In bài viết

ASEAN ra mắt Chương trình Phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường không khí

(Chinhphu.vn) - Ngày 8/8, tại Vientiane, Lào, Chương trình Phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường không khí (Airborne Infection Defense Platform - AIDP) chính thức được ra mắt nhằm giúp các nước ASEAN tăng cường khả năng ứng phó với bệnh lao.

10/08/2024 13:31
ASEAN ra mắt Chương trình Phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường không khí- Ảnh 1.

ASEAN ra mắt Chương trình Phòng chống các bệnh truyền nhiễm qua đường không khí - Ảnh: Ban tổ chức cung cấp

Sáng kiến này được ra mắt tại sự kiện bên lề của Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN (AHMM) lần thứ 16 với sự tham gia của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN.

AIDP được hỗ trợ bởi Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và thực hiện bởi Stop TB Partnership và Stop TB Partnership Indonesia (STPI), một tổ chức phi chính phủ hoạt động hướng tới mục tiêu xóa bỏ bệnh lao. Chương trình này được các quốc gia thành viên ASEAN ủng hộ.

Theo Báo cáo toàn cầu về bệnh lao, năm 2023, ước tính có hơn 2,4 triệu người trên khắp ASEAN bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Năm quốc gia ASEAN (Indonesia, Myanmar, Philippines, Thái Lan và Việt Nam) nằm trong danh sách có gánh nặng bệnh lao cao của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Hơn nữa, đại dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng tới các chương trình phòng ngừa và điều trị lao quốc gia khi lấy mất nhân sự và nguồn lực vốn cần thiết để điều trị lao. Ước tính, số ca tử vong do lao đã tăng thêm gần nửa triệu ca từ năm 2020 đến năm 2022.

GS.TS Tjandra Yoga Aditama, Cố vấn cấp cao của Stop TB Parnership Indonesia và Trưởng dự án AIDP khẳng định số ca tử vong cao do COVID-19 cho thấy thế giới không có sự chuẩn bị để chống lại đại dịch. Ngoài việc mất đi sinh mạng con người, COVID-19 còn tác động nghiêm trọng đến các chương trình phòng ngừa, tiếp cận và điều trị lao. 

Theo GS.TS Tjandra Yoga Aditama, tình hình bệnh lao ở ASEAN khá đáng lo ngại, khi nhiều quốc gia trong khu vực vẫn đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc kiểm soát và quản lý bệnh lao. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc hợp tác với ASEAN để tăng cường hệ thống ứng phó với bệnh lao, không chỉ nhằm tạo ra năng lực ứng phó cấp độ cao đối với bệnh lao mà còn tăng cường khả năng phòng ngừa đại dịch.

Trước khi tiến hành đánh giá toàn cảnh, AIDP sẽ tập trung vào việc tăng cường các biện pháp ứng phó với đại dịch và bệnh lao ở mỗi quốc gia ASEAN, bao gồm cả ở cấp cộng đồng và chăm sóc ban đầu. 

Hoạt động này sẽ được thực hiện bằng cách nâng cao cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe hiện có để cải thiện khả năng phát hiện, điều trị và phòng ngừa. Nó cũng sẽ bao gồm việc tận dụng các công nghệ nền tảng đã phát triển kể từ đại dịch COVID-19, bao gồm máy chụp X-quang kỹ thuật số di động cho phép xét nghiệm được thực hiện tại địa phương mà không cần phải đến bệnh viện hoặc phòng khám, công nghệ nền tảng chẩn đoán phân tử nhanh và các công cụ giám sát kỹ thuật số theo thời gian thực. Các biện pháp phòng ngừa bệnh lao đa dạng này sẽ có lợi khi đối mặt với một đại dịch trong tương lai, mà khả năng cao là một bệnh truyền nhiễm qua không khí.

Theo WHO, Việt Nam đứng thứ 11 trong số 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao và lao kháng thuốc cao nhất thế giới. Dữ liệu từ Chương trình Chống lao Quốc gia Việt Nam cũng cho thấy gần 40% số người mắc lao trong cộng đồng chưa được phát hiện, điều trị hoặc báo cáo. Ở cấp độ quốc gia, hơn 100.000 bệnh nhân lao được phát hiện mỗi năm, với tỉ lệ điều trị thành công trên 90%.

Bệnh lao có tỉ lệ tử vong cao ở mức gần 15%, so với COVID-19 là 3,5%. Nghiên cứu của Hogan và cộng sự (2020) cho thấy công tác phòng ngừa và điều trị bệnh lao bị ảnh hưởng đáng kể trong đại dịch COVID-19, khi tỉ lệ phát hiện các trường hợp mắc bệnh lao giảm, lây truyền bệnh lao trong hộ gia đình tăng lên, tỉ lệ tiêm vaccine BCG giảm và khả năng tiếp cận thuốc và xét nghiệm lao cũng giảm.

Ngọc Tấn