Hồi sinh nơi mảnh đất từng chỉ có người ra đi
(Chinhphu.vn) - Giữa những năm 90, cuộc sống của người dân Bản Poọng (xã Tam Chung, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa) còn yên ả. Cách trung tâm thành phố Thanh Hóa gần 300km, đường sá khó khăn là rào cản khiến nơi đây biệt lập với thế giới bên ngoài.
|
| Vài năm trước, đường vào Bản Poọng là một con đường lầy lội, chỉ cần mưa nhỏ cũng rất khó đi. Ảnh: VGP/Hà Nguyễn |
Cuộc sống đói nghèo khiến những chàng trai Bản Poọng phải rời quê đi làm ăn xa. Gọi là xa, nhưng họ chỉ đi được đến các huyện lân cận như Bá Thước, Cẩm Thủy, Thường Xuân trong tỉnh. Không nghề nghiệp, chỉ có sức khỏe làm vốn, những bãi vàng lậu là nơi hút những chàng trai tìm kiếm cơ hội đổi đời.
Ngày trở về, những người trai làng ấy không mang được nhiều tiền của. Thay vào đó là nghiện hút, mầm bệnh HIV - hậu quả của những tháng ngày lay lắt ở bãi vàng. Kiến thức bảo vệ không có, cộng thêm những tập tục xưa như ngủ thăm khiến HIV/AIDS hoành hành ở ngôi làng dưới đỉnh Sài Khao.
Ông Hoàng Thanh Tâm, Trưởng thôn Bản Poọng kể lại, vùng núi này có thời gian ma túy được bán công khai. Trẻ nhỏ, trai tráng, phụ nữ chết dần vì HIV/AIDS. Thanh niên lấy chồng, lấy vợ vừa run, vừa sợ, nhưng cũng phải lấy. Có đi nơi khác thì cũng phải đi thật xa, chứ ở các xã gần thì không ai dám lấy.
Trẻ con có đứa bố mẹ mất sớm cũng như cây như cỏ, phải tự kiếm cái ăn mà lớn lên. Đứa nào “nhiễm H” thì chết. Cái nghèo đeo đẳng vùng quê nghèo. Ở cái nơi cùng đất cùng đường, lại nghèo xơ xác, người ta chỉ bỏ đi chứ chẳng mấy ai tìm đến.
Một Nghị quyết đổi đời
Từ khi Mường Lát là một trong 61 huyện nghèo được hưởng chính sách hỗ trợ từ Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững theo Nghị quyết 30a của Chính phủ, Bản Poọng đã dần đổi thay.
Con đường vào bản đã được rải đá, điện lưới quốc gia đã được kéo về. Ông Cao Văn Cường, Chủ tịch huyện Mường Lát cho biết: “Nghèo thì vẫn còn, nhưng ma túy và người nhiễm HIV ở Bản Poọng đã được giải quyết triệt để rồi. Điều quan trọng là bà con bắt đầu muốn thoát nghèo”.
|
|
Con đường vào Bản Poọng hiện đã được rải đá, dễ đi hơn. Cuộc sống người dân đã cải thiện và mọi người đều đã có ý thức thoát nghèo. Ảnh: VGP |
Vị lãnh đạo huyện thông tin thêm, một thời gian dài, hỗ trợ người nghèo cái ăn, cái mặc, vượt qua cơn đói nhưng không đem lại hiệu quả bền vững. Hết gạo, hết thịt, áo quần được tặng rách… là người dân Bản Poọng lại tái nghèo. Vì thế, đói nghèo vẫn là cái vòng luẩn quẩn. Thế nhưng, cách hỗ trợ mới theo nguyên tắc “không cho không” và “chỉ đem đến cần câu, không cho con cá” đã đem lại hiệu quả rõ rệt.
Như chương trình xóa nhà tranh tre nứa lá mà Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel thực hiện, hỗ trợ toàn bộ nguyên vật liệu. Nhưng bà con phải tự huy động công xây dựng để nơi ở của mình được kiên cố, vững chãi của mình. Với cách làm như vậy, bà con trong bản sẽ giúp đỡ lẫn nhau để cùng xây dựng nhà ở.
Tập đoàn này mang đến không phải những thứ có thể ăn ngay, mặc ngay mà người dân phải bỏ công sức, học hỏi, làm và sử dụng như cây giống, vật nuôi, kỹ thuật canh tác để vươn lên thoát nghèo.
Ông Hoàng Thanh Tâm cho biết, đến nay, 17 hộ đã thoát nghèo, có nhà cửa chắc chắn. Từ khi nhà cửa được sửa chữa vững chãi, bà con phấn khởi, đua nhau làm kinh tế, quyết tâm thoát cái nghèo, cái đói.
“Như bò giống lai Sind mà doanh nghiệp hỗ trợ bà con vài năm trước, chính sách cũng rất rõ ràng. Đó là thứ có thể ăn được. Nhưng mà hộ nào giết thịt, hay bán đi thì sẽ không được hỗ trợ về cây giống, kỹ thuật canh tác… nữa. Chúng tôi xác định rõ, để thoát nghèo bền vững, điều quan trọng là cần câu, không phải là con cá”, ông Cường nói.
Tại Bản Poọng, điều khiến nhiều người thấy hy vọng tràn đầy không chỉ ở những con số về tỷ lệ thoát nghèo, năng suất lúa, đường rải đá… Đó là nhận thức về đói nghèo ở đây đã thay đổi.
Thay vì muốn nằm trong danh sách hộ nghèo để tiếp tục nhận hỗ trợ, không ít người đã tự nguyện xin ra khỏi danh sách nghèo, mong muốn vươn lên thoát nghèo bằng chính đôi bàn tay của mình. Với họ, đó là niềm tự hào của gia đình.
Nguyễn Long
