Đề xuất quy định mới về thừa kế

Ảnh minh họa

Tại dự thảo, Bộ Tư pháp đề xuất quy định về thừa kế gồm 4 Chương, 56 điều (từ 615 – 670), quy định về quyền thừa kế, thời điểm mở thừa kế, di sản, người thừa kế, không có quyền hưởng di sản, quản lý di sản; điều kiện có hiệu lực của di chúc, quyền của người lập di chúc, hình thức của di chúc, di chúc chung của vợ chồng, hiệu lực pháp luật của di chúc, người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc, di sản dùng vào việc thờ cúng, di tặng; những trường hợp thừa kế theo pháp luật, người thừa kế theo pháp luật, thừa kế thế vị và thanh toán phân chia di sản...

Bộ Tư pháp cho biết, so với quy định của Bộ luật dân sự năm 2005, quy định về thừa kế tại dự thảo có một số điểm sửa đổi bổ sung cơ bản như: Sửa đổi quy định về từ chối nhận di sản hoặc thay đổi quyết định từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản. Cụ thể, Bộ luật hiện hành quy định thời hạn từ chối nhận di sản là 6 tháng, kể từ ngày mở thừa kế. Sau 6 tháng kể từ ngày mở thừa kế nếu không có từ chối nhận di sản thì được coi là đồng ý nhận thừa kế. Tại dự thảo, Bộ Tư pháp đề xuất 2 phương án: Phương án 1, việc từ chối nhận di sản hoặc thay đổi quyết định từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản. Phương án 2, việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản. Dự thảo cũng nêu rõ, trong thời gian chưa chia di sản thừa kế mà người đã từ chối nhận di sản thay đổi ý kiến và muốn nhận di sản thì vẫn được nhận, nếu tất cả những người thừa kế khác đồng ý.

Sửa đổi quy định về di chúc chung của vợ chồng

Bên cạnh đó, dự thảo cũng đề xuất sửa đổi quy định về di chúc chung của vợ chồng theo hướng trong trường hợp vợ, chồng lập di chúc chung mà có một người chết trước, thì chỉ phần di chúc liên quan đến phần di sản của người chết trong tài sản chung có hiệu lực pháp luật; nếu vợ, chồng có thoả thuận trong di chúc về thời điểm có hiệu lực của di chúc là thời điểm người sau cùng chết, thì di sản của vợ, chồng theo di chúc chung chỉ được phân chia từ thời điểm đó, thay cho quy định hiện hành là di chúc chung của vợ chồng có hiệu lực từ thời điểm người sau cùng chết.

Theo Bộ Tư pháp, một trong những điểm sửa đổi, bổ sung của dự thảo so với quy định hiện hành là không quy định về thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế thay cho quy định hiện hành là 10 năm để tôn trọng, bảo vệ quyền sở hữu của người thừa kế đối với di sản.

Dự thảo cũng sửa đổi quy định về việc hạn chế phân chia di sản theo hướng: nếu người vợ/chồng còn sống chứng minh được việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của họ và gia đình, thì họ có quyền yêu cầu tòa án gia hạn trong trường hợp đã hết thời hạn 3 năm theo quyết định của tòa án mà tình trạng cuộc sống của vợ/chồng và gia đình vẫn khó khăn nghiêm trọng thay vì chỉ 3 năm như quy định hiện hành của Bộ luật dân sự 2005.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Tuệ Văn