Đại dịch COVID-19 hé lộ ‘đại dịch béo phì’?

Ảnh: EPA

Báo cáo do Liên đoàn Béo phì thế giới đưa ra, trong đó nêu rõ khoảng 2,2 triệu trong số 2,5 triệu ca tử vong do COVID-19 là ở các quốc gia có tỷ lệ người thừa cân cao. Các quốc gia như Anh, Mỹ và Italy, nơi có hơn 50% người lớn bị thừa cân, có tỷ lệ tử vong liên quan đến COVID-19 lớn nhất.

Tỷ lệ tử vong ở những nước có hơn một nửa số người trưởng thành có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn 25 kg/m2 - mức cân nặng chuyển tiếp giữa bình thường thành thừa cân - cao gấp 10 lần so với những nước khác. Liên đoàn Béo phì Thế giới cũng cho biết những người thừa cân nên được ưu tiên tiêm chủng và xét nghiệm vì có nguy cơ tử vong cao hơn.

Theo báo cáo trên, trong số các quốc gia có hơn một nửa dân số trưởng thành bị thừa cân, Bỉ có tỷ lệ tử vong cao nhất, tiếp theo là Slovenia và Vương quốc Anh. Italy và Bồ Đào Nha đứng thứ 5 và 6, trong khi Mỹ đứng thứ 8.

Ngược lại, Việt Nam có tỷ lệ thừa cân trong dân số thấp nhất và tỷ lệ tử vong do COVID-19 thấp thứ 2 trên thế giới.

Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới cho biết báo cáo này là một lời cảnh tỉnh đối với các chính phủ trên toàn cầu trong việc giải quyết tình trạng béo phì và tình trạng sức khỏe kém do việc thừa cân gây ra.

“Mối tương quan giữa béo phì và tỷ lệ tử vong do COVID-19 là rõ ràng và thuyết phục. Đầu tư vào sức khỏe cộng đồng và phối hợp hành động để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của bệnh béo phì là một trong những cách tốt nhất để các quốc gia xây dựng khả năng phục hồi trong hệ thống y tế sau đại dịch. Chúng tôi kêu gọi tất cả các quốc gia nắm bắt thời điểm này”, ông nói.

“Đại dịch” tiếp theo?

Báo cáo cho biết yếu tố lớn nhất dẫn đến số người tử xong cao là tuổi tác và thừa cân đứng thứ 2.

Tiến sĩ Tim Lobstein, tác giả của báo cáo và là cựu cố vấn của WHO, cho biết: “Chúng tôi rất sốc khi thấy mối tương quan cao giữa tỷ lệ người trưởng thành thừa cân của một quốc gia và số trường hợp tử vong do COVID-19”.

Nguy cơ tăng khi tình trạng thừa cân ngày càng tăng. Một dữ liệu được The Guardian đưa ra cho thấy ở Anh, nơi có gần 64% người trưởng thành bị thừa cân và béo phì, thì có gần 20% bệnh nhân COVID-19 trong phòng chăm sóc đặc biệt có cân nặng bình thường, 32% thừa cân và 48% béo phì. Ở Hoa Kỳ, nơi tỷ lệ thừa cân và béo phì ở người trưởng thành là 68%, thì có 12% bệnh nhân COVID-19 trong phòng chăm sóc đặc biệt có cân nặng bình thường, 24% thừa cân và 64% béo phì.

Ông Lobstein cho biết, mức thu nhập không giữ vai trò gì trong tỷ lệ này. “Có những quốc gia phát triển với mức độ thừa cân thấp, như Nhật Bản và Hàn Quốc, có tỷ lệ tử vong do COVID-19 rất thấp. Tương tự, có những quốc gia có thu nhập thấp hơn như Nam Phi và Brazil, nơi tình trạng thừa cân hiện đang ảnh hưởng đến hơn một nửa dân số, lại có tỷ lệ tử vong do cao”, ông nói.

“Giờ đây, chúng ta nhận thấy rằng dân số béo phì có thể là đại dịch tiếp theo sắp xảy ra”, ông Lobstein nhận định.

“Các chính phủ đã bàng quan và bỏ qua giá trị kinh tế của một dân số khỏe mạnh. Trong thập kỷ qua, họ đã thất bại trong việc giải quyết tình trạng béo phì, mặc dù đã đặt mục tiêu tại các cuộc họp của Liên Hợp Quốc. COVID-19 chỉ là căn bệnh mới nhất bị trầm trọng hơn do các vấn đề về cân nặng, nhưng các dấu hiệu cảnh báo đã có từ rất lâu rồi”.

Theo ông Lobstein, hầu hết các quốc gia đều bỏ lỡ mục tiêu của Liên Hợp Quốc là giảm một nửa mức gia tăng tỷ lệ béo phì từ năm 2010 đến năm 2025.

Ông Michael Bloomberg, đại sứ WHO về các bệnh không truyền nhiễm và chấn thương, cho biết báo cáo này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống béo phì trên toàn thế giới, bao gồm cả ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi tỷ lệ này đang tăng nhanh nhất.

Vũ Phong