Sắc hoa thoát nghèo trên cao nguyên đá Đồng Văn

Chị Lý Thị Sủn đã có cuộc sống tốt đẹp hơn nhờ trồng hoa hồng - Ảnh: Chinhphu.vn

Ai từng đi qua Cổng trời Quản Bạ, đến với miền đá xám Đồng Văn, chắc hẳn quen thuộc với hình ảnh đồng bào Mông cặm cụi tra hạt ngô vào từng hốc đá. Từ bao đời nay, người dân nơi đây vẫn nhọc nhằn với từng vụ ngô, vụ lúa, dù có làm việc chăm chỉ vẫn thiếu ăn đến 3 – 4 tháng.

Từ khi Nghị quyết 30a đến với 62 huyện nghèo nhất cả nước, cuộc sống của người dân vùng cao Đồng Văn đã thực sự đổi thay. Ngoài hệ thống điện, đường, trường trạm, đồng bào còn được vay vốn để chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Và có lẽ một trong những thành quả đáng mừng nhất là hơn 10ha hoa hồng đang vươn mình trong giá rét, mỗi năm mang về lợi nhuận hàng trăm triệu đồng.

Hành trình hoa hồng từ Đà Lạt đến Đồng Văn

Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phố Bảng (thuộc Sở NNPTNT Hà Giang) Phùng Viết Vinh đã khiến chúng tôi ngạc nhiên qua câu chuyện về hành trình từ xứ sở sương mù Đà Lạt, hoa hồng về với cao nguyên đá Đồng Văn.

Cách đây ít năm, khi đến Đà Lạt, các cán bộ của Trung tâm đã rất bất ngờ khi cảm thấy khí hậu nơi này có nhiều điểm tương đồng với Đồng Văn. Đà Lạt là xứ hoa nhưng Đồng Văn hoàn toàn xa lạ với những loài hoa quý. Ý tưởng trồng hoa hồng trên cao nguyên đá đã manh nha từ khi đó, chỉ khó một điều là Đồng Văn ít đất bằng và người dân bao đời chỉ quen sản xuất 1 vụ ngô, chưa biết gì về kỹ thuật trồng hoa.

Từ ý tưởng trên và mong ước giúp đồng bào Mông thoát khỏi cái đói, cái nghèo,  Trung tâm đã mạnh dạn nghiên cứu và mời các chuyên gia từ các vùng trồng hoa nổi tiếng hướng dẫn và mua giống hồng Pháp từ vùng hoa Mê Linh (Hà Nội).

Ban đầu chỉ có khoảng 1 ha diện tích quanh khu đất của Trung tâm ở Thị trấn Phố Bảng, Đồng Văn. Các cán bộ tâm huyết của Trung tâm đã gắn bó ngày đêm với cây hoa hồng để tìm ra cách chăm sóc phù hợp nhất.

Tìm được cách làm hay nhưng các cán bộ Trung tâm vấp phải khó khăn ở mặt bằng trồng hoa, giữa cao nguyên đá tìm được những mảnh đất bằng phẳng không phải dễ. Lúc này, chính quyền địa phương đã vào cuộc để nhân rộng mô hình trồng hoa hồng.

Khó có thể đếm hết những ngày cán bộ Thị trấn và Trung tâm đến từng nhà người dân để truyên truyền về lợi ích của trồng hoa hồng và vận động những người có đất cho thuê lại để trồng hoa.

Chủ tịch UBND, Bí thư Thị trấn Phố Bảng Phạm Đức Nam cho biết, có những gia đình có nhiều đất để không nhưng khi được đề nghị cho thuê vẫn tỏ ý ngần ngại vì không tin hoa hồng có thể đem lại lợi nhuận. “Có khi chúng tôi phải mất vài ngày mới thuyết phục được một hộ cho thuê đất lâu dài. Chỉ khi những cánh đồng hoa vươn lên xanh tốt và mang lại hiệu quả người dân mới thực sự tin tưởng”.

Sẽ quy hoạch thành làng hoa

Những bông hoa ly vươn mình từ đá, kiêu hãnh khoe sắc thắm - Ảnh: Chinhphu.vn

Không phụ lòng người, hoa hồng Đồng Văn có những đặc trưng mà không đâu có được.

Khi miền xuôi vào mùa nắng gắt thì hồng Phố Bảng bắt đầu nở rộ. Hoa hồng dưới xuôi bông nhỏ, chóng tàn vì nóng thì trên cao nguyên đá Đồng Văn hoa hồng cho bông to, sắc thắm và rất lâu tàn, có thể cắm trong lọ 3 tuần mới rã cánh.

Nhờ vào đặc điểm là hoa nở trái vụ cộng với sức sống lâu bền nên lợi nhuận từ hoa hồng ở đây cao hơn so với những nơi trồng khác. Theo thống kê của Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phố Bảng, mỗi ha cho doanh thu 300-350 triệu đồng/năm, trừ chi phí cây giống, phân bón, chăm sóc, mỗi ha hoa hồng lãi 150-200 triệu đồng/năm. Cứ vào mùa hè dưới xuôi, hoa hồng của Đồng Văn cung không đủ cầu.

Từ khi có nguồn vốn theo Nghị quyết 30a của Chính phủ, mô hình trồng hoa hồng đã được nhân rộng. Mỗi ha được hỗ trợ 190 triệu đồng để mua giống và phân bón.

Đến nay đã có 15 hộ dân ở Phố Bảng trồng hoa hồng với diện tích 8,2 ha, xã Sủng Là 3,2 ha, xã Phố Cáo có 1,4 ha. Hoa hồng không chỉ giúp người trồng có cuộc sống ấm no mà còn tạo việc làm cho người dân địa phương. Mỗi ha hoa cần 15 – 20 lao động thời vụ với mức lương 1,5 triệu – 2 triệu đồng/ tháng.

Chị Lý Thị Sủn, một trong những người thành công với mô hình trồng hoa hồng cho biết: “Nếu không được hỗ trợ vốn và hướng dẫn về kỹ thuật trồng hoa, không bao giờ tôi nghĩ có thể làm giàu từ hoa hồng. Nhờ lợi nhuận từ 7.000 m2 trồng hoa hồng, gia đình tôi đã có ngôi nhà kiên cố, mua sắm được nhiều vật dụng giá trị trong nhà như xe máy, tivi…”

Ra cánh đồng hoa hồng, càng bất ngờ hơn khi chúng tôi thấy những luống hoa ly đang lên tươi tốt, những mầm nụ bụ bẫm hứa hẹn một mùa hoa đẹp.

Anh Phạm Đức Nam hồ hởi: “Dự án trồng thử nghiệm hoa ly trái vụ trên cao nguyên đá Đồng Văn được triển khai từ đầu tháng 8/2010 đã thành công bước đầu và thu hoạch với số tiền hơn 800 triệu đồng. Nếu lần trồng hoa ly thử nghiệm này thành công tốt, chúng tôi sẽ tiếp tục nhân rộng giống hoa quý này. Trồng ly tuy phải bỏ vốn nhiều hơn những lợi nhuận cũng sẽ cao hơn hoa hồng rất nhiều”.

Chủ tịch Thị trấn cũng cho biết, chính quyền các cấp đã lên kế hoạch cụ thể để phát triển vùng trồng hoa Đồng Văn thành làng hoa chuyên canh. Dự kiến đến năm 2015, diện tích trồng hoa sẽ tăng lên 20 ha, tạo việc làm cho khoảng 500 lao động thường xuyên và thời vụ.

Thu Cúc