ASEAN: Điểm sáng về cơ hội đầu tư

Đó là nhận định của các học giả, chuyên gia kinh tế tại Diễn đàn đầu tư ASEAN 2014 diễn ra trong hai ngày 1 và 2/4 tại Singapore. Diễn đàn có sự tham gia của các tập đoàn kinh tế của 17 quốc gia đang quản lý số tài sản hơn 14.000 tỷ USD.

Đánh giá về tình hình kinh tế ASEAN, các chuyên gia cho rằng các nước Đông Nam Á chia sẻ hoàn cảnh chung là có triển vọng đầu tư cao trong bối cảnh các doanh nghiệp nước ngoài đang lần lượt rút dần khỏi thị trường Trung Quốc để tìm nơi đầu tư có lợi hơn.

Thứ hai, thị trường Đông Nam Á có hơn 600 triệu dân với thu nhập bình quân hơn 4.000 USD/người/năm và còn tăng nên cũng có sự hấp dẫn riêng, chẳng thua kém gì Trung Quốc. Tốc độ tăng trưởng GDP dự báo đạt 5,2% từ nay đến 2018, cao hơn mức tăng trưởng 4% của GDP bình quân toàn cầu.

Nhưng ASEAN đang gặp phải một số yếu tố nội trị làm ảnh hưởng tới khả năng thu hút đầu tư. Đó là tình hình bất ổn chính trị tại Thái Lan, sự thay đổi bộ máy lãnh đạo trong tổng tuyển cử sắp tới tại Indonesia, sự suy giảm nhu cầu tiêu dùng nội địa của Malaysia hay thiếu hụt nhân lực lao động của Singapore. Tuy nhiên, về dài hạn, triển vọng kinh tế ASEAN được đánh giá là sáng sủa khi hình thành được một cộng đồng kinh tế chung cùng với tiến trình hội nhập vào các hiệp định thương mại tự do.

Tuy nhiên, theo ông Farid Alias, Chủ tịch Tập đoàn Maybank, đơn vị đăng cai diễn đàn, trong “nguy” có “cơ”. Ông nói: “10 nước thành viên ASEAN đang phát triển ở các giai đoạn khác nhau và điều này tạo ra các cơ hội đa dạng, phù hợp với hầu như bất kỳ nhu cầu đầu tư nào”. Ông Farid cho rằng tiềm năng của ASEAN vẫn chưa được khai thác đầy đủ và diễn đàn này hy vọng sẽ khuyến khích đầu tư hơn nữa vào khu vực nhiều năng động này.

Đây là lần đầu tiên Diễn đàn đầu tư ASEAN được tổ chức và địa điểm được chọn là Singapore. Ban tổ chức dự định sẽ luân phiên tổ chức sự kiện này hằng năm lần lượt các nước thành viên ASEAN. Theo Maybank, tổng giá trị vốn hoá của hơn 3.000 doanh nghiệp niêm yết tại 7 TTCK thuộc 10 nước thành viên ASEAN hiện hơn 2.300 tỷ USD, cao hơn cả GDP của các nước này.

Nhiều thách thức

Đánh giá về những thách thức trong thu hút đầu tư của ASEAN trong năm 2014 và những năm tiếp theo, các chuyên gia cho rằng, các nước ASEAN còn chịu chung cảnh ngộ quốc tế là đà tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc sẽ chậm lại, sức hồi phục của thị trường châu Âu còn yếu, trong khi Mỹ xiết tín dụng QE3. Vậy nên trong năm nay, các nước ASEAN có nhiều cơ hội mà cũng gặp nhiều thách thức.

Thách thức trước hết là Mỹ. Kinh tế Mỹ dẫn đầu thế giới và dù số nhập siêu có giảm, xuất khẩu có tăng thì vẫn là thị trường lớn nhất nên mọi động thái đều chi phối các khu vực khác. Từ mùa Thu năm ngoái, Mỹ đã quyết định giảm dần mức độ bơm tiền kích thích kinh tế và thực hiện một đợt đầu tư rất nhẹ vào tháng trước. Trong thời gian dài trước mắt, Ngân hàng Trung ương Mỹ còn tiếp tục biện pháp này với hậu quả là nâng giá đồng USD, tức là làm sụt giá các đồng tiền khác và gây biến động khác hẳn tình hình năm năm đã qua.

Thứ hai, cuộc cách mạng về công nghệ dầu khí và cả phương thức sản xuất trong nước đã giảm giá thành tại Mỹ khiến thị trường này là nơi đầu tư hấp dẫn. Nhiều doanh nghiệp và giới đầu tư tài chính từng đưa tiền ra ngoài để kiếm lời cao hơn sẽ dần dần rút vốn về Mỹ. Trào lưu ấy sẽ kéo dài chứ không phải ngắn hạn. Từ đó, các nước Đông Nam Á phải đối mặt với sự kiện mới là giá trị đồng USD tăng lên, không còn dồi dào chảy vào châu Á như trước nữa, nên các nước Đông Nam Á phải cạnh tranh để thu hút đầu tư trực tiếp làm sức đẩy từ bên ngoài.

Cơ hội của Việt Nam

Tại diễn đàn, các chuyên gia kinh tế, các nhà đầu tư đánh giá cao tiềm năng thu hút vốn đầu tư bên ngoài của Việt Nam với các yếu tố chính là môi trường chính trị và kinh tế vĩ mô ổn định, có một thị trường lớn, có lực lượng lao động trẻ và một tầng lớp trung lưu đang tăng lên nhanh chóng. Việt Nam là một trong số những nước ít chịu ảnh hưởng bởi những bất ổn của kinh tế thế giới và là quốc gia nổi bật trong việc duy trì niềm tin của người tiêu dùng trong khi nhu cầu tiêu dùng khu vực ASEAN bị suy giảm trong thời gian qua.

Đại diện một công ty quản lý cho biết ông đã tham dự nhiều hội nghị đầu tư tương tự, và lần này Việt Nam được nhắc đến nhiều hơn, điều đó cho thấy hình ảnh của Việt Nam ngày càng trở nên tốt hơn. Ông Abdul Farid Alias, Chủ tịch Tập đoàn Maybank nói: "Giờ là thời điểm rất đáng chú ý đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt khi niềm tin của giới đầu tư vào Việt Nam đã được cải thiện đáng kể. Việt Nam đã tiến hành giải quyết vấn đề nợ xấu các tập đoàn từ vài năm nay cũng như tiến hành cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. Giờ là thời điểm để các nhà đầu tư chú ý hơn tới Việt Nam”.

Các nhà đầu tư cũng nhận định nếu Việt Nam thực hiện tốt hơn nữa việc xử lý nợ xấu tại các ngân hàng cùng cổ phần hóa có hiệu quả các doanh nghiệp Nhà nước thì cơ hội thu hút vốn đầu tư nước ngoài sẽ tăng lên mạnh mẽ.                                                         

                                                                    Nguyễn Chiến