Phối hợp lực lượng vừa chống thiên tai vừa phòng COVID-19

Ông Trần Quang Hoài, Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Xung quanh vấn đề này, Báo Điện tử Chính phủ đã có cuộc trao đổi với ông Trần Quang Hoài, Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, Tổng Cục trưởng Tổng cục PCTT (Bộ NN&PTNT).
 
Mùa mưa bão năm nay được đánh giá là đến muộn hơn so với mọi năm, tuy nhiên lại diễn ra vào thời điểm dịch bệnh đang diễn biến phức tạp. Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT có những lưu ý gì với các địa phương trong hoàn cảnh này, thưa ông?
 
Ông Trần Quang Hoài: Thời điểm này là cao điểm của mùa bão, theo dự báo, các cơn bão tập trung ở khu vực Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ, tuy nhiên, cũng không loại trừ trường hợp bão sẽ xuất hiện cả phía bắc và phía nam. Chính vì vậy, các địa phương cần hết sức chủ động bám sát thông tin trong chỉ đạo và triển khai thực hiện phòng chống.

Mùa mưa bão đến trong bối cảnh dịch bệnh đang bùng phát mạnh tại hầu hết các địa phương trong cả nước. Một số địa phương phải thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, gây ra rất nhiều khó khăn trong việc giúp người dân di chuyển đến nơi an toàn khi thiên tai xảy ra. Việc diễn tập PCTT, thành lập đoàn công tác đi kiểm tra, chỉ đạo công tác PCTT, tìm kiếm cứu nạn... cũng gặp nhiều khó khăn.
 
Để bảo đảm các phương án vừa an toàn dịch bệnh, vừa chủ động PCTT, các địa phương cần căn cứ vào tình hình cụ thể của địa phương mình để ứng phó. Bên cạnh đó, có thể thực hiện việc diễn tập, họp thông qua sử dụng công nghệ thông tin; tuyệt đối tuân thủ thông điệp 5K của Bộ Y tế. Đến thời điểm này, đa số các địa phương đã nắm và triển khai tương đối tốt.
 
Ứng phó với cơn bão số 5 hiện nay, trên 71.000 tàu thuyền đã nhận được thông tin về cơn bão này, chỉ còn khoảng 200 tàu của tỉnh Quảng Nam và tỉnh Quảng Ngãi đang di chuyển ra khỏi vùng bão.
 
Các địa phương lưu ý, cần xác định nhu cầu sơ tán về số hộ, số người để tiến hành bố trí, chuẩn bị khu sơ tán dân tập trung. Đồng thời lựa chọn các công trình có sức chống chịu với thiên tai, đủ diện tích giãn cách theo quy định phòng, chống dịch COVID-19… thuận tiện cho việc chăm sóc các đối tượng yếu thế và công tác tiếp tế. Chú ý bố trí nhóm người vào các khu phải hợp lý. Nếu có điều kiện nên tiến hành xét nghiệm nhanh cho nhân dân trước khi triển khai phương án sơ tán tập trung, trong đó, lưu ý nếu có F1, cần cho vào khu cách ly. Nhóm có nguy cơ thấp, không có triệu chứng của bệnh sẽ di chuyển vào khu sơ tán và chuẩn bị sẵn sàng khu vực cách ly tại nơi sơ tán khi có tình huống phát sinh. Việc thực hiện kế hoạch sơ tán dân cần phải tổ chức trước khi thiên tai ập đến…
 
Việc dự báo bão Conson đang được cho là khá khó khăn vì cơn bão này chịu tác động của cơn bão Chanthu tiếp sau. Hiện nay tình hình chuẩn bị của các địa phương theo tổng hợp của Tổng cục PCTT như thế nào, thưa ông?
 
Ông Trần Quang Hoài: Hiện chúng tôi cũng có những phương án ứng phó với bão cả ở trên biển và khi vào đất liền, đặc biệt nếu vào khu vực có dịch.
 
Cơ quan PCTT cùng với các địa phương đã thống kê số lượng của từng thôn, bản, xã,  huyện… của 6 tỉnh có khả năng bị ảnh hưởng bởi cơn bão này. Theo thống kê có 29 huyện, thị xã chịu ảnh hưởng của bão và của dịch, với tổng cộng 4.280 ca F0. Hầu hết các địa phương đã có những phương án sơ tán dân, đặc biệt là các phương án di chuyển cho các F0 để không bị lây nhiễm trong cộng đồng.
 
Điển hình tại Nghệ An, địa phương đã lên kế hoạch chi tiết các phương án khám sàng lọc, xét nghiệm và bóc tách F0 ra khỏi cộng đồng. Các đối tượng này sẽ được ưu tiên đến các vùng độc lập như các trường học (học sinh đang nghỉ học toàn bộ) và các công trình công cộng khác.

Cùng với đó, miền Trung đang lúa mùa chính vụ và thu hoạch hè thu, các địa phương tập trung máy móc để thu hoạch.
 
Có thể nói đây là cơn bão đầu tiên xuất hiện trong lúc tình hình dịch bệnh căng thẳng (nhiều địa phương thực hiện Chỉ thị 16). Vậy theo ông, yếu tố nào là quan trọng nhất để đảm bảo an toàn cho người dân trong lúc này?
 
Ông Trần Quang Hoài: Việc chúng tôi lo lắng nhất khi bão đổ bộ là các lực lượng phối hợp như thế nào để đảm bảo an toàn cho người dân và đảm bảo sản xuất. Các lực lượng từ giao thông, điện, thông tin liên lạc… đều phải có những phương án, kịch bản phù hợp để trao đổi và phối hợp với nhau khi cần thiết.
 
Điều quan trọng nhất là phải theo dõi chặt chẽ diễn biến bão trên Biển Đông để chủ động các biện pháp đảm bảo an toàn trên cả 2 tuyến biển và đất liền; thông báo cho chủ các phương tiện, thuyền trưởng các tàu biết vị trí, hướng di chuyển và diễn biến của bão để chủ động phòng tránh, thoát ra hoặc không di chuyển vào khu vực nguy hiểm, nhất là 3 tỉnh vẫn còn tàu thuyền hoạt động tại khu vực gần quần đảo Hoàng Sa.
 
Các địa phương cần tăng cường công tác thông tin, hướng dẫn kỹ năng nâng cao nhận thức cộng đồng, người dân để chủ động phòng tránh, ứng phó hiệu quả, phù hợp với diễn biến bão, mưa lũ và an toàn chống dịch COVID-19.
 
Đặc biệt là phải chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn phòng chống dịch phù hợp với tình huống thiên tai cụ thể tại địa phương. Đặc biệt đối với các khu vực giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 (vùng đỏ) cần tập trung lực lượng y tế để sẵn sàng xử lý các tình huống.
 
Cùng với đó, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia thường xuyên cập nhật, kịp thời cung cấp các bản tin dự báo cảnh báo về: Bão, mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất và khu vực bị ảnh hưởng, đảm bảo độ tin cậy, phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành và duy trì lực lượng cứu hộ, cứu nạn để sẵn sàng ứng cứu, xử lý khi có yêu cầu.
 
Các địa phương tăng cường lực lượng, tổ chức trực ban PCTT 24/24h, thường xuyên báo cáo về Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT và Văn phòng Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn khi có tình huống xảy ra.
 
Được biết, Tổng cục PCTT đã có những nội dung tuyên truyền về PCTT trong tình hình diễn biến của dịch COVID-19 hiện nay. Xin ông cho biết những nội dung chính của tài liệu này?
 
Ông Trần Quang Hoài: Đây là lần đầu trong PCTT xuất hiện tình huống này, chúng tôi đã xây dựng cuốn sổ tay ứng phó khi thiên tai xảy ra trong điều kiện COVID-19. Chúng tôi có công văn gửi Bộ Y tế  đề nghị hướng dẫn cụ thể các địa phương việc này và Bộ Y tế đã có 2 văn bản rất kịp thời hướng dẫn các địa phương, các Sở Y tế để lên kịch bản cụ thể. Các địa phương đã lên kịch bản về lực lượng, nguồn lương thực, thực phẩm và phương án vận chuyển để đảm bảo số lượng và chất lượng trong mùa dịch.
 
Để chủ động ứng phó, không để bị động với “thảm họa kép”, lực lượng xung kích PCTT địa phương theo phương châm "bốn tại chỗ" luôn là lực lượng nòng cốt, tuyến đầu. Lực lượng này cần được tập huấn thuần thục các phương án ứng phó các tình huống rủi ro có thể xảy ra trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh diễn ra đồng thời.
 
Chúng tôi cũng đề nghị các cơ quan chuyên môn cần tăng cường công tác dự báo, cảnh báo. Đặc biệt cần tập trung nghiên cứu, cung cấp chi tiết thông tin dự báo khi xảy ra tình huống thiên tai lớn đối với khu vực đang có dịch bệnh. Rà soát phương án ứng phó với các tình huống thiên tai trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 theo phương châm “bốn tại chỗ”, trong đó rà soát nguồn lực, vật tư, phương tiện, cơ sở hạ tầng…; diễn tập tình huống bảo đảm sát với thực tế tại các địa phương, nhất là phương án sơ tán, di dời dân phù hợp, an toàn để đạt được mục tiêu kép (phòng chống thiên tai và dịch bệnh).
 
Xin cảm ơn ông!