Giải quyết nghịch lý cung - cầu trên thị trường lao động TP. HCM

Ảnh minh họa

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP. Hồ Chí Minh, trong khi đa số doanh nghiệp (DN) cần tuyển dụng nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật thì nguồn lao động phổ thông chưa đáp ứng được nhu cầu.

Cung chưa thỏa mãn cầu

“Điều mà DN cần là lao động thạo nghề chứ không phải trình độ lý thuyết cao”, ông Tuấn nói. Do đó để giải quyết nghịch lý giữa cung và cầu lao động đòi hỏi chúng ta chú trọng vấn đề đào tạo, đặc biệt là cân đối giữa đào tạo lao động thành thạo nghề với lao động có trình độ lý thuyết cao.

Một DN dệt may cho biết, nhiều người lao động nghĩ rằng không cần học hành vẫn làm được thợ may là sai lầm. Nếu không có chuyên môn thì chỉ có thể làm ở những DN mới thành lập, lương thấp. Còn muốn vào làm việc ở các DN lớn, uy tín lâu dài, lương cao, có đầy đủ chế độ lao động... thì phải lành nghề.

Ngoài ra, một khảo sát mới đây cho thấy mức lương của nhà tuyển dụng hiện nay trả thấp hơn từ 30 – 40% so với yêu cầu người lao động. Thực tế trên 50% số người lao động có trình độ đại học, có một năm kinh nghiệm trở lên, có chuyên môn, tay nghề đều yêu cầu mức lương là 5 triệu đồng/tháng, nhưng phần lớn các doanh nghiệp chỉ trả bình quân 3 triệu đồng/tháng.

Đối với lao động phổ thông, sơ cấp nghề, mức lương mong muốn tìm việc làm từ 2 - 3 triệu đồng/tháng, trong khi mức lương rao tuyển mà doanh nghiệp đưa ra chỉ từ 1,5 – 1,8 triệu đồng/tháng. Điều này càng làm cho tình trạng thiếu hụt nhân lực và tỉ lệ thất nghiệp gia tăng do cung và cầu lao động không thỏa mãn được điều kiện của nhau.

Do đó mới xuất hiện hiện tượng DN kêu thiếu lao động cũng phần vì họ trả lương cho người lao động quá thấp nên không thể nào tuyển đủ lao động. Ông Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP, nhìn nhận: “Thị trường lao động ở TP. HCM đã hình thành từ lâu nhưng vẫn còn tồn tại tình trạng bất bình đẳng: DN áp đặt “giá mua”, người lao động thụ động chấp nhận “giá bán”. Trong một thời gian rất dài như thế, giới hạn sức chịu đựng của người lao động bị phá vỡ. Họ phản ứng bằng cách rời bỏ nhà máy”.

Cùng hướng đến chất lượng lao động 

Ở đây, có vai trò của tổ chức công đoàn (CĐ) các cấp trong việc hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại nghề cho công nhân giúp DN nâng cao chất lượng lao động và uy tín thương hiệu. Đã có những mô hình đào tạo nâng tay nghề công nhân bước đầu hiệu quả tại TP.

Được triển khai từ đầu tháng 8/2010, chương trình hợp tác đào tạo, nâng bậc thợ điện công nghiệp do LĐLĐ TP và Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng phối hợp đã nhận được sự hưởng ứng từ nhiều DN.

Ông Đinh Tuấn Kiệt, Chủ tịch CĐ Công ty TNHH Vĩ Châu, nói: “Với những DN vừa chuyển đổi mặt hàng sản xuất như Vĩ Châu, việc cử công nhân theo học các khóa đào tạo nói trên là rất cần thiết. Thiết bị máy móc đều sử dụng điện nên vai trò của tổ kỹ thuật điện hết sức quan trọng. Đó cũng là lý do ban giám đốc và CĐ cử họ đi học nâng cao tay nghề”.

Theo ông Ngô Tao Huyền, giám đốc công ty, cách làm của CĐ cơ sở đã giúp DN vượt qua những thời điểm khó khăn để ổn định sản xuất; bảo đảm việc làm, thu nhập cho công nhân.

Bên cạnh việc nắm chắc tình hình DN để hỗ trợ xây dựng kế hoạch đào tạo, đào tạo lại tay nghề cho công nhân, nhiều CĐ cơ sở còn phối hợp với ban giám đốc triển khai các hội thi tay nghề tại cơ sở.

“Khuyến khích công nhân nâng cao trình độ chuyên môn, trên cơ sở đó tăng thu nhập là mong muốn của CĐ cơ sở khi tổ chức hội thi tay nghề thợ giỏi”- ông Dư Thế Chí, Chủ tịch CĐ Công ty TNHH Woo Yang Vina (100% vốn Hàn Quốc; sản xuất veston; quận Gò Vấp-TPHCM) cho biết.

Lựa chọn công nhân giỏi để huấn luyện, bồi dưỡng tay nghề nhằm nâng chất hội thi; căn cứ định mức sản lượng, yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm và trình độ tay nghề của công nhân, CĐ cơ sở xây dựng các tiêu chí phù hợp cho hội thi. Sự chuẩn bị chu đáo này giúp ban giám đốc đánh giá đúng thực chất tay nghề công nhân, từ đó xây dựng cơ chế đãi ngộ tương xứng.

Cũng với cách làm này, mới đây, Công ty TNHH Phú Lợi (chế tạo, gia công cơ khí; quận Thủ Đức-TPHCM) đã triển khai hiệu quả hội thi “Mối hàn đẹp”, thu hút đông đảo công nhân tham gia.

“Chỉ riêng quý II/2010, đã có 6 CĐ cơ sở phối hợp với DN tổ chức hội thi tay nghề thợ giỏi, thu hút gần 700 công nhân tham gia. Hội thi không chỉ nâng cao tay nghề, thu nhập cho người lao động mà còn làm thay đổi nhận thức của DN về công tác đào tạo, đào tạo lại nghề cho công nhân”, ông Nguyễn Văn Băng, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Thủ Đức khẳng định.

Vũ Trọng