Đề xuất giải pháp đối với biên chế ngành giáo dục

Cấp mầm non vẫn còn thiếu giáo viên.

 Ngày 22/10, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội thảo “Đề xuất giải pháp đối với biên chế sự nghiệp giáo dục theo Nghị quyết số 102/NQ-CP của Chính phủ”.

Hội thảo thực hiện theo Quyết định số 2304/QĐ-BGDĐT ngày 13/8/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 3/7/2020 của Chính phủ về giải pháp đối với biên chế sự nghiệp giáo dục và y tế.

Theo Báo cáo của 63 tỉnh, thành phố việc thực hiện xã hội hóa (XHH) buổi học thứ 2 trong ngày đối với cấp học mầm non, tiểu học cho thấy ở cấp mầm non vẫn còn thiếu giáo viên.

Năm học 2019-2020 toàn quốc thiếu 45.242 giáo viên. Bình quân GV/lớp toàn quốc đạt 1,82 giáo viên/lớp. Trong đó vùng Trung du và Miền núi phía Bắc: 1,79 giáo viên/lớp; vùng Đồng bằng sông Hồng: 1,97 giáo viên/lớp; vùng Bắc Trung Bộ và Duyên Hải miền Trung: 1,76 giáo viên/lớp; vùng Đông Nam Bộ: 1,80 giáo viên/lớp; vùng đồng bằng sông Cửu Long: 1,73 giáo viên/lớp. Toàn quốc có 32/63 tỉnh dưới 1,8 giáo viên/lớp.

Một số địa phương không hợp đồng được giáo viên nên việc bố trí đủ giáo viên/nhóm, lớp theo quy định còn gặp khó khăn, điển hình ở một số trường vẫn đang còn thiếu giáo viên. Một số nơi chỉ có 1 giáo viên/lớp.

Những nguyên nhân vẫn còn thiếu giáo viên mầm non là do giáo viên mầm non phải kiêm nhiệm thêm nhiều công việc, hay giáo viên mầm non đa số là nữ, nghỉ thai sản nhiều, không có người dạy thay. Chế độ chính sách chưa phù hợp. Quá tải sĩ số trẻ/lớp.

Về thực hiện xã hội hóa buổi học thứ 2 ở cấp Tiểu học, theo số liệu của Cục nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục năm học 2019-2020 cho thấy cả nước có tổng số 15.110 trường tiểu học với 14.476 điểm trường lẻ, trong đó số trường tiểu học công lập là 14.815; trường tiểu học ngoài công lập là 295. Số lớp học là 282.895, số giáo viên hiện có là 403.371. Thiếu khoảng 19.474 giáo viên. Số giáo viên đạt chuẩn đào tạo và trên chuẩn đạt 99,9%.

Bình quân cả nước đạt 1,38 giáo viên/lớp. Hầu hết các tỉnh đạt tỉ lệ 1,3-1,4 giáo viên/lớp. Chỉ một số ít tỉnh đạt tỉ lệ 1,5 giáo viên/lớp. Với tỉ lệ này các tỉnh cơ bản thực hiện được việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày với phương án 32 tiết/tuần. Tuy nhiên sẽ khó khăn đối với một số tỉnh tỉ lệ giáo viên/lớp thấp.

Trong những năm qua, công tác XHH được đẩy mạnh, góp phần tăng nhanh số lượng và tỉ lệ trẻ mầm non và học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày. Một số hoạt động giáo dục trong nhà trường đã huy động nguồn lực xã hội.

Để thực hiện hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc-giáo dục trẻ theo Chương trình Giáo dục mầm non quy định, việc thực hiện xã hội hóa tổ chức học 2 buổi/ngày, hầu hết các cơ sở giáo dục mầm non đều thực hiện thu thỏa thuận với cha, mẹ trẻ để chi trả tiền ăn bán trú, thu phục vụ ăn sáng cơ sở vật chất phục vụ bán trú, giữ trẻ ngày thứ 7, học ngoài giờ chính khóa…

Một số địa phương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành cơ chế, chính sách thực hiện việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tại địa phương. Quy định về các khoản thu và việc sử dụng các khoản thu theo thỏa thuận trong các cơ sở giáo dục, qua đó tạo cơ chế pháp lý cho việc huy động nguồn kinh phí xã hội hóa cho việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh, đối với cấp Tiểu học, từ nay đến năm học 2025 dạy học song song hai Chương trình (2018 và 2006). Với chương trình 2006, do chương trình thiết kế học 1 buổi/ngày nhưng hiện nay các trường đã tổ chức dạy học 2 buổi/ngày (trên 86%). Vì vậy thực hiện chủ trương xã hội hóa phải xem xét để trường chưa đủ 1,5 giáo viên/lớp sẽ xã hội hóa hợp đồng giáo viên theo chính sách từng địa phương. Trường đủ 1,5 giáo viên/lớp sẽ không xã hội hóa hợp đồng giáo viên mà xã hội hóa các nội dung theo nhu cầu người học như bán trú, các câu lạc bộ.

Với Chương trình 2018 thực hiện cuốn chiếu từ lớp 1 đến 5, Bộ GD&ĐT sẽ tham mưu với Chính phủ ban hành Nghị định quy định đủ biên chế dạy học 2 buổi/ngày theo quy định của Chương trình theo thông tư 32/2018 (đủ 1,5 giáo viên/lớp theo quy định). Thực hiện xã hội hóa các nội dung theo nhu cầu người học như bán trú, câu lạc bộ và các hoạt động trải nghiệm theo nhu cầu.

Đối với giáo dục mầm non, việc xã hội hóa hoạt động bán trú và các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được quy định tại Nghị định 105/2020/NĐ-CP. Bộ GD&ĐT đề nghị các địa  phương xây dựng kế hoạch hướng dẫn các cơ sở giáo dục triển khai thực hiện.

Trách nhiệm của nhà trường và gia đình trong thực hiện chế độ sinh hoạt cần được quy định rõ trong chương trình giáo dục mầm non (đã có dự thảo sửa đổi); việc sử dụng kinh phí xã hội hóa giáo dục để hợp đồng lao động giáo viên mầm non đảm bảo đủ định mức theo quy định cần đưa vào nghị định thay thế Nghị định 16 đang được Bộ Tài chính chủ trì trình Chính phủ ban hành.

Bộ GD&ĐT sẽ trình Chính phủ sửa đổi bổ sung Nghị định 86 quy định về học phí theo hướng có khung, trần để có thể thu đủ tính đúng, tính đủ chi phí; xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật của các dịch vụ giáo dục để các địa phương có căn cứ thực hiện. Và những đề xuất, biện pháp được đại diện các địa phương nêu ra tại Hội thảo sẽ được Bộ GD&ĐT xem xét, nghiên cứu và trình Chính phủ thời gian tới.