Nỗ lực đưa quan hệ ASEAN-Nhật Bản lên tầm cao mới

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cùng Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Motegi Toshimitsu đồng chủ trì Hội nghị - Ảnh: BNG

Chiều 3/8, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, trong vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản, đã cùng Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Motegi Toshimitsu đồng chủ trì Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Nhật Bản. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự Hội nghị này.

Khai mạc Hội nghị và thay mặt ASEAN, với tư cách nước điều phối quan hệ, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định quan hệ Đối tác ASEAN-Nhật Bản trải qua gần 5 thập kỷ ngày càng phát triển vững mạnh, ASEAN và Nhật Bản đã trở thành những người bạn tin cậy, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn, trên tinh thần “trái tim tới trái tim”. Bộ trưởng nhấn mạnh 3 năm qua, hai bên đã khai thác tốt tiềm năng hợp tác, tận dụng cơ hội và vượt qua nhiều thách thức, nhất là phối hợp ứng phó với COVID-19, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn hợp tác trên các trụ cột vì hòa bình, thịnh vượng, với nhiều kết quả quan trọng.

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản khẳng định coi trọng quan hệ Đối tác chiến lược Nhật Bản-ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, mong muốn phối hợp với ASEAN triển khai hiệu quả Tuyên bố chung của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ 23 về hợp tác ASEAN-Nhật Bản trên cơ sở AOIP bằng các dự án hợp tác cụ thể. Bộ trưởng Moteghi khẳng định, là người bạn của ASEAN, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, cung cấp vật tư y tế, thuốc men, vaccine và hệ thống bảo quản lạnh, hỗ trợ tài chính cho các nỗ lực phục hồi sau đại dịch và triển khai Kế hoạch phục hồi toàn diện ASEAN.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: BNG

Các nước cam kết sẽ triển khai các hoạt động kỷ niệm có ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản và nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị Cấp cao kỷ niệm tại Nhật Bản năm 2023. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quan hệ ASEAN-Nhật Bản thời gian qua. ASEAN đánh giá cao Nhật Bản luôn là đối tác thương mại, đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng hàng đầu của ASEAN, đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực thúc đẩy kinh tế khu vực; tăng cường hỗ trợ kỹ thuật cho các nước trong khu vực, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân, thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy phát triển bền vững. ASEAN đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả của Nhật Bản đối với các nỗ lực ứng phó COVID-19 ngay từ khi mới bùng phát, trong đó có việc Nhật Bản đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 và nhất là tài trợ 50 triệu USD giúp thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED).

Đánh giá cao vai trò và đóng góp tích cực của Việt Nam trên cương vị nước điều phối trong 3 năm qua, các nước ASEAN và Nhật Bản nhất trí thời gian tới tiếp tục phối hợp ứng phó đại dịch COVID-19, hỗ trợ khắc phục các tác động và thúc đẩy phục hồi toàn diện hướng tới phát triển bền vững. ASEAN đề nghị Nhật Bản giúp bảo đảm cung ứng vaccine đồng đều, hiệu quả, hỗ trợ Trung tâm ACPHEED hoạt động bền vững; hỗ trợ phục hồi bền vững, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng cao và phát triển tiểu vùng, bao gồm tiểu vùng Mekong.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, ASEAN và Nhật Bản nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại, xây dựng lòng tin, tiếp tục đề cao các giá trị và nguyên tắc chung về quan hệ bình đẳng, hữu nghị, tôn trọng lẫn nhau, tin cậy, cùng có lợi và tôn trọng luật pháp quốc tế nhằm định hướng quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực và hạn chế nguy cơ tiềm ẩn. Hội nghị nhất trí cần phối hợp bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới, tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn và còn diễn biến phức tạp, đáng quan ngại, nhất là trong bối cảnh khó khăn, thách thức hiện nay.

Nhật Bản khẳng định ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò trong thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực, bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Nhật Bản cũng chia sẻ thêm về diễn biến tình hình trên Biển Hoa Đông.

Hoan nghênh kết quả Hội nghị Các nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4, Nhật Bản khẳng định ủng hộ vai trò của ASEAN thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.

Là một thành viên ASEAN, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định, Việt Nam luôn mong Nhật Bản có quan hệ sâu sắc với ASEAN, cùng ASEAN đóng góp vào cho hòa bình, an ninh, phát triển và ứng phó thành công với các thách thức. Bộ trưởng cảm ơn Nhật Bản đã cung cấp vaccine và kho bảo quản lạnh cho Việt Nam, khuyến khích Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu, bảo vệ môi trường biển, tìm kiếm cứu nạn và tăng cường năng lực hợp tác biển cho ASEAN và Việt Nam.

Chia sẻ ý kiến các nước tại Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định lập trường nguyên tắc nhất quán của ASEAN về vấn đề Biển Đông và đề nghị Nhật Bản ủng hộ các nỗ lực của ASEAN xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, ổn định, hợp tác, an ninh, an toàn và thân thiện với môi trường.

Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã chuyển giao cho Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan cương vị điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2021-2024. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cảm ơn Nhật Bản và các nước ASEAN đã dành ủng hộ Việt Nam hoàn thành trọng trách điều phối này trong 3 năm qua, đồng thời khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp với Thái Lan, nước điều phối tiếp theo, cùng Nhật Bản và các nước ASEAN khác, tiếp tục nỗ lực đưa quan hệ ASEAN-Nhật Bản phát triển lên tầm cao mới.

BNG