Cử tri gửi Quốc hội hàng nghìn kiến nghị về nhiều mặt kinh tế-xã hội của đất nước

Sáng 20/10, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước.

Báo cáo cho biết từ đầu năm 2014 đến nay, mặc dù nền kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước, toàn dân và toàn quân, nền kinh tế nước ta đã từng bước vượt qua khó khăn: Tăng trưởng cao hơn và kinh tế vĩ mô ổn định hơn (lạm phát được kiểm soát; lãi suất, tỷ giá, thị trường ngoại hối ổn định; xuất siêu năm thứ ba liên tiếp). Bên cạnh đó, các lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục có những chuyển biến tích cực, an sinh xã hội được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được giữ vững, đối ngoại được mở rộng, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường, nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

Cử tri và nhân dân đánh giá cao kết quả đạt được của kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XIII. Các luật, nghị quyết và các vấn đề quan trọng khác được Quốc hội thông qua tại kỳ họp và sự điều hành quyết liệt của Chính phủ đã góp phần sớm triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013, tạo cơ chế cho phát triển kinh tế-xã hội; xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch và hiệu quả; tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng theo pháp luật; bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường; củng cố quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, giữ vững chủ quyền quốc gia.

Cử tri và nhân dân tiếp tục quan tâm đến tình hình Biển Đông và mong muốn các cơ quan chức năng của Nhà nước thông qua các phương tiện thông tin đại chúng tuyên truyền sâu rộng, kịp thời hơn nữa để người dân hiểu đầy đủ về tình hình, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm và tinh thần đoàn kết, quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Cử tri và nhân dân mong muốn Nhà nước có chính sách ưu đãi hơn nữa đối với ngư dân, đồng thời tăng cường các biện pháp đấu tranh kiên quyết, ngăn chặn không để các tàu của nước ngoài đe dọa, thu giữ trái phép ngư cụ, đập phá thiết bị hành nghề của ngư dân hoạt động đánh bắt hải sản trong ngư trường truyền thống của Việt Nam, gây hoang mang cho ngư dân thời gian qua...

Các ý kiến cụ thể của cử tri đề cập tới nhiều mặt của đời sống kinh tế-xã hội đất nước.

Về đời sống của người dân, sản xuất, kinh doanh và quản lý thị trường

Cử tri và nhân dân nhiều nơi cho rằng, mặc dù Bộ Công Thương và các địa phương đã có nhiều cố gắng trong việc rà soát, xử lý tình trạng quy hoạch không hợp lý các nhà máy thủy điện, nhưng sự an toàn của các hồ chứa, đập thủy điện, lũ lụt vào mùa mưa, thiếu nước vào mùa khô vẫn là nỗi lo lắng, bức xúc của nhân dân. Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan và các địa phương có biện pháp sớm khắc phục tình trạng này.

Thời gian qua, các doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn, tiếp cận nguồn vốn khó, nhiều doanh nghiệp phải giải thể, tạm ngừng hoạt động, thu hẹp sản xuất làm ảnh hưởng đến đời sống, việc làm của hàng vạn người lao động và giảm nguồn thu cho ngân sách. Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ tiếp tục có giải pháp phù hợp hơn nữa để giải quyết tình trạng này. Bên cạnh đó, tình trạng doanh nghiệp vi phạm pháp luật lao động còn nhiều (nợ lương, nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của người lao động…). Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan rà soát, điều chỉnh chính sách và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giải quyết tình trạng nợ này của các doanh nghiệp.

Cử tri và nhân dân tiếp tục lo lắng trước tình trạng bán hàng giả, hàng cấm, hàng kém chất lượng, nhất là các loại nông sản, thực phẩm, đồ chơi trẻ em có nhiều hóa chất độc hại, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng và thị trường hàng hóa trong nước; việc kiểm soát, quản lý chất lượng và nguồn gốc thuốc bảo vệ thực vật ở nhiều nơi còn buông lỏng, việc xử lý vi phạm chưa nghiêm dẫn đến tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng bày bán nhiều nơi gây thiệt hại cho người nông dân và ô nhiễm môi trường sống. Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và chính quyền địa phương làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp có liên quan, tăng cường hơn nữa công tác quản lý thị trường, thanh tra, kiểm tra, có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh các cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm và thông báo công khai, định kỳ cho nhân dân biết về kết quả khắc phục tình trạng này.

Về nông nghiệp, nông dân và nông thôn

Sau hơn 3 năm thực hiện Chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn ở nhiều nơi được đổi mới, văn minh hơn, cơ sở hạ tầng thiết yếu được xây dựng và nâng cấp, cơ cấu kinh tế được chuyển dịch phù hợp với điều kiện từng địa phương, thu nhập và điều kiện sống của nhân dân được cải thiện và nâng cao.

Cử tri và nhân dân nhiều nơi đề nghị cần rà soát và quy định cụ thể về danh mục, mức trần các loại đóng góp của nhân dân, tránh việc địa phương yêu cầu người dân đóng góp quá nhiều, không tương xứng với thu nhập thực tế. Ngoài ra, cần tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh một số tiêu chí của Chương trình cho phù hợp với từng vùng, từng địa phương để Chương trình có tính thiết thực và khả thi.

Mô hình sản xuất “Cánh đồng lớn” đã tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân phát triển sản xuất, đảm bảo tiêu thụ sản phẩm, giảm giá thành, mang lại thu nhập cao hơn, tạo tiền đề cho người nông dân tích cực tham gia thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ tăng mức đầu tư cho nông nghiệp, có chính sách hỗ trợ cho người nông dân và chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp liên kết với nông dân, để hợp tác cùng phát triển phương thức sản xuất “Cánh đồng lớn”.

Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ đẩy nhanh hơn nữa việc thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp và chú trọng hơn đến việc phân tích chính sách, đánh giá tác động của các chính sách sẽ ban hành đối với người nông dân, khắc phục tình trạng chính sách ban hành để hỗ trợ nông dân, nhưng người được hưởng nhiều hơn lại là đối tượng khác như những người sản xuất, kinh doanh các sản phẩm vật tư nông nghiệp và các doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu nông sản.

Về giao thông vận tải

Cử tri và nhân dân đánh giá cao ý thức trách nhiệm và những cố gắng của Bộ Giao thông vận tải thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực, triển khai nhanh việc cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, bước đầu sử dụng hiệu quả các nguồn lực để phát triển và khai thác kết cấu hạ tầng giao thông, giảm tai nạn và ùn tắc giao thông, tổ chức thi tuyển công khai các chức danh lãnh đạo cấp trưởng thuộc Bộ quản lý.

Tuy nhiên, tình trạng hạ tầng giao thông đường bộ ở nhiều nơi xuống cấp do xe quá tải, quá khổ lưu thông nhiều và thiếu vốn để cải tạo, sửa chữa, duy tu; việc kiểm soát tải trọng xe đã được triển khai quyết liệt nhưng vẫn còn tình trạng nhiều xe tải trọng lớn cố tình trốn tránh trạm cân gây hư hỏng đường. Vẫn còn những vụ tai nạn giao thông đường bộ nghiêm trọng, nhất là xe khách đường dài, với số người thương vong lớn mà nguyên nhân chủ yếu là vi phạm pháp luật của các cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải và người điều khiển phương tiện.

Cử tri và nhân dân đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, các ngành hữu quan và chính quyền các địa phương cần tiếp tục thực hiện các giải pháp quyết liệt, cụ thể, thường xuyên nhằm xử lý các hành vi vi phạm pháp luật gây mất trật tự, an toàn giao thông; xử lý nghiêm cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra, kiểm soát nhưng có tiêu cực, dung túng, bao che cho các đối tượng vi phạm; siết chặt hơn nữa công tác quản lý kinh doanh vận tải và kiểm soát tải trọng phương tiện; đồng thời tiếp tục kiên quyết xử lý nghiêm những đơn vị xây dựng, thi công không bảo đảm tiến độ và chất lượng công trình giao thông.

Về giáo dục và đào tạo

Thời gian qua ngành giáo dục và đào tạo từng bước triển khai trên thực tế Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục…

Thời gian gần đây, cử tri và nhân dân rất quan tâm đến phương án thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố ngày 09/9/2014, nhưng đến nay vẫn chưa có quy chế kỳ thi quốc gia và quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy. Có ý kiến đề nghị đối với những thay đổi lớn ở quy mô quốc gia như thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi tuyển đại học, cần làm thí điểm ở quy mô nhỏ trước, rút kinh nghiệm rồi mới làm toàn quốc.

Về Đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi giai đoạn 2010-2015, cử tri và nhân dân băn khoăn vì mặc dù đến tháng 5/2014, đã có 87% số xã, phường, thị trấn hoàn thành phổ cập, song ở cấp tỉnh mới có 18 tỉnh, thành phố được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ năm tuổi. Cử tri và nhân dân mong muốn việc phổ cập giáo dục mầm non cần có sự quan tâm vào cuộc quyết liệt và đầu tư đúng mức của Chính phủ, các ngành và chính quyền địa phương, nhất là các tỉnh vùng Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long và đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án trong năm 2015.

Tình trạng lạm thu trong trường học vào đầu năm học tuy có được kiểm soát nhưng tại nhiều trường ở các địa phương vẫn tiếp tục xảy ra gây khó khăn cho các gia đình nghèo. Cử tri đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo có giải pháp tốt hơn, triệt để hơn để ngăn chặn có hiệu quả tình trạng lạm thu này và thông báo cho nhân dân biết về kết quả khắc phục.

Về phòng, chống tham nhũng, lãng phí

Cử tri và nhân dân nhiều nơi nhận xét công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua đã có nhiều cố gắng, đạt được những kết quả đáng khích lệ, như điều tra, truy tố, xét xử một số vụ án tham nhũng lớn. Nhưng tình hình tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều lĩnh vực, nhiều cấp.

Tình trạng tham nhũng “vặt” trong khu vực công vẫn diễn ra phổ biến, biểu hiện qua nạn hối lộ, lót tay, chạy chọt trong lĩnh vực hành chính, dịch vụ công, để được việc khi giao dịch với các cơ quan công quyền, nhất là trong các ngành, lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc, giải quyết công việc liên quan tới người dân, doanh nghiệp; một số vụ tham nhũng được phát hiện trong lĩnh vực y tế, trong việc thực hiện chế độ, chính sách người có công và các chính sách xã hội khác, trong một số cơ sở đào tạo, doanh nghiệp hoạt động công ích của địa phương gây bức xúc trong dư luận nhân dân.

Cử tri và nhân dân cho rằng những hạn chế trong công tác phòng, chống tham nhũng vẫn chậm được khắc phục, như: Việc kê khai tài sản mang tính hình thức; một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả thấp; việc phát hiện tham nhũng qua công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán còn hạn chế; việc thu hồi tài sản tham nhũng đạt hiệu quả thấp.

Cử tri và nhân dân kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng và lãng phí; đẩy mạnh các hoạt động giám sát việc thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, nhất là trong việc sử dụng ngân sách Nhà nước, đầu tư xây dựng cơ bản, việc tái cơ cấu các tập đoàn, tổng công ty do Nhà nước quản lý.

Từ Lương