Cần minh bạch trong quản lý khoáng sản

Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo quốc tế “Quản trị tài nguyên khoáng sản: Việt Nam đang ở đâu?”, do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của quốc hội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức ngày 8/10.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc, ngành công nghiệp khai khoáng hiện nay vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế và thách thức, bao gồm nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, hiệu quả kinh tế thấp và dễ bị thất thu cho ngân sách Nhà nước. Một trong những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này là do thực trạng quản trị và thực thi chính sách còn yếu kém.

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thành lập 8 đoàn kiểm tra công tác cấp phép hoạt động khoáng sản tại 39 tỉnh, thành phố. Qua kiểm tra, rà soát 957 hồ sơ cấp phép, đoàn thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phát hiện nhiều sai phạm.

Cụ thể, có 103 giấy phép cấp không đúng thẩm quyền; 37 giấy phép cấp khi chưa có quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; 52 giấy phép cấp khi không có đăng ký kinh doanh ngành nghề về thăm dò, khai thác khoáng sản; 128 giấy phép thăm dò được cấp không thông qua hình thức lựa chọn tổ chức, cá nhân ở khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Ngoài ra, có 196 giấy phép được cấp khi hồ sơ không có dự án đầu tư khai thác khoáng sản được phê duyệt; 345 giấy phép không có giấy chứng nhận đầu tư dự án; 29 giấy phép không có báo cáo đánh giá tác động môi trường và 196 giấy phép chưa phê duyệt trữ lượng khoáng sản theo quy định.

Thực thi các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý

Để khắc phục những mặt tồn tại, hạn chế trong hoạt động khoáng sản trong thời gian qua đồng thời phát huy tối đa tiềm năng khoáng sản của đất nước, cần thực thi các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý khoáng sản và quản trị tài nguyên minh bạch hơn nữa.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Võ Tuấn Nhân cũng cho rằng hoạt động khoáng sản phải đảm bảo an ninh quốc phòng, bảo vệ môi trường, cảnh quan, di tích lịch sử, văn hóa và hài hòa lợi ích thu được từ khoáng sản.

Theo đó, giải pháp trước tiên là phải tiếp tục xây dựng, ban hành các thể chế để hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành Luật Khoáng sản. Nhất là quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước, khoáng sản; hướng dẫn phương pháp tính, phương thức thu, chế độ quản lý và sử dụng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường xử lý nghiêm các sai phạm trong lĩnh vực khoáng sản, báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/12/2013.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã yêu cầu các tỉnh như: Vĩnh Long, Sóc Trăng, Bình Định, Đắk Nông, Hòa Bình, Thừa Thiên-Huế, Quảng Ngãi, Đồng Nai, Khánh Hòa thu hồi các giấy phép đã cấp không đúng quy định.

Đồng thời yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần tập trung vào các giải pháp: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; nâng cao tính khả thi của quy hoạch khoáng sản; nâng cao chất lượng thẩm định hồ sơ cấp phép hoạt động khoáng sản; tăng cường công tác quản trị tài nguyên khoáng sản của các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản…

Cùng với đó, các bộ, ngành và địa phương cũng phải nâng cao tính khả thi của quy hoạch khoáng sản, trong đó khẩn trương rà soát nội dung các quy hoạch đã phê duyệt theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2005 để bổ sung, điều chỉnh theo đúng nguyên tắc, nội dung quy định của Luật.

Thu Cúc