Thời cơ hiện thực hóa khát vọng trung tâm tài chính quốc tế

Khu vực trung tâm TPHCM. - Ảnh: VNE

Ý tưởng đề xuất xây dựng một trung tâm tài chính của Việt Nam đặt tại TPHCM đã được Thành ủy, UBND Thành phố quan tâm chỉ đạo trong những năm qua và nhận được sự ủng hộ của Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương.

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc XIII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ: “Lựa chọn một số điểm, đô thị, vùng có lợi thế đặc biệt để xây dựng trung tâm tài chính với thể chế, cơ chế, chính sách đặc thù có tính đột phá, có khả năng cạnh tranh quốc tế cao” và “Phát triển có hiệu quả các đô thị lớn và vùng TPHCM; nghiên cứu và thiết lập cơ chế đặc thù thúc đẩy phát triển TPHCM trở thành trung tâm tài chính quốc tế”.

Nhiều lợi thế sẵn có

Theo UBND TPHCM, Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng đang sở hữu nhiều lợi thế tự nhiên sẵn có để phát triển các trung tâm tài chính. Trong đó, Việt Nam ở múi giờ khác biệt với 21 trung tâm tài chính lớn nhất toàn cầu. Đây là lợi thế riêng có và đặc biệt” trong việc thu hút dòng vốn nhàn rỗi trong thời gian nghỉ giao dịch từ các trung tâm này.

Ngoài ra, TPHCM chỉ cách khoảng 3 giờ bay với các nền kinh tế năng động của Châu Á như Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc, Phillippines và xa hơn là Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc).

Ngoài vị trí địa lý tự nhiên thuận lợi, TPHCM đang là một đầu tàu động lực chủ yếu của nền kinh tế Việt Nam. Mặc dù chỉ chiếm khoảng 9,35% dân số và 0,63% diện tích, nhưng trong các năm qua, Thành phố đã đóng góp khoảng 23% GDP, khoảng 27% ngân sách quốc gia, thu hút hơn 33% số dự án FDI của cả nước, chiếm một lượng lớn đầu tư gián tiếp qua kênh mua bán - sáp nhập (M&A), các quỹ đầu tư mạo hiểm, kiều hối...

Năng suất lao động của Thành phố đạt khoảng 293 triệu đồng/lao động mỗi năm, gấp 2,7 lần năng suất lao động cả nước, cùng với lợi thế về nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng được đào tạo và làm việc trong các lĩnh vực tài chính và các lĩnh vực liên quan hỗ trợ dịch vụ tài chính như kế toán, kiểm toán, trọng tài, luật sư...

Thị trường tài chính của Việt Nam nói chung và tại Thành phố nói riêng đã có những bước phát triển ổn định, vững chắc, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế vĩ mô, nâng cao niềm tin của nhà đầu tư. Mật độ tập trung của các định chế tài chính trên địa bàn Thành phố hiện vào loại cao nhất so với các địa bàn khác trên cả nước.

“Điều này cho thấy, nhu cầu hoạt động tài chính ở khu vực TPHCM là rất lớn, là điều kiện tốt để hình thành và phát triển một trung tâm tài chính khu vực và quốc tế trong tương lai”, UBND TPHCM nhận định.

Với các lợi thế nêu trên, việc xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại TPHCM sẽ tạo ra các nhân tố thu hút các định chế tài chính nước ngoài, đón đầu cơ hội dịch chuyển của các dòng vốn đầu tư quốc tế khi đến Việt Nam. Thành công trong việc xây dựng trung tâm tài chính tại TPHCM sẽ tác động tích cực đối với nguồn cung vốn - huyết mạch của nền kinh tế và sự dịch chuyển của dòng vốn sẽ tiếp tục thu hút thêm các nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức... và kéo theo sự phát triển của hệ sinh thái các sản phẩm, dịch vụ kinh doanh, tài chính phụ trợ (bảo hiểm, quản lý rủi ro, quản lý tài sản...) không chỉ trên địa bàn Thành phố mà lan tỏa tới các bên có giao dịch liên quan; cùng với sự phát triển của nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng và môi trường sống chất lượng cao...

Một yếu tố khác cần tính đến trong chủ trương xây dựng Đề án trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại TPHCM là cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, những diễn biến mới của tình hình thế giới, khiến hình thành xu hướng dịch chuyển các dòng tài chính và các tổ chức tài chính đang tìm kiếm địa điểm mới ở các nước khác tại Châu Á.

Với những xu hướng toàn cầu đang diễn ra và cục diện chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư có nhiều thay đổi sẽ tạo ra cơ hội cho nhiều nền kinh tế mới nổi trong đó có Việt Nam để đón đầu các nguồn lực dịch chuyển từ các trung tâm này. Việt Nam được đánh giá là điểm đến hấp dẫn hàng đầu trong các nền kinh tế mới nổi Châu Á, với chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu có bước cải thiện vượt bậc, tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc nhóm quốc gia dẫn đầu thế giới, độ mở của nền kinh tế vào nhóm cao nhất, cùng sự chủ động hội nhập và hợp tác giao thương rộng mở với các nền kinh tế thế giới.

“Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng đang đứng trước cơ hội để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một trung tâm tài chính quan trọng của quốc gia, khu vực và thế giới”, UBND TPHCM nhận định.

Theo các chuyên gia, sự ổn định chính trị và môi trường đầu tư ngày càng được cải thiện là lợi thế cạnh tranh lâu dài của Việt Nam. Ngay trong đại dịch COVID-19, Việt Nam ngày càng chứng tỏ được khả năng xử lý khủng hoảng, kiểm soát tình hình và đang trở thành một điểm đến đầu tư hấp dẫn.

Những chuyển biến mạnh mẽ cần tính đến

Trong thời kỳ toàn cầu hóa, các địa phương cạnh tranh với nhau để trở thành điểm đến của giao thương, trung tâm tài chính quốc tế được hình thành dựa trên tiền đề về phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ và hệ thống giao thông kết nối. Bước sang kỷ nguyên số, sự dịch chuyển của dòng vốn, các sản phẩm, dịch vụ tài chính (các giao dịch tài chính, huy động vốn, đầu tư tài chính...) sẽ ngày càng vượt ra ngoài biên giới truyền thống. Bên cạnh đó, các thị trường tài chính quốc tế đang trải qua thời kỳ chuyển biến cạnh tranh mạnh mẽ để củng cố và/hoặc bứt phá vị thế của mình, với các sản phẩm tài chính thế hệ mới ngày càng đa dạng và khó nắm bắt.

Những yếu tố cơ bản tạo nên lợi thế cạnh tranh sẽ không chỉ bao gồm  mạng lưới khách hàng trong nước, khu vực và quốc tế rộng lớn, đa dạng; nguồn nhân lực chất lượng cao hay cơ sở hạ tầng, mà đặc biệt quan trọng là hệ thống tài chính mở, phát triển ở mức độ cao, hệ thống quản trị tài chính kinh doanh linh hoạt, thích ứng với các thông lệ, chuẩn mực cao nhất trên thế giới, và hạ tầng luật pháp phát triển và hiệu quả.

Trước đó, tại buổi làm việc với lãnh đạo TPHCM ngày 23/8/2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã bày tỏ ủng hộ 4 đề án đột phá của Thành phố, trong đó có Đề án phát triển trung tâm tài chính TPHCM. Thủ tướng đề nghị TPHCM và các bộ, ngành khẩn trương nghiên cứu kỹ, đánh giá tác động ảnh hưởng, đặc biệt lưu ý các điều kiện cần thiết, công cụ, phương pháp tổ chức quản lý, huy động nguồn lực quốc tế và trong nước để phát triển trung tâm tài chính TPHCM.

Cũng tại buổi làm việc này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cho rằng, TPHCM phải tiếp tục phát huy vài trò trung tâm kinh tế, tài chính quốc gia. Còn việc xây dựng TPHCM thành trung tâm tài chính quốc tế phải là quyết tâm cao của Thành phố, muốn thực hiện được phải có chính sách để “trải thảm” cho các nhà đầu tư.

Trong nhiệm kỳ này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp làm việc với Thành phố 8 lần nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, bất cập để Thành phố tiến nhanh hơn, mạnh hơn, hiệu quả hơn, vững chắc hơn. Ông nhiều lần nhấn mạnh, “Thành phố không thiếu tiền, thiếu nguồn lực, chỉ thiếu cơ chế, chính sách phù hợp”. Cùng với cả nước, TPHCM cần sớm có lời giải cho bài toán tháo gỡ các điểm nghẽn, các nút thắt để các nguồn lực rất lớn từ đất đai, từ xã hội, trong dân, từ các thành phần kinh tế và từ bên ngoài được giải phóng, bung ra phát triển mạnh mẽ, đúng hướng.

Về các cơ chế đặc thù như việc phát triển trung tâm tài chính quốc gia, quốc tế tại TPHCM, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ ủng hộ, Thủ tướng yêu cầu TPHCM nghiên cứu đề nghị tiếp, Trung ương lắng nghe và giải quyết kịp thời, tạo mọi điều kiện ở TPHCM phát triển trong thời gian tới.

Việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế không chỉ là xu thế tất yếu của kinh tế hiện đại, mà còn là một biểu hiện của một quốc gia năng động, phát triển và hội nhập, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần quan trọng trong việc nâng tầm quốc gia lên một vị thế mới trong bản đồ các trung tâm tài chính phát triển của thế giới. 

Hà Chính