Thay đổi lớn nhất trong hệ thống y tế Mỹ - thắng lợi của ông Obama

Theo đạo luật mới được thông qua, hầu hết người dân Mỹ sẽ được BHYT. Ảnh minh họa

Theo tính toán của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, chính quyền Obama sẽ phải chi khoảng 938 tỷ USD cho đạo luật nói trên trong vòng 10 năm để mở rộng phạm vi bảo hiểm tới hầu hết người dân Mỹ, trong đó có khoảng 32 triệu người hiện chưa có bảo hiểm y tế.

Đạo luật cải cách y tế lần này là thay đổi lớn nhất trong hệ thống y tế của Mỹ kể từ sau năm 1965 khi Tổng thống Mỹ lúc đó là Lyndon Johnson thông qua chương trình Medicare chăm sóc sức khỏe cho công dân Mỹ từ 65 tuổi trở lên. Kể từ năm 1939, nhiều Tổng thống Mỹ muốn thay đổi chính sách y tế song đều đã thất bại.

Mạng tin của Hội đồng Quan hệ đối ngoại Mỹ cho biết, Mỹ đang chi khoảng 2.200 tỷ USD mỗi năm cho y tế, cao hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Theo số liệu năm 2007, chi phí trung bình 1 năm đối với 1 người Mỹ là hơn 7.000 USD, trong khi tại Na Uy, nơi có chi phí cao nhất châu Âu cũng chỉ đến 4.763 USD, tại Pháp 3.600… Năm 2008, Mỹ chi 16% GDP cho dịch vụ y tế và con số này sẽ tăng lên 25% vào năm 2025 nếu luật liên bang không thay đổi.

Một số nhà phân tích cho rằng chi phí y tế tăng cao làm giảm sức cạnh tranh toàn cầu của Mỹ. Luật Cải cách y tế mà Quốc hội Mỹ vừa thông qua đòi hỏi các cá nhân và công ty Mỹ phải mua bảo hiểm y tế và làm cho bảo hiểm y tế (BHYT) dễ tiếp cận hơn.

Một số nhà phân tích cho rằng BHYT đang trở thành gánh nặng cho các công ty làm ăn trên đất Mỹ và đẩy họ vào thế bị mất lợi thế cạnh tranh trên trường quốc tế (ví dụ Tập đoàn ô tô General Motors phải chi mỗi năm khoảng 5 tỷ USD để bảo hiểm y tế cho hơn 1,1 triệu nhân viên và công nhân của hãng, nghĩa là bảo hiểm y tế chiếm từ 1.500 USD đến 2.000 USD/1 ô tô xuất xưởng).

Tuy nhiên các chuyên gia khác lại cho rằng BHYT, với tư cách một loại hình phúc lợi lao động, đang tác động tích cực tới các ngành công nghiệp Mỹ. Thực tiễn cho thấy các công ty Mỹ đã hoạt động tốt trong quá khứ, bất chấp chi phí BHYT tăng cao, chủ yếu nhờ năng suất cao và môi trường đầu tư thuận lợi. Đây sẽ tiếp tục là những nhân tố chủ chốt quyết định sức cạnh tranh của ngành công nghiệp Mỹ.

Theo luật vừa được Quốc hội Mỹ thông qua, các cá nhân phải mua BHYT  và các công ty phải BHYT cho nhân viên của mình, nếu không sẽ bị phạt. Tiền phạt sẽ được chuyển vào quỹ trợ cấp BHYT của Chính phủ. Nhờ đó luật này sẽ làm giảm số người không được BHYT, dự kiến tới 60%.

Báo chí Mỹ cho rằng đây là thành công và chiến thắng lớn mang dấu ấn của Tổng thống Obama trong 16 tháng nắm quyền vừa qua, đồng thời lấy lại uy tín phần nào cho Đảng Dân chủ sau một loạt thất bại trong các cuộc bầu cử gần đây, tạo tiền đề thuận lợi cho cuộc bầu cử giữa kỳ vào cuối năm nay.

Việc Hạ viện Mỹ thông qua dự luật là sự kiện chưa có tiền lệ trong lịch sử cận đại Mỹ vì nó được thông qua mà không có phiếu thuận nào của Hạ nghị sỹ Đảng Cộng hoà và được cho là có thể sẽ làm trầm trọng hơn sự chia rẽ trong nội bộ nước Mỹ, giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hoà.

Ông Obama lên nắm quyền với cam kết thực thi những cuộc cải cách xã hội và chính trị sâu rộng trong bối cảnh nước Mỹ lâm vào cuộc suy thoái kinh tế trầm trọng nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, những dự định của ông đã bị chậm lại do sự cản trở Đảng Cộng hòa cũng như tỷ lệ ủng hộ ông ngày một sụt giảm. Do đó chiến thắng của ông trong kế hoạch cải cách y tế sẽ củng cố quyền lực của ông tại Washington và xa hơn nữa.

Chiến thắng này cũng có thể “đánh bóng” hình ảnh của ông ở nước ngoài, nơi mà một số nhà quan sát đã bắt đầu đặt dấu hỏi về sự cứng rắn của một vị Tổng thống từng được giải thưởng Nobel Hòa bình song vẫn chưa đạt được thành tựu quan trọng nào trong chính sách đối ngoại./.

 Nguyễn Chiến