Giảm công việc, quyết toán hợp đồng trọn gói thế nào?

Trong quá trình kiểm toán, đơn vị kiểm toán đã chiết tính lại khối lượng, đơn giá hợp đồng và đề nghị chủ đầu tư giảm trừ quyết toán công trình. Công ty CP Tư vấn thiết kế và Đầu tư xây dựng Hồng Hà không đồng ý với kết quả của đơn vị kiểm toán và đưa ra các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng xây dựng mà đơn vị kiểm toán đã không thực hiện đúng như: Điểm a, d và đ, Khoản 1, Điều 62 Luật Đấu thầu; Khoản 2, Điều 92 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu; Nghị định số 37/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng.

Mặt khác, Điểm b, Khoản 3, Điều 15 Thông tư số 09/2016/TT-BTC quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước cũng không yêu cầu chiết tính lại khối lượng và đơn giá; hay tại Điểm b, Khoản 3.2.2, Điều 18 của Quyết định số 02/2017/QĐ-KTNN của Kiểm toán Nhà nước ban hành quy trình kiểm toán dự án đầu tư xây dựng công trình cũng nêu rõ không chiết tính lại khối lượng cũng như đơn giá chi tiết đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quyết định trúng thầu.

Công ty CP Tư vấn thiết kế và Đầu tư xây dựng Hồng Hà cho rằng việc làm của đơn vị kiểm toán nêu trên đã vi phạm vào Điểm c, Khoản 3, Điều 6 Nghị định số 37/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty. Công ty đã nhiều lần đề nghị chủ đầu tư thực hiện đúng hợp đồng đã ký, nhưng chủ đầu tư lúng túng với báo cáo kết quả của đơn vị kiểm toán.

Qua Hệ thống tiếp nhận, trả lời kiến nghị của doanh nghiệp, Công ty CP Tư vấn thiết kế và Đầu tư xây dựng Hồng Hà đề nghị giải đáp, việc chiết tính lại khối lượng, đơn giá và đề nghị chủ đầu tư giảm trừ khối lượng thiếu nhưng không bổ sung khối lượng phát sinh của Công ty Kiểm toán ASEAN có đúng quy định không?

Về vấn đề này, Bộ Tài chính trả lời như sau:

Công ty CP Tư vấn Thiết kế và Đầu tư xây dụng Hồng Hà không cung cấp đầy đủ thông tin về hạng mục cấp điện dự án khu đô thị (Quyết định đầu tư dự án và các thông tin liên quan khác như hình thức lựa chọn nhà thầu, Quyết định trúng thầu, thời điểm ký kết hợp đồng, nội dung thỏa thuận trong hợp đồng, nguồn vốn thực hiện dự án ...); do đó, Bộ Tài chính chưa đủ thông tin để trả lời cụ thể.

Căn cứ Thông tư số 09/2016/TT-BTC ngày 18/1/2016 của Bộ Tài chính quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước có phạm vi điều chỉnh đối với các dự án đầu tư sử dụng vốn Nhà nước và có đối tượng áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước.

Do vậy, căn cứ các quy định của pháp luật hiện hành, Bộ Tài chính có ý kiến trả lời đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước như sau:

Quy định của pháp luật về hợp đồng trọn gói

Điểm a và d, Khoản 1, Điều 62 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 quy định về hợp đồng trọn gói như sau:

“a) Hợp đồng trọn gói là hợp đồng có giá cố định trong suốt thời gian thực hiện đối với toàn bộ nội dung công việc trong hợp đồng. Việc thanh toán đối với hợp đồng trọn gói được thực hiện nhiều lần trong quá trình thực hiện hoặc thanh toán một lần khi hoàn thành hợp đồng. Tổng số tiền mà nhà thầu được thanh toán cho đến khi hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng bằng đúng giá ghi trong hợp đồng;….

d) Đối với gói thầu xây lắp, trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng, các bên liên quan cần rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt; nếu nhà thầu hoặc bên mời thầu phát hiện bảng số lượng, khối lượng công việc chưa chính xác so với thiết kế, bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư xem xét, quyết định việc điều chỉnh khối lượng công việc để bảo đảm phù hợp với thiết kế”.

Tại Khoản 4, Điều 144 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 quy định: “Đối với hợp đồng trọn gói, việc thanh toán được thực hiện theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với giai đoạn thanh toán được các bên thỏa thuận trong hợp đồng”.

Theo Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng:

- Điểm a, Khoản 3, Điều 6 quy định: “Hợp đồng xây dựng có hiệu lực là cơ sở pháp lý cao nhất mà bên giao thầu, bên nhận thầu và các bên liên quan có nghĩa vụ thực hiện”.

- Điểm a, Khoản 3, Điều 15 quy định: “Giá hợp đồng trọn gói là giá hợp đồng không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng đối với khối lượng các công việc thuộc phạm vi hợp đồng đã ký kết, trừ trường hợp bất khả kháng và thay đổi phạm vi công việc phải thực hiện”.

- Khoản 4, Điều 19 quy định: “Đối với hợp đồng trọn gói: Thanh toán theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với các giai đoạn thanh toán mà các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng, khi thanh toán không đòi hỏi có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết”.

Thanh toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn ngân sách Nhà nước

Quy định về thanh toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn ngân sách Nhà nước áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói tại Thông tư số 08/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 và Thông tư số 108/2016/TT-BTC ngày 30/6/2016 của Bộ Tài chính quy định về quản lý, thanh toán vốn đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước:

- Điểm a, Khoản 1, Điều 9 quy định nguyên tắc thanh toán khối lượng hoàn thành đối với hợp đồng trọn gói như sau: “Thanh toán theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với các giai đoạn thanh toán mà các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng, khi thanh toán không yêu cầu có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết”.

- Khoản 3, Điều 16 quy định trách nhiệm đối với chủ đầu tư: “2. Thực hiện việc nghiệm thu khối lượng, lập hồ sơ thanh toán và đề nghị thanh toán cho nhà thầu theo thời gian quy định của hợp đồng.

3. Chịu trách nhiệm trước pháp luật và người có thẩm quyền về việc tổ chức thực hiện lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn; chịu trách nhiệm về tính chính xác của khối lượng thực hiện, đơn giá và giá trị đề nghị thanh toán; bảo đảm tính hợp pháp của các số liệu, tài liệu trong hồ sơ cung cấp cho Kho bạc Nhà nước và các cơ quan chức năng của Nhà nước”.

Tại điểm A16 Mục III Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 1000 Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành ban hành kèm theo Thông tư số 67/2015/TT-BTC ngày 8/5/2015 của Bộ Tài chính ban hành Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam về kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành quy định kiểm toán chi phí đầu tư do các nhà thầu thực hiện theo hợp đồng như sau:

“Khi kiểm tra chi phí đầu tư do các nhà thầu thực hiện theo hợp đồng, kiểm toán viên kiểm tra giá trị quyết toán các hợp đồng tùy thuộc vào từng hình thức giá hợp đồng và các điều khoản cụ thể của hợp đồng để đưa ra các thủ tục kiểm toán phù hợp. Thủ tục kiểm toán chi phí đầu tư đối với từng hình thức giá hợp đồng được thiết kế phù hợp với:

a) Tính chất, phương pháp xác định, hồ sơ thanh toán của từng hình thức giá hợp đồng theo quy định của Nhà nước từng thời kỳ;

b) Nội dung kiểm tra chi phí theo quy định về quyết toán dự án hoàn thành của Nhà nước từng thời kỳ;

c) Quy trình kiểm tra theo hướng dẫn của doanh nghiệp kiểm toán hoặc hướng dẫn của Tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán”.

Quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói tại Thông tư số 09/2016/TT-BTC ngày 18/1/2016 của Bộ Tài chính quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước:

- Tại Điểm b, Khoản 3, Điều 15 quy định:

“b) Thẩm tra đối với gói thầu hợp đồng theo hình thức “hợp đồng trọn gói”:

- Đối chiếu nội dung công việc, khối lượng thực hiện trong bảng tính giá trị đề nghị quyết toán A-B với biên bản nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành và các yêu cầu của hợp đồng để xác định khối lượng công việc hoàn thành đã được nghiệm thu đúng quy định;

- Đối chiếu đơn giá trong bảng tính giá trị đề nghị quyết toán A-B với đơn giá ghi trong bảng tính giá trị hợp đồng; khi nhà thầu thực hiện đầy đủ các yêu cầu, nội dung công việc, đúng khối lượng công việc hoàn thành và đơn giá ghi trong hợp đồng, bảng tính giá hợp đồng; thì giá trị quyết toán đúng bảng giá trọn gói của hợp đồng đã ký. Không chiết tính lại khối lượng cũng như đơn giá chi tiết đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quyết định trúng thầu”.

- Tại Điểm c, Khoản 1, Điều 26 quy định trách nhiệm của chủ đầu tư: “Chịu trách nhiệm trước pháp luật, cơ quan thẩm tra quyết toán về tính pháp lý của hồ sơ quyết toán và tính đúng đắn của số liệu đề nghị quyết toán; tính chính xác của khối lượng do chủ đầu tư và nhà thầu nghiệm thu đưa vào báo cáo quyết toán; tính phù hợp của đơn giá do chủ đầu tư và nhà thầu đã thống nhất ghi trong hợp đồng”.

Tại Điểm b, Khoản 5, Điều 26 quy định trách nhiệm của cơ quan thẩm tra, phê duyệt quyết toán: “Tổ chức thẩm tra báo cáo quyết toán dự án hoàn thành đầy đủ nội dung, yêu cầu theo quy định: Hướng dẫn chủ đầu tư giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình quyết toán dự án hoàn thành; chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả trực tiếp thẩm tra trên cơ sở hồ sơ quyết toán do chủ đầu tư cung cấp”.

Căn cứ các quy định của Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, các Nghị định hướng dẫn và trách nhiệm của chủ đầu tư, nhà thầu nêu trên; trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng; chủ đầu tư, nhà thầu và các bên có liên quan phải rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt, đồng thời, chủ đầu tư và nhà thầu chịu trách nhiệm về tính chính xác của khối lượng nghiệm thu đưa vào báo cáo quyết toán và tính phù hợp của đơn giá thống nhất ghi trong hợp đồng.

Việc thanh toán, quyết toán chi phí xây dựng đối với gói thầu hợp đồng theo hình thức hợp đồng trọn gói thực hiện theo quy định của pháp luật về hợp đồng trọn gói nêu trên.