Việt Nam - Singapore: Nhiều triển vọng và cơ hội hợp tác mới

Việt Nam và Singapore là hai nước có quan hệ hợp tác hữu nghị tốt đẹp. Hai bên đã thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 1/8/1973. Tháng 12/1991, Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore và tháng 9/1992, Đại sứ quán Singapore tại Hà Nội được thành lập.

Từ khi Việt Nam trở thành thành viên ASEAN (1995), quan hệ hai nước chuyển sang một giai đoạn phát triển mới. Singapore coi trọng quan hệ với Việt Nam và Việt Nam trở thành một trong những thị trường chính về thương mại, đầu tư của Singapore ở Đông Nam Á.

Năm 2004, hai nước đã ký Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hợp tác Toàn diện trong thế kỷ 21, tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước.

Trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Singapore (9/2011), hai bên nhất trí về nguyên tắc đưa quan hệ hai nước phát triển lên tầm đối tác chiến lược. Trong chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Singapore (9/2012), hai bên ra Thông cáo chung khẳng định nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược trong năm 2013.

Trong những năm qua, quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư đã có những bước phát triển hết sức mạnh mẽ.

Về thương mại, từ 1996 đến nay, Singapore luôn là một trong những đối tác lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai nước năm 2012 đạt 9,6 tỷ USD. Các mặt hàng Việt Nam nhập từ Singapore gồm xăng dầu, chất dẻo nguyên liệu, kim loại thường, sản phẩm điện tử, máy móc, hóa chất. Việt Nam xuất sang Singapore chủ yếu là hải sản, cà phê, dầu thô, đá quý, đồ điện tử.

Đầu tư trực tiếp từ Singapore vào Việt Nam liên tục tăng từ năm 1998. Tính đến hết năm 2011, Singapore là nhà đầu tư lớn nhất vào Việt Nam với 990 dự án (tổng vốn 24 tỷ USD); tính đến 7/2013, Singapore đã có gần 1.200 dự án với tổng vốn đầu tư là hơn 28 tỷ USD, đứng thứ 2 trong số các nước/vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.

Singapore chủ yếu đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, công nghiệp chế biến, chế tạo, xây dựng. Các dự án đầu tư của Singapore được đánh giá có hiệu quả, đóng góp đáng kể cho kinh tế của Việt Nam. Khu Công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) là một biểu tượng cho tính hiệu quả của các dự án đầu tư của Singapore, đã hoạt động được hơn 11 năm với 4 khu: VSIP 1 và VSIP 2 tại Bình Dương, VSIP 3 tại Bắc Ninh (12/2007), VSIP 4 tại Hải Phòng (01/2010); VSIP 5 tại Quảng Ngãi (9/2013). Singapore dự định sẽ mở thêm một số VSIP mới tại Tp Hồ Chí Minh và tỉnh Thái Bình.

Tháng 3/2004, Thủ tướng Goh Chok Tong và Thủ tướng Phan Văn Khải nhất trí về sáng kiến kết nối hai nền kinh tế Việt Nam – Singapore. Đây là chương trình hợp tác toàn diện ở mức độ cao và phạm vi rộng, nhằm gắn kết các khâu sản xuất, thương mại, đầu tư, tiêu dùng… của Việt Nam với Singapore, tạo ra sự bổ trợ, kết hợp giữa hai nền kinh tế, tạo môi trường chính sách thuận lợi và định hướng cho doanh nghiệp hai nước triển khai hợp tác, phát huy hiệu quả cao nhất các mối quan hệ hợp tác song phương cũng như với nước thứ ba.

Tháng 12/2004, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Lý Hiển Long đã nhất trí 6 lĩnh vực kết nối, bao gồm: Tài chính; đầu tư; thương mại - dịch vụ; giao thông vận tải; bưu chính viễn thông - công nghệ thông tin; giáo dục đào tạo.

Ngày 6/12/2005 tại Singapore, Bộ trưởng Công Thương Singapore Lim Hng Kiang và Bộ trưởng Thương mại Việt Nam Trương Đình Tuyển đã ký chính thức Hiệp định Khung về Kết nối Việt Nam – Singapore và 6 phụ lục kết nối. Theo thoả thuận, các cuộc họp cấp Bộ trưởng Công Thương được tổ chức định kỳ (8 tháng) và luân phiên tại mỗi nước để rà soát tình hình triển khai Hiệp định và hoạch định phương hướng hợp tác tiếp theo.

Bên cạnh đó, hợp tác về văn hóa, giáo dục-đào tạo, an ninh quốc phòng, tư pháp Việt Nam – Singapore cũng hết sức chặt chẽ và đạt được nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua.

Hiện, Việt Nam và Singapore đã ký kết nhiều hiệp định và thỏa thuận hợp tác như: Hiệp định Hàng hải thương mại (4/1992); Hiệp định Vận chuyển Hàng không (4/1992); Hiệp định Thương mại (9/1992); Hiệp định về Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư (10/1992); Hiệp định Hợp tác trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ môi trường (5/1993); Hiệp định Tránh đánh thuế hai lần (3/1994); Hiệp định Hợp tác về du lịch (8/1994); Tuyên bố chung về Khuôn khổ hợp tác toàn diện Việt Nam - Singapore trong thế kỷ 21 (3/2004); Hiệp định khung về Kết nối Việt Nam – Singapore (12/2005); Bản Ghi nhớ về Hợp tác, Xúc tiến đầu tư (10/2003); Bản Ghi nhớ về Hợp tác giáo dục và đào tạo (4/2007); Bản Ghi nhớ về Hợp tác trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật (3/2008); Bản Ghi nhớ về Hợp tác quốc phòng (9/2009); Bản Ghi nhớ về thành lập Trung tâm Đào tạo Việt Nam – Singapore tại Hà Nội (VSTC, tháng 11/2001); Bản Ghi nhớ về hợp tác tài chính (9/2012); Nghị định thư sửa đổi lần thứ hai về Hiệp định Tránh đánh thuế song trùng (9/2012); Thỏa thuận về Chương trình đào tạo dành cho cán bộ trung, cao cấp Đảng Cộng sản Việt Nam tại Singapore giai đoạn 2011-2013 (11/2010)...

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long  từ ngày 11-13/9 tới đây sẽ là một dấu mốc mở ra nhiều triển vọng và cơ hội hợp tác mới trong quan hệ Việt Nam - Singapore.

Nguyễn Hoàng