Nuôi bãi tạo bờ để cứu biển Hội An

Ảnh: VGP/Thế Phong

Thiếu hụt lượng bùn cát ở thượng lưu

Hội thảo quốc gia nghiên cứu về kết quả xói lở và đề xuất các biện pháp bảo vệ bờ biển Hội An cũng như vùng ven hạ lưu sông Mekong, được tổ chức sáng 25/5, tại TP. Hội An (tỉnh Quảng Nam), đã công bố kết quả chính dự án “Nghiên cứu về quá trình xói lở bờ biển Hội An và đề xuất các giải pháp bảo vệ bờ biển một cách bền vững” do các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong nước và quốc tế triển khai từ tháng 7/2016 đến nay.

Dự án được Cơ quan phát triển Pháp (AFD) và UBND tỉnh Quảng Nam tài trợ.

Đại diện nhóm chuyên gia nghiên cứu về quá trình xói lở bờ biển Hội An, GS. Nguyễn Kim Đan (Phòng thí nghiệm thủy lực Saint Venant, Pháp) cho biết, trong gần một năm, nhóm đã phân tích thực nghiệm và mô hình số tập trung vào các lĩnh vực như mô phỏng 2D, 3D các dòng chảy của sông Thu Bồn, dòng chảy khu vực bờ biển Hội An và sự vận chuyển bùn cát; mô phỏng 3D dòng chảy bờ biển, xói lở bờ biển; bùn cát thượng lưu; xói lở bờ biển và kỹ nghệ bờ biển…

Qua nghiên cứu thực nghiệm hiện trường về quá trình xói lở bờ biển Hội An, cho thấy, nguyên nhân chính là do thiếu hụt lượng bùn cát trên thượng lưu sông Vu Gia- Thu Bồn, quá một nửa lượng bùn cát bị giữ lại ở lòng hồ thủy điện Đắk Mi 4 và Sông Tranh 2.

Bên cạnh đó, hiện tượng khai thác cát gia tăng mạnh ở sông Thu Bồn, việc xây dựng các công trình ngay sát bờ biển, ảnh hưởng của việc xây dựng cầu Cửa Đại làm chệch dòng chảy và đẩy lượng bùn cát về phía nam, giảm về phía bắc bãi biển cũng là gây nên hiện tượng xói lở thời gian qua.

Báo cáo cũng cho biết, một trong những nguyên nhân gây bất lợi lớn cho hiện tượng xói lở bờ biển Hội An là do có sự thay đổi về sóng, số lần xuất hiện sóng cao trong những năm gần đây gia tăng. Ngoài ra, việc xây dựng các công trình bảo vệ một cách cục bộ của các chủ resost cũng làm gia tăng hiện tượng xói lở ra phía bắc bãi biển.

Các chuyên gia quốc tế cho rằng giải pháp tối ưu để bảo vệ biển Hội An là nuôi bãi tạo bờ. Ảnh: Báo Tài nguyên Môi trường

Nuôi bãi tạo bờ

Trên cơ sở nghiên cứu và thử nghiệm, nhóm nghiên cứu đề xuất triển khai giải pháp nuôi bãi biển bao phủ từ phạm vi Cửa Đại đến Boutique Hoi An resort, với chiều dài khoảng 6.500 m. Việc nuôi bãi được triển khai bởi một hệ thống đê ngầm cao 1,5 m, cách bờ biển khoảng 200 m và có thể biến đổi tùy theo độ sâu của đáy biển.

Tại chân bía bắc của đê ngầm, thiết lập một lớp lọc gồm đá hộc và sỏi để bảo vệ chân đê ngầm khỏi bị xói cục bộ xung quanh chân đê ngầm. Nuôi bãi sẽ thực hiện theo phân đoạn, tùy theo mức độ thi công của nhà thầu. Hệ thống đê ngầm này sẽ giúp giảm sóng, năng lượng sóng và giảm mạnh quá trình xói mòn.

Đồng thời, tạo một luồng có chiều rộng 200 m và chiều sâu 8 m dọc bờ trái cửa biển Cửa Đại và thiết kế thuận lợi cho việc đẩy lượng bùn cát về phía bắc biển Hội An. Đây cũng là số lượng trầm tích cần thiết từ cửa sông Thu Bồn để nuôi bãi.

Các chuyên gia đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam cấm tất cả các hình thức khai thác cát dọc theo sông Thu Bồn, quanh biển Cửa Đại và khu vực ven biển Hội An. Cấm xả thải xác trầm tích từ các hồ chứa thượng lưu do các chất ô nhiễm trong trầm tích mắt kẹt trong lòng hồ.

Đồng thời, cấm xây dựng các kè bảo vệ các khách sạn một cách cục bộ vì các công trình này sẽ gây mất ổn định tổng thể bờ biển Hội An; cấm xây dựng các công trình khác ở bãi biển Hội An; nâng cao nhận thức của quân chúng tham gia bảo vệ bờ biển.

Ông Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đề nghị nhóm chuyên gia phải tính đến ứng phó với các đợt mưa cao, sóng lớn. Trước mắt cần có giải pháp ứng phó khẩn cấp, giảm thiểu bức xúc của người dân vào đợt mưa gió cuối năm nay. Đề nghị AFD tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu rõ hơn để khi có vốn đầu tư sẽ có đủ dữ liệu triển khai các giải pháp bảo vệ bờ biển Hội An. Đề nghị Quảng Nam có cơ chế phát triển bền vững hơn khu vực sông Thu Bồn và bãi biển Hội An.

Ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, biển Hội An là bãi biển đẹp không thể thiếu trong hoạt động du lịch của địa phương. Tuy nhiên, trong những năm gầy đây biển Hội An bị xói lở nghiêm trọng, mặc dù tỉnh đã đầu tư vốn triển khai một số các biện pháp cấp bách chống xói lở nhưng không hiệu quả.

Kết quả nghiên cứu và đề xuất giải pháp của nhóm nghiên cứu, các chuyên gia hôm nay là cơ sở để chính quyền tỉnh Quảng Nam đưa ra giải pháp tổng thể bảo vệ bờ biển Hội An sớm nhất.

Thế Phong