Quy định nào để thực hiện thẩm quyền xử phạt VPHC của Kiểm toán nhà nước?

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu kết luận phiên họp. Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Việc bổ sung một số quy định nhằm thực hiện thẩm quyền xử phạt VPHC của Kiểm toán Nhà nước là nội dung đầu tiên được đề cập tới trong Báo cáo một số vấn đề lớn xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (XL VPHC).

Trình bày Báo cáo về nội dung nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung các quy định về xử phạt VPHC của Kiểm toán nhà nước để thống nhất với Luật Kiểm toán Nhà nước.

Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy Luật Kiểm toán Nhà nước được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2019 đã quy định Kiểm toán Nhà nước có thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước theo quy định của Luật XLVPHC (Khoản 6a Điều 11 của Luật Kiểm toán Nhà nước).

Do đó, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với Luật Kiểm toán Nhà nước, dự thảo Luật đã bổ sung các quy định có liên quan như mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước (Điểm c Khoản 1 Điều 24), thẩm quyền xử phạt của Kiểm toán Nhà nước (Điều 48a), thẩm quyền cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt (Điểm m Khoản 1 Điều 87), trách nhiệm quản lý nhà nước về xử phạt VPHC (Khoản 4 Điều 17)...

Riêng về thẩm quyền quy định cụ thể hành vi VPHC, hình thức, mức xử phạt đối với từng hành vi VPHC... trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho biết: Điều 4 của Luật XLVPHC hiện hành giao Chính phủ quy định cụ thể về xử phạt VPHC trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, hoạt động kiểm toán nhà nước không phải là lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Chính phủ nên việc căn cứ vào quy định nêu trên để giao Chính phủ quy định cụ thể về xử phạt VPHC trong hoạt động kiểm toán nhà nước là không phù hợp.

Thực tiễn triển khai Luật XLVPHC năm 2012 cho thấy, cũng vì lý do tương tự mà mặc dù Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính đều quy định hành vi cản trở hoạt động tố tụng bị xử phạt theo quy định của Luật XLVPHC nhưng đến nay vẫn chưa ban hành được văn bản quy định cụ thể về xử phạt VPHC đối với các hành vi này.

Do vậy, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho chỉnh lý nội dung này theo hướng bổ sung thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể về xử phạt VPHC trong hoạt động kiểm toán nhà nước và đối với các hành vi cản trở hoạt động tố tụng (Khoản 2 Điều 4 dự thảo Luật).

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho rằng, việc bổ sung quy định về xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán nhà nước là khó và không khả thi, bởi không xác định được những hành vi như thế nào trong kiểm toán nhà nước là vi phạm hành chính để áp dụng biện pháp xử lý vi phạm hành chính.

Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, một số trường hợp có khúc mắc trong hoạt động của Kiểm toán Nhà nước thì Kiểm toán Nhà nước có quyền kiến nghị và chuyển hồ sơ các hành vi như vậy đến các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra, cơ quan tố tụng...

Trên góc nhìn khác, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên cho rằng, hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán Nhà nước hiện nay rất rõ, như: Cản trở hoạt động kiểm toán nhà nước; không cung cấp đầy đủ thông tin cho hoạt động kiểm toán theo yêu cầu của Luật Kiểm toán Nhà nước; không thực hiện đầy đủ các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước khiến cho tính hiệu lực và tính nghiêm minh trong vấn đề thực hiện pháp luật bị hạn chế. 

Phát biểu kết luận về nội dung nêu trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật XLVPHC sẽ quy định về xử lý VPHC trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước, quy định mức phạt trần tối đa và đề nghị Quốc hội giao cho UBTVQH ban hành một pháp lệnh để quy định rõ, cụ thể từng hành vi, mức phạt đối với những vi phạm trong lĩnh vực này. Riêng vấn đề cơ chế để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Ủy ban Pháp luật cùng các cơ quan tiếp tục nghiên cứu để quy định thế nào, vận dụng quy định nào của luật để áp dụng trong pháp lệnh./.

Nguyễn Hoàng