Luật Hải quan: Chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua  Luật Hải quan. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Sau quá trình thảo luận tại tổ, dự thảo Luật Hải quan (sửa đổi) đã được tiếp thu, chỉnh lý các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội.

Các điều chỉnh có tính cải tiến, đổi mới mạnh mẽ trong Luật Hải quan lần này tập trung vào các nhóm vấn đề: Cải cách thủ tục hải quan, hiện đại hoá quản lý hải quan, nội luật hoá các cam kết quốc tế đáp ứng yêu cầu hội nhập và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý hải quan.

Tăng cường công tác bảo vệ an ninh quốc gia và an ninh kinh tế nhằm phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, gian lận thương mại; sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan bảo đảm tính thống nhất, khả thi của pháp luật hải quan, phù hợp với văn bản pháp luật có liên quan và thực tế hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu; các quy định liên quan đến kiện toàn hệ thống tổ chức hải quan.

Một điểm quan trọng trong Luật Hải quan mới là việc đẩy mạnh phương thức quản lý hải quan từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Cơ chế kiểm tra sau thông quan với thời hạn 5 năm được quy định cụ thể và chặt chẽ cả về đối tượng, điều kiện và chế tài xử lý khi phát hiện vi phạm.

Theo đánh giá, quy định này vừa tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, nhưng cũng bảo đảm kiểm soát chặt chẽ quá trình tuân thủ pháp luật của người khai hải quan khi xác định chế độ kiểm tra sau thông quan là khâu quan trọng.

Luật Hải quan mới cũng quy định rõ hơn về các biện pháp nghiệp vụ, thẩm quyền xử lý hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, xử lý vi phạm cho lực lượng hải quan, tạo cơ sở để nâng cao năng lực “canh giữ” cửa ngõ thông thương hàng hóa giữa Việt Nam với thị trường quốc tế.

*Cũng trong sáng nay, thảo luận Luật Đầu tư (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội tập trung phân tích, làm rõ những vấn đề nảy sinh của hệ thống pháp luật về đầu tư sau một thời gian tình hình phát triển kinh tế-xã hội cũng như việc thay đổi lớn trong cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến hoạt động kinh tế như Luật Doanh nghiệp và các luật chuyên ngành kinh tế khác.

Các ý kiến đề cập rất tộng, từ phạm vi điều chỉnh, về quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư, về lĩnh vực, địa bàn đầu tư liên quan đến cơ chế ưu đãi đầu tư; về phạm vi các dự án phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư và quy định thủ tục thông báo đầu tư. Thẩm quyền quyết định đầu tư trong nước và quyết định đầu tư ra nước ngoài,...

Đại biểu Nguyễn thị Nguyệt Hường (Hà Nội) mong muốn, việc sửa đổi các quy định, quy trình đầu tư lần này phải trả lời được câu hỏi: Nhà đầu tư giảm được bao nhiêu thời gian, chi phí về thủ tục, cơ chế, và năng lực cạnh tranh của môi trường đầu tư của Việt Nam sẽ cải thiện được bao nhiêu?

Trong khi đó, đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) cho rằng việc sửa đổi Luật Đầu tư có liên quan mật thiết với Luật Doanh nghiệp với hàng loạt thay đổi quan trọng, và định hướng sửa đổi luật lần này không phải kế thừa Luật Đầu tư hiện hành mà phải dựa vào Luật Doanh nghiệp để có những quy định chuyên sâu với hướng tiếp cận là quy định về kinh doanh dưới góc độ vốn. “Cái gì Luật Doanh nghiệp chưa đề cập thì Luật Đầu tư cần đề cập tới, tập trung vào việc quản lý dòng các dòng vốn kinh doanh, nhất là các dự án đầu tư nước ngoài vào VN”, đại biểu Trần Du Lịch nhấn mạnh.

Nguyên Linh