Bộ Tài chính lý giải đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường

Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi các bộ, ngành và địa phương để xin ý kiến dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường (BVMT), trong đó có đề nghị tăng thuế đối với một số hàng hóa và đề xuất có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2018.

Theo Luật Thuế BVMT hiện hành, khung thuế BVMT đối với xăng từ 1.000 đồng/lít đến 4.000 đồng/lít; đối với dầu diesel từ 500 đồng/lít đến 2.000 đồn/lít. Luật giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định mức thuế cụ thể đối với từng loại hàng hóa chịu thuế bảo đảm phù hợp với chính sách phát triển kinh tế-xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ và mức độ gây ô nhiễm môi trường của các hàng hóa thuộc diện chịu thuế.

Hiện nay, mức thuế BVMT do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định đối với xăng, trừ ethanol là 3.000 đồng/lít, dầu diesel: 1.500 đồng/lít. Bộ Tài chính cho biết, theo Nghị định số 83 thì thuế BVMT là một trong các yếu tố cấu thành giá cơ sở và là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu.

Trong dự thảo nghị quyết về biểu thuế BVMT, Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh biểu thuế BVMT đối với một số hàng hóa có hiệu lực từ ngày 1/7/2018 như sau: Mức thuế BVMT của xăng tăng từ 3.000 đồng/lít lên kịch khung là 4.000 đồng/lít, dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên kịch khung 2.000 đồng/lít, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên kịch khung là 2.000 đồng/lít, mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/kg lên kịch khung là 2.000 đồng/kg; than antraxit tăng từ 20.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn, than nâu, than mỡ và than đá khác tăng từ 10,000 đồng/tấn lên 15.000 đồng; dung dịch HCFC tăng từ 4.000đồng/kg lên 5.000 đồng/kg; túi nylon thuộc diện chịu thuế tăng từ 40.000 đồng/kg lên 50.000 đồng/kg.

Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) đã phân tích một số thông tin xoay quanh đề xuất này.

Đại diện Bộ Tài chính cho rằng, việc điều chỉnh thuế dựa trên tinh thần thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị về giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) bảo đảm an toàn nợ công, bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn bền vững, trong đó có giải pháp là cơ cấu lại nguồn thu NSNN. Cùng với đó là thực hiện NQ 25/2016/QH14 về kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020 của Quốc hội thì cũng đưa ra 1 giải pháp cơ cấu lại NSNN là phải hoàn thiện cơ cấu lại nguồn thu NSNN, phải khai thác tốt các nguồn thu từ tài sản, tài nguyên và môi trường.

Ông Thi cũng cho biết, tại phiên họp lần thứ 14 của UBTVQH cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Luật Thuế BVMT, ngoài một số ý kiến cho rằng cần thiết phải mở rộng đối tượng chịu thuế, đưa thêm một số hàng hóa vào đối tượng chịu thuế BVMT để hướng tới phát triển kinh tế bền vững, có ý kiến cho rằng phải làm rõ cơ sở khoa học để xem xét mở rộng khung và cũng có ý kiến đề nghị trong lúc khung thuế BVMT của Quốc hội còn cho phép thì cần thiết Chính phủ điều chỉnh thuế BVMT.

Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng đã có ý kiến thông báo Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Tư pháp và các ngành liên quan nghiên cứu đề xuất điều chỉnh thuế BVMT.

Thực hiện các quan điểm, chủ trương trên và để phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường, Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế BVMT.

Đề xuất này còn xuất phát từ thực tế hiện nay, Việt Nam đã hội nhập sâu với thế giới, đã tham gia 11 hiệp định thương mại tự do (FTA). Theo lộ trình thực hiện các FTA, chúng ta còn phải giảm dần mức thuế nhập khẩu đối với xăng dầu, mức ưu đãi nhất là cả xăng và dầu đều về 0%.

Ông Phạm Đình Thi cho rằng, Việt Nam đang thực hiện các FTA và thuế nhập khẩu đang giảm rất nhanh. Do đó, tăng thuế là nguồn để bù đắp lại nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, xét trên giác độ BVMT có thể thấy, xăng dầu cũng như túi nylon, HCFC là những mặt hàng khi sử dụng gây tác động rất xấu đến môi trường. Bản thân các mặt hàng này, không chỉ nước ta mà các nước trên thế giới đều quy định riêng sắc thuế để khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Từ 1/1/2018, Việt Nam không sử dụng xăng A92 nữa mà sử dụng xăng E5, đó là một cách bảo vệ môi trường.

Mặt khác, giá xăng dầu của chúng ta hiện nay so với các nước có chung đường biên giới, các nước châu Á cũng như một số nước trên thế giới ở mức thấp. Theo xếp hạng 167 nước thì Việt Nam đứng thứ 45 từ thấp đến cao. Như vậy, giá bán lẻ của Việt Nam thấp hơn 122 nước.

Đại diện Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cũng cho biết, theo tính toán, nếu toàn bộ các mặt hàng dự kiến tăng thuế sẽ làm số thu tăng khoảng gần 15,6 nghìn tỷ đồng, trong đó riêng xăng là gần 8 nghìn tỷ đồng. Theo Luật Ngân sách nhà nước, tất cả nguồn thu từ thuế đều tập trung vào NSNN, từ đó phân bổ chi cho các nhiệm vụ theo dự toán Quốc hội quyết định, trong đó có nhiệm vụ bảo vệ môi trường.

Anh Minh