Nhận diện nguyên nhân tín dụng trầm lắng để linh hoạt tăng tốc

Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành và lãnh đạo các doanh nghiệp lớn để thẳng thắn trao đổi, bàn các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Nhiều thách thức

Trước thềm Hội nghị, đầu mối điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) là NHNN đã chia sẻ thông tin về hoạt động điều hành tín dụng linh hoạt của NHNN nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh (SXKD), thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Đại diện NHNN cho rằng, năm 2024, triển vọng kinh tế toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, tăng trưởng kinh tế dự kiến tiếp tục tăng trưởng thấp, lạm phát có dấu hiệu chậm lại nhưng vẫn cao, nhiều ngân hàng trung ương bắt đầu xem xét giảm lãi suất. Tuy nhiên, rủi ro bất ổn tài chính có nguy cơ tăng, áp lực tỷ giá ở mức cao, giá hàng hóa thế giới biến động khó lường.

Trong nước, nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi song vẫn đối mặt với các thách thức. Trong bối cảnh đó, bám sát các nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã quyết liệt triển khai các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm. Theo đó, điều hành các công cụ CSTT linh hoạt, đảm bảo thanh khoản dồi dào cho hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) nhằm sẵn sàng nguồn vốn đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế; điều hành hợp lý giữa lãi suất và tỷ giá phù hợp với tình hình thị trường, diễn biến kinh tế vĩ mô và mục tiêu CSTT. 

NHNN giữ nguyên các mức lãi suất điều hành, điều hành tỷ giá linh hoạt, góp phần hấp thụ các cú sốc, hạn chế biến động lớn trong ngắn hạn của tỷ giá; chỉ đạo các TCTD tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục cho vay, tiếp tục phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay; yêu cầu TCTD báo cáo, thực hiện việc công bố lãi suất cho vay; đến nay đã có nhiều TCTD công bố lãi suất cho vay trên trang thông tin điện tử của TCTD.

Mặt bằng lãi suất cho vay giảm hơn 2,5% trong năm 2023 và tiếp tục giảm trong tháng đầu năm 2024. Hiện lãi suất bình quân huy động và cho vay đối với các giao dịch phát sinh mới giảm khoảng 0,2%/năm và 0,7%/năm so với cuối năm 2023. Thị trường ngoại tệ hoạt động thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, kịp thời.

Trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế, lạm phát được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, NHNN định hướng tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống năm 2024 khoảng 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế và ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD, thông báo công khai nguyên tắc xác định để TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng. 

Tiếp tục quyết liệt triển khai các chương trình, chính sách tín dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng, các ngành, hàng thiết yếu của nền kinh tế như chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội (NOXH), nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư; nâng quy mô/đăng ký tham gia cho vay Chương trình tín dụng 15.000 tỷ đồng để trở thành gói 30.000 tỷ đồng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản; tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN...

Bên cạnh đó NHNN cũng khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan để rà soát, sửa đổi các văn bản hiện hành về hoạt động cấp tín dụng phù hợp với Luật các TCTD năm 2024, góp phần nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng.

Tín dụng toàn nền kinh tế đến cuối năm 2023 tăng 13,78% so với cuối năm 2022. Sang đầu năm 2024, do yếu tố mùa vụ của dịp Tết Nguyên đán cùng với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa cao, đến ngày 29/02/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với cuối năm 2023. Tuy nhiên, tốc độ giảm của tháng 2 đã chậm lại (-0,05%) so với tháng 1 (-0,6%). Tín dụng tập trung cho lĩnh vực SXKD, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng, tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát.

Trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế, lạm phát được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, NHNN định hướng mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống năm 2024 khoảng 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế và ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD, thông báo công khai nguyên tắc xác định để TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng.

NHNN đã có các văn bản hướng dẫn, tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn ngành về đẩy mạnh tín dụng ngân hàng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2024, từ đó, chỉ đạo các TCTD tiếp tục quyết liệt triển khai các giải pháp để tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, qua đó hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Khẩn trương gỡ vướng, phối hợp giữa ngân hàng và doanh nghiệp hiệu quả hơn

Đại diện NHNN khẳng định: Với thanh khoản hệ thống TCTD dồi dào khi số dư huy động vốn lớn hơn dư nợ tín dụng và còn rất nhiều dư địa tăng trưởng tín dụng, các TCTD hiện có điều kiện thuận lợi để cung ứng vốn cho vay ra nền kinh tế.

Tuy nhiên, đại diện NHNN cho rằng, tín dụng 2 tháng đầu năm tăng trưởng còn chưa cao do các nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.

Đại diện NHNN khẳng định, thời gian qua, ngành ngân hàng đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tuy nhiên vấn đề quan trọng hiện nay là thúc đẩy cầu tín dụng từ nền kinh tế trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm. 

Do đó ngoài những giải pháp từ ngành ngân hàng, cần phối hợp đồng bộ từ các chính sách khác về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ như nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho DNNVV, Quỹ Phát triển DNNVV; doanh nghiệp tích cực thực hiện các biện pháp tái cấu trúc hoạt động, nâng cao năng lực quản trị điều hành, tình hình tài chính để TCTD có cơ sở thẩm định, quyết định cho vay và tăng khả năng tiếp cận các nguồn vốn từ các kênh huy động khác (như phát hành cổ phiếu, trái phiếu…)

Trong thời gian tới, NHNN tiếp tục chủ động điều hành tăng trưởng tín dụng nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, chỉ đạo các TCTD tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đúng, trúng mục tiêu, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của nền kinh tế, hướng tín dụng vào các lĩnh vực SXKD, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng.

Tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ vay vốn, áp dụng các biện pháp, hình thức TSBĐ linh hoạt, phù hợp quy định của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng vay vốn. Đồng thời tiếp tục triển khai quyết liệt các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Anh Minh