Phó Thủ tướng đề nghị tăng cường đầu tư cho y tế cơ sở

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trò chuyện, lắng nghe chia sẻ, tâm tư của các y, bác sĩ làm việc tại Trạm Y tế xã Cẩm Yên, huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa, ngày 27/2/2016. Ảnh: VGP/Đình Nam

Theo Phó Thủ tướng, chủ trương phát triển của ngành y tế từ trước tới nay là dự phòng, chăm sóc ban đầu cần coi trọng hơn điều trị; y tế cơ sở cần quan tâm hơn tuyến trên nhưng thực tế những năm gần đây đầu tư trong ngành y tế chủ yếu được tập trung cho điều trị, cho tuyến trên.

Trong khi đó có thực trạng y tế cơ sở, trạm y tế xã ở những vùng đồng bằng được đầu tư tốt nhưng không phát huy được vai trò, hiệu quả do điều kiện giao thông thuận lợi, khoảng cách giữa các trạm y tế xã với tuyến trên gần nên người dân thường đi thẳng lên tuyến trên để khám, chữa bệnh. Còn ở vùng sâu, vùng xa, trạm y tế xã ít, khoảng cách xa nên người dân phải di chuyển mất rất nhiều thời gian. 

Cùng với đó, do chưa được quan tâm đúng mức  nên kể cả khi được đầu tư đầy đủ thì cán bộ y tế cơ sở cũng không có nhiều việc, tay nghề đi xuống, thu nhập thấp nên nhiều người không muốn về công tác.

Để giải bài toán này, bên cạnh việc tăng cường đào tạo kỹ thuật, chuyên môn cho cán bộ y tế cơ sở, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần phải thay đổi cơ chế tài chính theo hướng không lấy từ ngân sách Nhà nước mà từ nguồn BHYT để các trạm y tế xã hoạt động thực sự hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

“Đầu tiên là giao cho y tế xã lập hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân cho từng người dân, vốn được thực hiện từ những năm 1960. Và chức năng y tế cơ sở, y tế cơ quan là theo dõi, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám sàng lọc”. 

Mới đây Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2025, 100% dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe.

Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội đang khẩn trương hoàn thiện Kế hoạch lập hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân gắn với mục tiêu BHYT và chăm sóc sức khỏe toàn dân theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Hiện mỗi trạm y tế xã có khoảng 5 biên chế, chưa kể ít nhất 2 biên chế y tế trường học. Tính trung bình một xã có 5.000 người dân thì có hơn 3 tỷ đồng tiền BHYT. Trước đây BHYT chi khám chữa bệnh cho trạm y tế xã vào khoảng 30 triệu đồng/năm, nếu mức chi này tăng lên 10% tổng thu BHYT trên địa bàn xã tức là hơn 300 triệu đồng. Sau khi trừ đi chi phí thuốc, vật tư y tế… thì thu nhập của cán bộ y tế sẽ tăng lên cùng với việc triển khai thêm nhiều công việc để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. 

Phó Thủ tướng cho biết thêm: Hiện nay 10 người mua BHYT chỉ có khoảng 4 người sử dụng vì vậy việc lập sổ quản lý sức khỏe cá nhân còn giúp cho người dân nhận thức được những lợi ích từ BHYT.

“Đây là việc làm đúng chủ trương, đúng định hướng nhưng có một thời gian chúng ta chưa chú trọng đúng mức”, Phó Thủ tướng nói và khẳng định hoàn toàn có thể làm được.

Về tài chính, Phó Thủ tướng phân tích rõ: Đối với hệ thống điều trị, trước đây có hình thức huy động nguồn lực xã hội hóa vào y tế với sự xuất hiện của giường dịch vụ, đặt máy xét nghiệm của tư nhân, dịch vụ chẩn đoán, khám chữa bệnh… Vừa qua, chúng ta đã có lộ trình và cơ bản hơn 30 tỉnh đã thực hiện việc tính đúng, tính đủ chi phí vào giá dịch vụ y tế. 

Thời gian qua  với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nỗ lực của ngành Bảo hiểm xã hội và các Bộ, ngành, địa phương đã đưa tỷ lệ BHYT toàn dân đạt hơn 81%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao 5%, tương đương 3.000 tỷ đồng. Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cũng đã hoàn thành việc kết nối mạng lưới các cơ sở y tế trong toàn quốc, tới đây sẽ tin học hóa toàn bộ.

“Hiện nay hàng năm cả nước chi hơn 50.000 tỷ đồng BHYT. Với hơn 23.000 loại thuốc, 17.000 dịch vụ y tế kết hợp với nhau thành những hóa đơn thanh toán BHYT, nếu chỉ nhầm lẫn  1% đã là con số không nhỏ chứ chưa nói đến thất thoát, trục lợi từ BHYT. Vì vậy việc tin học hóa là vô cùng cần thiết. Đây cũng là bước khởi đầu quan trọng trong ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động khám chữa bệnh, quản lý sức khỏe cho người dân ngay từ cơ sở”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh và đề nghị các Bộ, các tỉnh, thành phố chỉ đạo các bệnh viện thuộc quyền quản lý quyết liệt thực hiện việc tin học hóa công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, đặc biệt là việc kết nối, liên thông dữ liệu chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế hàng ngày với cơ quan bảo hiểm xã hội với tinh thần “nơi nào không kết nối, tin học hóa là có biểu hiện tiêu cực”.

Đình Nam