Quản trị dữ liệu quyết định hiệu quả lĩnh vực ngân hàng, tài chính

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VGP.

Đây là nội dung được bàn luận tại hội thảo khoa học với chủ đề “Quản trị dữ liệu thông minh trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính” do Viện Chiến lược ngân hàng phối hợp với Học viện Ngân hàng tổ chức mới đây.

Tại hội thảo, các diễn giả đều có chung quan điểm, dữ liệu và quản trị dữ liệu có vai trò vô cùng quan trọng đối với mọi tổ chức trong nền kinh tế. Đặc biệt, trong thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0), dữ liệu có thể trở thành tài nguyên mới cho phát triển kinh tế toàn cầu. Dữ liệu được coi là nguồn tài nguyên mới, cung cấp năng lượng cho chuyển đổi số.

Nhiều ngân hàng đã thực hiện tốt việc thu thập, quản lý, khai thác, sử dụng dữ liệu một cách thông minh trên cơ sở các công nghệ của cuộc CMCN 4.0. Dữ liệu được tận dụng triệt để nhằm tối ưu hóa hành trình và trải nghiệm khách hàng trên các điểm tiếp xúc số cũng như tối ưu hóa hoạt động nghiệp vụ, quản trị nội bộ của ngân hàng.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cho biết, tại Việt Nam, Đảng và Nhà nước cũng đã ban hành nhiều chủ trương, định hướng và chính sách phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho mọi lĩnh vực ngành nghề trong nền kinh tế có thể chủ động trước những tác động to lớn của CMCN4.0.

Gần đây nhất, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN lần thứ tư (Nghị quyết 50/NQ-CP ngày 17/4/2020 của Chính phủ  thực hiện Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị). Trong đó, Đảng và Nhà nước đã đặt ra mục tiêu “tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu tại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hóa đất nước. Đặc biệt, Nghị quyết xác định một trong các nhiệm vụ là “tập trung phát triển các ngành ưu tiên có mức độ sẵn sàng cao, trong đó bao gồm lĩnh vực tài chính-ngân hàng”.

“Ý thức được vấn đề đó, trong thời gian qua, ngành ngân hàng đã luôn chủ động trong việc tiếp cận các nghiên cứu, xây dựng chính sách, tạo điều kiện để ứng dụng sức mạnh của dữ liệu trong công tác quản lý và phát triển các sản phẩm dịch vụ, tạo động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng”, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh chia sẻ.

Theo khảo sát tháng 9/2020 của NHNN, 50% các ngân hàng đã xây dựng Kho dữ liệu tập trung (Data warehouse), 27% đã xây dựng các Hồ dữ liệu (Data lake) để thu thập dữ liệu thô đến từ các điểm tiếp xúc số, khoảng 50% các ngân hàng đã ứng dụng phân tích dữ liệu để tối ưu hóa quy trình vận hành, tăng hiệu quả hoạt động, quản trị rủi ro,...

Lãnh đạo NHNN lưu ý các ngân hàng cần phát huy được lợi thế của mình trong việc sở hữu khối lượng lớn về dữ liệu, giữ vai trò tiên phong trong hành trình chuyển đổi mô hình hoạt động theo xu hướng số…

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh:VGP.

Một kết quả khảo sát của công ty tư vấn PwC Việt Nam vào cuối năm 2019 với 33 đại diện lãnh đạo ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam cho thấy, 88% câu trả lời đồng ý rằng quản trị dữ liệu là nền tảng cơ sở để các ngân hàng nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua phát triển ngân hàng số và khả năng phân tích nâng cao…

Một số NHTM đã thành lập các bộ phận quản lý dữ liệu chuyên biệt, có thể kể đến như: BIDV thành lập bộ phận MIS & ALCO từ năm 2008, thành lập Trung tâm ngân hàng số cuối năm 2019 và đang chuẩn bị thành lập Trung tâm phân tích kinh doanh và quản lý dữ liệu; VPBank thành lập Trung tâm Phân tích Kinh doanh (BICC) từ năm 2013; VietinBank thành lập Hội đồng Quản lý Dữ liệu từ 2019…

Hay một số NHTM cũng đã có giải pháp công nghệ để thực hiện quản lý dữ liệu hiệu quả, như: VietinBank với Dự án Kho dữ liệu doanh nghiệp (EDW); VPBank hợp tác với IBM xây dựng cơ sở dữ liệu lớn; MB hợp tác với Infosys, Amigo triển khai dự án kho dữ liệu tập trung và công cụ báo cáo quản trị (Data Warehouse)…

Mặc dù vậy các chuyên gia cho rằng phần lớn các ngân hàng vẫn đang ở giai đoạn đầu của lộ trình triển khai quản trị dữ liệu toàn ngân hàng. Hầu hết các ngân hàng hiểu giá trị của dữ liệu nhưng việc coi dữ liệu là “tài sản chiến lược” cũng chưa được định hình rõ nét, dẫn đến chưa hình thành được văn hóa sử dụng dữ liệu trong hoạt động kinh doanh.

Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV Cấn Văn Lực chỉ ra nguyên nhân, đó là môi trường pháp lý thay đổi tương đối nhanh như yêu cầu về bảo mật thông tin khách hàng; quy định về các dịch vụ mới như eKYC, P2P; phát triển tiền kỹ thuật số… Bên cạnh đó, quy mô và chất lượng dữ liệu chưa đủ lớn/tốt…

Để dữ liệu trở thành tài sản hữu dụng, Chính phủ, các bộ, ngành, NHNN cần quan tâm xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, có các chính sách, quy định an toàn bảo mật thông tin, an ninh mạng… Đồng thời, đẩy nhanh việc xây dựng dữ liệu định danh quốc gia.

Với chính các ngân hàng, cần quan tâm xây dựng cơ sở dữ liệu lớn và thông tin; thiết lập hệ thống kho dữ liệu chuyên biệt (điện toán đám mây); xây dựng tổ chức - bộ máy, chuyên gia CNTT và quản lý, phân tích dữ liệu; ban hành chính sách, quy trình quản lý và khai thác dữ liệu…

Dưới góc độ cơ quan quản lý chuyên ngành, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN, ông Lê Anh Dũng đã chia sẻ về những nhiệm vụ Chính phủ đang giao các đơn vị triển khai. Cụ thể như, Chính phủ đang giao Bộ Công an xây dựng Nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân hướng đến việc quản lý việc xử lý dữ liệu cá nhân của các pháp nhân hoặc thể nhân… Bộ Thông tin và Truyền thông đang được Chính phủ giao xây dựng Nghị định về định danh và xác thực điện tử quy định về các vấn đề liên quan đến giá trị pháp lý của danh tính điện tử để chứng minh danh tính tổ chức, cá nhân trong giao dịch điện tử; thông tin định danh điện tử...

Về khung pháp lý lâu dài trong thời gian tới, ông Lê Anh Dũng cho rằng, cần xem xét trình ban hành Luật về bảo vệ dữ liệu người dùng, Luật về bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu người dùng nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng, đồng bộ về quản lý dữ liệu toàn nền kinh tế, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…

Bộ Thông tin và Truyền thông sớm hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định về định danh và xác thực điện tử, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng và tạo thuận lợi cho việc thu thập, lưu trữ, chia sẻ, bảo vệ dữ liệu cá nhân…

Tại Hội thảo, lãnh đạo cũng NHNN khẳng định, trong quá trình hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý dữ liệu; lựa chọn được các công nghệ, mô hình và giải pháp kỹ thuật tiên tiến, phù hợp, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục tiếp thu các ý kiến đóng góp, tư vấn phù hợp.

Anh Minh