 tại Hà Nội.

Đại diện ngành hải quan trao đổi thông tin tại Họp báo. Ảnh: VGP/Huy Thắng.

Theo ông Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Việt Nam được xác định là địa bàn trung chuyển ma túy từ các trung tâm ma túy ở khu vực “Tam giác vàng”, “Trăng lưỡi liềm” ở châu Á và Nam Mỹ vào Việt Nam và đi các quốc gia khác.

Tội phạm ma tuý trong và ngoài nước câu kết chặt chẽ với nhau hình thành các đường dây, tổ chức tội phạm với tính chất, phương thức, thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh và manh động; chúng trang bị nhiều phương tiện thông tin liên lạc hiện đại, vận chuyển ma tuý bằng nhiều loại phương tiện khác nhau và sẵn sàng dùng nhiều loại vũ khí “nóng” chống trả khi bị phát hiện, bắt giữ.

Đáng chú ý, nổi lên là các đối tượng người có quốc tịch Trung Quốc, Đài Loan-Trung Quốc, Lào móc nối với các đối tượng ở trong nước để thực hiện các hành vi mua bán, vận chuyển qua biên giới thông qua các đường mòn, lối mở, qua hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh để cất giấu các chất ma túy từ Lào, Campuchia và từ châu Mỹ, châu Phi vào Việt Nam.  

Ngay tại tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc, ma tuý vẫn được bọn tội phạm mua bán, vận chuyển từ Lào vào Việt Nam, sau đó vận chuyển qua các đường mòn, lối mở, trong đó có cả các cửa khẩu biên giới sang Trung Quốc; ngược lại các loại ma túy tổng hợp như: Metamphetamine, Ketamine, thuốc lắc... được vận chuyển trái phép từ Trung Quốc vào Việt Nam đi vào các tỉnh nội địa.

“Đáng chú ý, hiện nay tội phạm sản xuất ma tuý tổng hợp ở Trung Quốc đã chuyển địa bàn sang Myanmar và Lào để tổ chức sản xuất, sau đó tìm cách đưa về Việt Nam qua biên giới các tỉnh giáp với Lào và Cambodia”, ông Nguyễn Phi Hùng cho hay.

Còn tại tuyến biên giới Việt Nam-Lào, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma tuý diễn biến phức tạp.

Đáng chú ý, từ giữa năm 2017 đến nay tình trạng mua bán, vận chuyển các loại ma tuý tổng hợp dạng viên và dạng đá kèm theo heroin với số lượng lớn từ khu vực “Tam giác vàng” qua Lào về Việt Nam có chiều hướng gia tăng, một phần sử dụng trong nước, phần lớn tiếp tục được vận chuyển sang nước thứ 3 tiêu thụ, chủ yếu là Trung Quốc. 

Tuyến biên giới Việt Nam-Cambpuchia cũng tương đối phức tạp, do lợi dụng việc qua lại 2 nước dễ dàng, bọn tội phạm ma tuý móc nối với các đối tượng Việt kiều hoặc làm ăn, buôn bán ở Campuchia, các đối tượng là cư dân biên giới thăm thân, du lịch, không nghề nghiệp, lao động tự do... thường xuyên qua lại hai bên biên giới để mua bán, vận chuyển trái phép ma tuý tổng hợp, cần sa vào Việt Nam tiêu thụ ở các tỉnh phía nam, thậm chí vận chuyển ra phía bắc tiêu thụ.

Ngoài ra, tội phạm ma tuý thường xuyên lợi dụng hình thức vận chuyển hàng hoá qua đường hàng không, tuyến bưu điện quốc tế, chuyển phát nhanh để vận chuyển trái phép các chất ma tuý, với nhiều thủ đoạn tinh vi…

Với những diễn biến phức tạp và nhiều thủ đoạn ngày càng tinh vi của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, ngành hải quan đã phối hợp chặt chẽ của các lực lượng chức năng Công an, Bộ đội Biên phòng. Những năm qua, lực lượng Hải quan đã chủ trì, phối hợp lập và đấu tranh nhiều chuyên án, triệt phá thành công nhiều đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia, phát hiện, bắt giữ nhiều vụ mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy trên các tuyến biên giới, cửa khẩu, thu giữ hàng ngàn kilogam ma túy là heroin, cocain và ma túy tổng hợp các loại.

Cơ quan Hải quan cũng thống kê, tính từ tháng 7/2018 đến nay, lực lượng phòng chống ma túy ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ 129 vụ/ 91 đối tượng. Thu giữ: 218 kg heroin, 30 kg thuốc phiện, 725 kg ma túy đá, 127,6 kg cocain, 502 kg ketamin, 40, 6kg cần sa và 179.833 viên ma túy tổng hợp các loại.

Trong đó, Cục Điều tra chống buôn lậu đã chủ trì và phối hợp với các lực lượng chức năng lập và đấu tranh thành công 20 chuyên án, bắt giữ 22 đối tượng.

Tuy nhiên, trước tình hình hiện nay, với nguồn lực hiện tại khó đạt được hiệu quả đấu tranh. Hiện nay đa số cán bộ, công chức hải quan được phân công làm nhiệm vụ chuyên trách phòng chống ma túy đều không được đào tạo về kỹ năng điều tra, nghiên cứu tội phạm chuyên sâu nên năng lực hạn chế.

Một số thiết bị kỹ thuật được đầu tư trang bị tại các Chi cục Hải quan cửa khẩu như các loại camera giám sát, máy soi kiểm thể, máy soi chiếu hàng hóa, hành lý đến nay hư hỏng do thời gian sử dụng đã lâu hoặc lạc hậu không đáp ứng được với yêu cầu nhiệm vụ trong tình mới.

Cơ chế phối hợp hoạt động trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng: Hải quan, Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển còn nhiều bất cập, mới chỉ thể hiện trên các văn bản và mang tính hình thức, việc trao đổi và phản hồi thông tin nghiệp vụ chưa được thực hiện thường xuyên, kịp thời, nhất là những thông tin liên quan đến đối tượng, đường dây, tổ chức tội phạm ma tuý hoặc kết quả xử lý các vụ việc, tang vật liên quan đến tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma tuý qua biên giới đã bắt giữ.

Để thực hiện tốt công tác đấu tranh với tội phạm trong thời gian tới, đại diện ngành hải quan đề nghị các lực lượng Hải quan, Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển cần thống nhất xây dựng và tham mưu cho lãnh đạo các cấp ban hành “Quy chế phối hợp giữa lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển và Hải quan trong đấu tranh phòng, chống các tội phạm về ma túy tại địa bàn biên giới, cửa khẩu và trên biển” thay thế cho Quyết định số 133/2002/QĐ-TTg ngày 9/10/2002 của Thủ tướng Chính phủ để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh.