Nghiên cứu tổng hợp các dược chất trong điều trị COVID-19

Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam.

Theo đó, thực hiện Nghị quyết Phiên họp Chính phủ chuyên đề về phòng, chống dịch COVID-19 ngày 20/7/2021, Viện Hàn lâm Khoa Học và Công nghệ Việt Nam đã giao cho Viện Hóa học chủ trì thực hiện nhiệm vụ đột xuất tổng hợp một số thuốc tiềm năng phục vụ điều trị cho bệnh nhân COVID-19, bao gồm Favipiravir, Molnupiravir và Nitazoxanide. Đây là các dược chất dùng để bào chế thuốc sử dụng theo đường uống đã chứng minh được hiệu quả trong nhiều thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân COVID-19 của các tổ chức nghiên cứu có uy tín trên thế giới.

Favipiravir là một loại thuốc kháng virus phổ rộng dùng đường uống, có triển vọng cao trong điều trị COVID-19. Từ tháng 2/2020, Trung Quốc là nước đầu tiên cấp phép sử dụng Favipiravir, sau đó, Nga, Nhật Bản, Ấn Độ, Italy… cũng lần lượt cấp phép sử dụng loại thuốc này để điều trị cho bệnh nhân COVID-19. Mới đây, Bộ Y tế Công cộng Thái Lan cũng đã quyết dịnh sử dụng thuốc cho tất các nhóm bệnh nhân COVID-19 và đang có kế hoạch mua tích trữ 420 triệu viên.

Viện Hóa học đã tổ chức thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ đột xuất cấp cơ sở: “Nghiên cứu quy trình tổng hợp hiệu quả Favipiravir, sử dụng trong điều trị COVID-19” từ tháng 8/2020-7/2021. Viện đã bước đầu nghiên cứu tổng hợp thành công Favipiravir ở quy mô phòng thí nghiệm, rút ngắn quy trình tổng hợp thuốc, từ nguyên liệu là các hóa chất thông dụng, sẵn có, phù hợp với điều kiện sản xuất ở Việt Nam. Hiện nay, Viện Hóa học đang nghiên cứu hoàn thiện quy trình, tổng hợp lượng Favipiravir đủ lớn cho các nghiên cứu tiền lâm sàng.

Molnupiravir là thuốc dùng đường uống, hiện đang trong các thử nghiệm lâm sàng để điều trị bệnh nhân nhiễm COVID-19. Đầu tháng 7/2021, hãng dược Hetero Labs (Ấn Độ) thông báo đã xin cơ quan chức năng địa phương cấp phép sử dụng khẩn cấp Molnupiravir. Còn hãng dược Merck Pharmaceuticals thì hợp tác cùng nhiều hãng dược Ấn Độ trong giai đoạn tháng 3 và tháng 4, bao gồm hãng Cipla, nhằm mở rộng sản xuất và thử nghiệm Molnupiravir ở giai đoạn 3. Hiện nay, Viện Hóa sinh biển và Viện Hóa học đang nghiên cứu xây dựng quy trình tổng hợp dược chất này.

Nitazoxanide là một loại thiazolide có tiềm năng trong điều trị COVID-19 và đang có mặt trong hơn 29 nghiên cứu lâm sàng trên thế giới. Ngày 19/4/2021, công ty Romark vừa công bố kết quả bước đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 trên 1.092 bệnh nhân được điều trị bằng dạng thuốc uống chứa Nitazoxanide: Nitazoxanide làm giảm 85% sự tiến triển thành bệnh nặng và giảm thời gian điều trị, tương đương kết quả đạt được với các kháng thể đơn dòng điều trị SARS-CoV-2 đã được Cục Quản lý Thực phẩn và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép sử dụng khẩn cấp chữa bệnh COVID-19 ở thể nhẹ và trung bình.

Tháng 4/2021, công ty Romark đệ đơn xin FDA cấp phép sử dụng thuốc Nitazoxanide để điều trị khẩn cấp COVID-19 đường uống. Hiện nay, Viện Hóa học đang nghiên cứu xây dựng quy trình tổng hợp dược chất này.

Lê Sơn