Cần tầm nhìn xa khi thiên tai diễn biến khó lường

Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai (PCTT), Bộ trưởng Bộ NN& PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh điều này tại Hội nghị PCTT khu vực miền núi phía Bắc năm 2021 tổ chức hôm nay (27/4).

Bộ trưởng Bộ NN& PTNT Lê Minh Hoan phát biểu tại Hội nghị. Ảnh VGP/Đỗ Hương

Thiên tai diễn biến khó lường

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, năm 2020, tại khu vực miền núi nước ta, tình trạng mưa lớn kéo dài đã gây ra sạt lở đất, lũ quét diện rộng, đặc biệt nghiêm trọng ở nhiều nơi, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Trong những tháng đầu năm 2021, tại khu vực đã xảy ra một số đợt rét đậm, rét hại, giông lốc, sét, mưa đá.

Đặc biệt là mặc dù chưa bước vào mùa mưa, song một số địa phương đã xảy ra hiện tượng lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người và tài sản. Đây là điều hiếm gặp, báo hiệu một năm thiên tai diễn biến khó lường tại khu vực miền núi phía Bắc. Thiên tai tại khu vực này từ đầu năm 2021 đến nay đã làm 3 người chết, 1 người bị thương; 320 nhà bị hư hại, tốc mái; 1.086 con gia súc bị chết, thiệt hại về kinh tế ước tính là 25 tỷ đồng.

Thời gian qua, công tác PCTT đã nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, cùng với đó là sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Nhờ đó, hậu quả do thiên tai gây ra tại các địa phương nhanh chóng được khắc phục, đời sống nhân dân tại các vùng thiên tai cơ bản ổn định.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh VGP/Đỗ Hương

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác PCTT còn tồn tại những hạn chế như: Nhận thức, kỹ năng PCTT của cộng đồng ở một số nơi, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa chưa đồng đều; việc tiếp nhận thông tin dự báo, cảnh báo về thiên tai của người dân khu vực này còn chưa thường xuyên, kịp thời. Công tác tập huấn đối với lực lượng làm công tác PCTT và việc phổ biến kiến thức cho người dân ở khu vực chưa đi vào chiều sâu, hiệu quả. Hệ thống cơ sở hạ tầng nói chung và hạ tầng PCTT thiếu đồng bộ, khả năng chống chịu hạn chế, một số công trình hư hỏng, xuống cấp do thiên tai; điện lưới thông tin liên lạc gián đoạn…

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7, khu vực Bắc Bộ sẽ có khả năng xuất hiện những trận dông mạnh xảy ra kèm lốc, sét, mưa đá ở nhiều tỉnh, thành phố. Từ tháng 4 đến tháng 10/2021 tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, riêng tháng 4, 5 và các tháng 8, 9 tổng lượng mưa có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ khoảng 10-20%. Cần đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp và gây gió mạnh trên biển trong các tháng mùa mưa bão năm 2021.

Để công tác PCTT đi vào chiều sâu, hiệu quả

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN& PTNT Lê Minh Hoan cho biết, thiên tai hiện đang xảy ra liên tục, trải dài khắp đất nước. Tuy nhiên, chúng ta đang tập trung vào chống thiên tai là chính mà xem nhẹ công tác phòng thiên tai.

“Thông thường, khi có thiên tai chúng ta chung sức để chống, sau đó xử lý, nhưng khi thiên tai qua đi, chúng ta lại quên phòng. Phòng không chỉ là 1 – 2 năm sau mà phải phòng căn cơ, cần có chiến lược dài hạn, trên nền tảng công nghệ mới như dự báo, viễn thám…Tầm nhìn càng xa sẽ giảm thiểu tối đa thiệt hại của thiên tai”, ông Hoan nhấn mạnh.

Nhằm thực hiện tốt công tác PCTT và tìm kiếm cứu nạn trong thời gian tới, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương trong khu vực cần khắc phục những hạn chế, tồn tại trong công tác PCTT; chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan triển khai công tác PCTT đi vào chiều sâu, hiệu quả. Tập trung quán triệt nghiêm các văn bản pháp luật về PCTT, đặc biệt là Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư. Chỉ đạo triển khai các hoạt động thông tin truyền thông phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương; bố trí nguồn lực để triển khai đề án Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng đến năm 2030, gắn xây dựng cộng đồng an toàn với thực hiện tiêu chí chủ động PCTT trong xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, ưu tiên bố trí nguồn ngân sách trong kế hoạch trung hạn 2021-2025 địa phương, quỹ PCTT cho phòng, chống thiên tai đặc biệt là các công trình phòng chống lũ quét, sạt lở đất, hệ thống đê điều, hồ chứa. Điều tra, khảo sát, quy hoạch lại không gian phát triển địa phương phù hợp với kế hoạch PCTT...

Đỗ Hương