10 hoạt động và sự kiện nổi bật của công tác Mặt trận năm 2023

1. Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TW, ngày 24/11/2023 về "Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc".

Nghị quyết số 43 - NQ/TW đặt ra mục tiêu: Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến và xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc; góp phần thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Nghị quyết đề ra 7 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, hệ thống chính trị và Nhân dân về vị trí, tầm quan trọng của việc phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Hoàn thiện chủ trương, chính sách về đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy ý chí, khát vọng phát triển đất nước. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh; tăng cường đoàn kết trong Đảng, giữ vững vai trò hạt nhân lãnh đạo của Đảng trong xây dựng và phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước trong phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tiềm năng và sức sáng tạo của Nhân dân. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, huy động mọi nguồn lực cho phát triển đất nước. Tổ chức các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước thiết thực, hiệu quả.

2. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản Cuốn sách "Phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc" của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Nội dung cuốn sách gồm bài Tổng quan và 75 bài nói, bài viết, bài phát biểu tiêu biểu, bài trả lời phỏng vấn, thư, lời kêu gọi cùng với 142 bức ảnh phản ánh sinh động các chuyến thăm và làm việc ở địa phương, cơ sở tại 63 tỉnh, thành phố của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Cuốn sách thể hiện tư duy nhất quán của người đứng đầu Đảng ta về xây dựng, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, được minh chứng qua việc thực hiện phong phú, với sự chỉ đạo rất sâu sát, cụ thể của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với từng giai cấp, tầng lớp, với các tổ chức, với nhân dân Việt Nam trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài.

Với 748 trang, cuốn sách gồm ba phần: Phần thứ nhất: "Đại đoàn kết toàn dân tộc - Sức mạnh nội sinh, nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Phần thứ hai: "Phát huy vai trò nòng cốt chính trị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước". Phần thứ ba: "Phát huy vai trò của các tầng lớp nhân dân, các địa phương, đóng góp nhiều hơn nữa cho công cuộc đổi mới đất nước".

Cuốn sách là tài liệu quý về xây dựng và phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến trong cán bộ, đảng viên, nhân dân và toàn hệ thống chính trị về chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước đối với nhiệm vụ phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

3. Bộ Chính trị ban hành nhiều văn bản quan trọng về hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Tại Quy định số 97-QĐ/TW ngày 7/2/2023 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, mối quan hệ công tác của Đảng đoàn, Ban cán sự Đảng ở Trung ương, nội dung Quy định nêu rõ: Đảng đoàn, ban cán sự đảng ở Trung ương là tổ chức đảng do Bộ Chính trị, Ban Bí thư thành lập, chịu sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, thực hiện chức năng lãnh đạo, chỉ đạo đối với cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội và một số hội quần chúng ở Trung ương do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương.

Đảng đoàn, ban cán sự đảng do Bộ Chính trị quyết định thành lập gồm Đảng đoàn Quốc hội; Ban cán sự đảng Chính phủ và Đảng đoàn MTTQ Việt Nam.

Thành viên đảng đoàn, ban cán sự đảng do Bộ Chính trị quyết định trên cơ sở đề nghị của đảng đoàn, ban cán sự đảng. Trong đó, thành viên Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gồm: Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, trưởng các tổ chức chính trị - xã hội, các Ủy viên Trung ương Đảng (chính thức và dự khuyết) tham gia Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Trưởng Ban Tổ chức - Cán bộ cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm Bí thư Đảng đoàn, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm Phó Bí thư Đảng đoàn.

Bên cạnh đó, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 120-QĐ/TW ngày 6/9/2023 quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đây là quyết định mang tính lịch sử và đánh dấu bước ngoặt mới của Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, định danh rõ cơ cấu tổ chức, bộ máy của Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam.

4. Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 về lãnh đạo Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029.

Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam ban hành Đề án tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029; Hướng dẫn MTTQ các tỉnh, thành phố tổ chức Đại hội MTTQ các cấp; thành lập các tiểu ban, tổ giúp việc chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X; Kế hoạch chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029; xây dựng Kế hoạch, tổ chức nghiên cứu 5 chuyên đề tổng kết Chương trình hành động Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ IX và chuyên đề "Hoạt động của MTTQ Việt Nam qua hơn 35 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới"; tiến hành khảo sát tại một số địa phương, tổ chức các Hội nghị xin ý kiến về định hướng xây dựng báo cáo chính trị và sửa đổi Điều lệ MTTQ Việt Nam. 

Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp tích cực triển khai chuẩn bị tổ chức Đại hội MTTQ các cấp theo tinh thần Chỉ thị số 22-CT/TW ngày 25/5/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về lãnh đạo Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029. Hiện nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đang triển khai công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội điểm cấp xã.

5. Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 04/NQ-ĐCT-MTTW ngày 1/8/2003 của Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về việc tổ chức "Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc" và ban hành Nghị quyết số 26/NQ/ĐCT-MTTW ngày 11/11/2023 về việc nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư.

Sau 20 năm tổ chức, Ngày hội đã góp phần quan trọng trong thực hiện đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam qua từng thời kỳ. Việc tổ chức Ngày hội luôn nhận được sự quan tâm, ghi nhận của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức thành viên và sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ cán bộ Mặt trận từ Trung ương đến cơ sở, đó là nguồn cổ vũ, động viên to lớn cả về vật chất và tinh thần cho Nhân dân ở mỗi cộng đồng dân cư.

Nhiều đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, các vị Ủy viên Trung ương, lãnh đạo các ban, bộ, ngành và địa phương đã về chung vui cùng với Nhân dân ở cả phần lễ và phần hội với sự đổi mới cả nội dung và hình thức. Theo số liệu thống kê, ở Trung ương trong 20 năm qua, đã có 731 lượt các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương tham dự Ngày hội tại hơn 1.650 khu dân cư thuộc 63/63 tỉnh, thành phố. Tại các địa phương, hầu hết các đồng chí đứng đầu cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức đoàn thể các cấp đã tham dự Ngày hội.

Cùng với đó, nhiều tỉnh, thành phố và các địa phương, cơ sở đã có sáng kiến lựa chọn chủ đề tổ chức Ngày hội theo từng năm. Giai đoạn 2003- 2023, trung bình hàng năm có trên 87% số khu dân cư trên địa bàn cả nước tổ chức Ngày hội (nhiều tỉnh thành phố trong nhiều năm liền có 100% khu dân cư trong toàn tỉnh/thành phố tổ chức Ngày hội), trong đó có trên 75% số khu dân cư tổ chức tốt cả phần Lễ và phần Hội; trên 62% số khu dân cư tổ chức được "Bữa cơm Đại đoàn kết".

6. Tổ chức thực hiện đề án vận động, hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên và các tỉnh Tây Bắc, thiết thực kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024).

Với chủ đề "Triệu tấm lòng yêu thương - Nghìn mái nhà hạnh phúc", ngày 13/5/2023, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã chủ trì tổ chức Lễ phát động ủng hộ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên. Đây là sự kiện đặc biệt mở đầu cho các hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954 - 07/5/2024).

Mục tiêu là tập trung vận động các nguồn lực của xã hội để trong thời gian 1 năm (từ 7/5/2023 đến 7/5/2024) sẽ hỗ trợ làm mới 7.000 đến 8.000 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo, hộ cận nghèo của tỉnh Điện Biên và địa bàn Tây Bắc (trong đó, hỗ trợ tỉnh Điện Biên làm 5.000 căn; sau khi hỗ trợ đủ 5.000 căn cho tỉnh Điện Biên, số còn lại hỗ trợ các địa phương khác địa bàn Tây Bắc). Mức hỗ trợ 50 triệu đồng/1 căn nhà; tổng kinh phí vận động hỗ trợ dự kiến khoảng 350 đến 400 tỷ đồng. Ngoài mức hỗ trợ như trên, các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, các cơ quan, tổ chức, lực lượng vũ trang nhân dân đóng quân trên địa bàn cùng tham gia vận động, hỗ trợ kinh phí, nguyên vật liệu, ngày công… để nâng cao giá trị công trình nhà đại đoàn kết cho các hộ gia đình.

7. Tổ chức thành công Chương trình Giao lưu hữu nghị giữa Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 7 tỉnh của Việt Nam với Chính hiệp 2 tỉnh/khu tự trị của Trung Quốc có chung đường biên giới lần thứ hai tại tỉnh Quảng Ninh và Thủ đô Hà Nội.

Chương trình Giao lưu hữu nghị giữa Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 7 tỉnh của Việt Nam với Chính hiệp 2 tỉnh/khu tự trị của Trung Quốc có chung đường biên giới lần thứ hai là hoạt động rất có ý nghĩa nhằm kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc, thành công của hoạt động này góp phần tích cực vào việc cụ thể hóa và thực hiện nhận thức chung giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước về thúc đẩy hơn nữa và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam -Trung Quốc.

8. Tổ chức lấy ý kiến Nhân dân tham gia góp ý vào Dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Thực hiện Nghị quyết số 671/NQ-UBTVQH15 ngày 23/12/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với Dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tổ chức 12 hội nghị, hội thảo với 230 lượt ý kiến góp ý; Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố đã tổ chức 51.153 hội nghị, hội thảo ở các cấp, với 1.300.758 lượt góp ý kiến tâm huyết, sâu sắc, đóng góp vào hầu hết các nội dung của toàn bộ dự thảo.

Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã nhận được tổng số 8.363.162 ý kiến góp ý cụ thể vào từng điều khoản trong Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) của các tổ chức, cá nhân. Việc tổ chức lấy ý kiến vào Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đã thực sự trở thành sự kiện chính trị - pháp lý, thu hút được sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp Nhân dân.

9. Tổ chức Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 19/2008/NQLT/CP-UBTUMTTQVN và ký kết Nghị quyết liên tịch số 01/2023/NQLT-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN ngày 10/10/2023 về công tác phối hợp giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Từ thành công của 15 năm triển khai Nghị quyết liên tịch số 19/2008/NQLT/CP-UBTUMTTQVN, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ký ban hành Nghị quyết liên tịch số 01/2023/NQLT-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN về công tác phối hợp giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Nghị quyết liên tịch quy định mục đích, nguyên tắc, nội dung, cơ chế, trách nhiệm trong công tác phối hợp giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Nghị quyết nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp công tác giữa Chính phủ với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mỗi bên theo quy định của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời bảo đảm sự thống nhất, chặt chẽ, thực chất, kịp thời, trọng tâm, trọng điểm, hiệu lực, hiệu quả đối với nội dung phối hợp từng năm, nhiệm kỳ, giai đoạn theo đúng quy định của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước và Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

10. Tổ chức thành công Giải báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực lần thứ tư, năm 2022-2023 và Lễ công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2023.

Tiếp tục phát huy những thành công của Giải báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của 3 lần tổ chức, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam phát động và tổ chức Lễ trao Giải báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực lần thứ tư, năm 2022 – 2023.

Sau 2 năm tổ chức và triển khai, tính đến hết ngày 31/8/2023, Ban Tổ chức Giải báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực lần thứ tư, năm 2022 - 2023 đã nhận 1.078 tác phẩm hợp lệ đối với 4 thể loại: báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình của 121 cơ quan báo chí ở Trung ương và địa phương. Với tinh thần dân chủ, khách quan, công tâm, trách nhiệm cao, các thành viên Hội đồng Chung khảo đã tiến hành xét chọn kỹ lưỡng, thống nhất tuyển chọn được 54 tác phẩm xuất sắc để trao 4 Giải A; 10 giải B; 12 giải C; 28 giải Khuyến khích.

Nhằm tôn vinh, biểu dương các tập thể, cá nhân có công trình, giải pháp sáng tạo đóng góp thiết thực, hiệu quả trong hoạt động khoa học và công nghệ; hưởng ứng phong trào "Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế", ngày 6/12/2023, tại Hà Nội,Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Lễ công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2023.

Kể từ năm 2016 đến nay, kế thừa, phát huy kết quả từ 6 lần công bố trước, năm 2023, Sách vàng Sáng tạo Việt Nam công bố, giới thiệu 79 công trình, giải pháp sáng tạo khoa học, công nghệ được tuyển chọn từ 162 công trình do các bộ, ban, ngành, các tổ chức thành viên, các tỉnh, thành phố giới thiệu, đề nghị. Đây là những công trình, giải pháp sáng tạo khoa học - công nghệ tiêu biểu trong cả nước, có giá trị hỗ trợ cộng đồng, nâng cao đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo môi trường, chăm sóc sức khỏe nhân dân và phục vụ đời sống xã hội.

Nguyễn Hoàng