15 Luật về nông nghiệp và môi trường được sửa đổi, quy định rõ trách nhiệm các bên liên quan

Việc sửa đổi các Luật đã hướng đến khoa học, minh bạch và bền vững

Thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng và trình Chính phủ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật Thủy sản; Luật Trồng trọt.

Góp ý dự án luật, đại diện Tổ chức CropLife Việt Nam đánh giá cao những tiếp thu ý kiến của cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế trong tiến trình sửa đổi pháp luật phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững. CropLife Việt Nam nhận thấy dự thảo lần này đã thể hiện tinh thần cải cách và tiếp cận khoa học.

Một số điểm nổi bật như với Luật Trồng trọt đã thay đổi về "quyết định công nhận lưu hành giống cây trồng hàng năm có thời hạn là 20 năm, giống cây trồng lâu năm có thời hạn là 25 năm". Đây là một thay đổi tích cực - sẽ tạo hành lang pháp lý ổn định, khuyến khích doanh nghiệp và viện nghiên cứu mạnh dạn đầu tư vào chọn tạo giống mới.

Hay bản dự thảo mới nhất của Luật Đa dạng sinh học đã có bước tiến rõ rệt khi đưa ra định nghĩa cụ thể hơn về sinh vật biến đổi gen (Điều 3, Khoản 27) phù hợp với sự phát triển của khoa học công nghệ. Bộ cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản dưới luật để phân loại rõ ràng hơn giữa sinh vật biến đổi gen và chỉnh sửa gen, từ đó xây dựng cách thức quản lý khoa học và hài hòa với xu hướng quốc tế.

CropLife Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ cách tiếp cận về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) trong Luật Bảo vệ môi trường. Những thay đổi hiện tại trong dự thảo đã đi theo hướng tích cực khi quy định rõ hơn về trách nhiệm và quyền lợi của các bên liên quan trong quá trình triển khai. Đây là nền tảng quan trọng để khuyến khích doanh nghiệp tham gia hệ thống thu gom, xử lý và tái chế bao bì thuốc bảo vệ thực vật, góp phần thực hiện kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, đại diện CropLife Việt Nam cho biết.

Đại diện Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) cũng đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, đồng thời phù hợp với xu thế phát triển xanh, tuần hoàn và có trách nhiệm với môi trường.

Tuy nhiên, đại diện cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam cũng đề xuất cần có chính sách ưu đãi cụ thể đối với các doanh nghiệp sử dụng bao bì tái chế, đặc biệt là bao bì nhựa PET tái chế (rPET). Cụ thể, các sản phẩm thân thiện với môi trường nên được miễn hoặc giảm nghĩa vụ tài chính theo cơ chế EPR.

Góp ý với các nội dung của dự thảo, bà Lê Thị Hoài Thương, đại diện AmCham Việt Nam cho biết, phía AmCham Việt Nam rất quan tâm tới vấn đề trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu (EPR) cùng với các quy định liên quan. Chính phủ cần có chính sách ưu đãi cho bao bì tái chế, bao bì nhựa PET tái chế (rPET), như miễn thực hiện nghĩa vụ EPR đối với bao bì làm từ nhựa PET tái chế (rPET), hoặc các vật liệu tái chế, thân thiện với môi trường khác nhằm khuyến khích chuyển đổi sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, chi phí thực thi EPR cần được tính vào chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp khi quyết toán thuế. Theo dự thảo Nghị định về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cho phép trừ khoản đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường khi xác định thu nhập chịu thuế. AmCham Việt Nam kiến nghị các khoản chi phí tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì cần được xem xét áp dụng chính sách khấu trừ tương tự để tránh gây thêm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp.

Cùng quan điểm, bà Lê Thị Hồng Nhi, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Anh quốc tại Việt Nam (BritCham) cho rằng, chi phí thực thi EPR cần được tính vào chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp khi quyết toán thuế. Bên cạnh đó, cần bổ sung cơ chế sử dụng nguồn đóng góp tài chính EPR để tăng cường nguồn lực cải thiện cơ sở hạ tầng thu gom, tái chế - vấn đề đang là thách thức đối với Việt Nam.

"Mức đóng góp tài chính cần được điều chỉnh tương ứng với mức độ thân thiện môi trường của sản phẩm, bao bì. Điều này sẽ tạo động lực khuyến khích doanh nghiệp phát triển bao bì thân thiện môi trường", bà Nhi chia sẻ.

Sẽ sửa đổi đồng bộ, thống nhất

Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, dự án các luật này chỉ tập trung xử lý vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy; nội dung về cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh có thể giải quyết ngay.

Riêng đối với vấn đề vướng mắc, bất cập, việc xử lý tất cả các vướng mắc sẽ phải thực hiện sửa đổi từng luật, đánh giá, tổng kết quá trình thực thi để đảm bảo sửa đổi đồng bộ, thống nhất. Vì vậy, các dự án luật này chỉ xử lý một số "điểm nghẽn" thực sự đã "chín", đã rõ, cần thiết phải giải quyết ngay. Các vướng mắc còn lại sẽ được xử lý khi thực hiện sửa đổi, bổ sung tổng thể từng luật giai đoạn 2026 – 2030.

Ngay trong tuần này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ trình Chính phủ để trình Quốc hội thông qua 3 luật gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất Đai; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản vào kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV tới đây.

Đỗ Hương