Bảo đảm tối ưu quyền lợi về BHXH của người lao động Việt Nam và Hàn Quốc

Tại phiên họp, 100%  thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết đồng ý về nguyên tắc ký Hiệp định Bảo hiểm xã hội giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc

Trình bày tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội và Luật An toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam, từ ngày 1/12/2018, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ tham gia BHXH bắt buộc và được thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp; từ ngày 1/1/2022, sẽ tham gia và thụ hưởng thêm 2 chế độ là hưu trí và tử tuất.

Cùng với quy định nêu trên của Việt Nam, từ ngày 1/1/2022, theo Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc, người lao động Việt Nam khi làm việc tại Hàn Quốc cũng sẽ tham gia và được thụ hưởng từ chương trình hưu trí quốc gia của Hàn Quốc.

Như vậy, việc bổ sung quy định áp dụng BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam theo quy định của Luật BHXH năm 2014 không chỉ bảo đảm quyền lợi cho người lao động nước ngoài đến Việt Nam làm việc mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi cho người lao động Việt Nam khi đi làm việc tại nước ngoài.

Tuy nhiên, quy định áp dụng BHXH nêu trên cũng phát sinh nghĩa vụ đóng trùng (đóng 2 lần) BHXH. Cụ thể, người lao động Việt Nam khi đi làm việc tại Hàn Quốc sẽ vừa phải đóng BHXH ở Việt Nam vừa phải đóng BHXH theo Luật Hưu trí của Hàn Quốc; phía người lao động Hàn Quốc khi làm việc tại Việt Nam cũng phải đóng tương tự. Theo thông lệ quốc tế, các quốc gia sẽ giải quyết vấn đề nêu trên bằng việc thỏa thuận thông qua các Hiệp định song phương hoặc đa phương về BHXH.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, để tuân thủ pháp luật của nước người lao động đến làm việc, tránh việc đóng 2 lần BHXH, đồng thời để bảo đảm tối ưu quyền lợi của người lao động là công dân hai nước, từ năm 2015 đến nay, Chính phủ hai bên đã trao đổi, đàm phán và về cơ bản đã thống nhất nội dung dự thảo Hiệp định về BHXH giữa hai nước. Việc tiến tới ký kết Hiệp định là sự ghi nhận kết quả của quá trình đàm phán giữa Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc, đồng thời cũng là tiền đề để Việt Nam tiếp tục mở rộng hoạt động đàm phán Hiệp định về BHXH trong thời gian tới.

Nêu ý kiến thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà nhấn mạnh Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội nhất trí về sự cần thiết ký Hiệp định nhằm tránh tình trạng đóng BHXH 2 lần, nhằm bảo đảm tốt nhất quyền lợi về BHXH cho người lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc cũng như người lao động Hàn Quốc làm việc tại Việt Nam.

Do đó, việc ký kết Hiệp định sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác toàn diện giữa hai nước, nhất là trong bối cảnh số lượng người lao động Việt Nam đi làm việc tại Hàn Quốc và số lao động Hàn Quốc đến Việt Nam ngày càng tăng. Qua đó, tạo tiền đề thuận lợi cho việc ký các hiệp định song phương về BHXH với các quốc gia có quan hệ hợp tác về lao động với Việt Nam.

Phát biểu tại phiên thảo luận, nhấn mạnh đây là Hiệp định toàn diện về BHXH song phương đầu tiên của Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết nội dung này được Chính phủ hai nước bắt đầu đàm phán từ năm 2015 và đã thống nhất được nhiều nội dung lớn. Việc ký kết Hiệp định này nhằm tránh tình trạng đóng BHXH 2 lần và bảo đảm tối ưu quyền lợi về BHXH của người lao động làm việc tại hai nước.

Theo Chủ tịch Quốc hội, hiện số lượng lao động của Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc và người Hàn Quốc sinh sống, làm việc tại Việt Nam ngày càng tăng trên cơ sở quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Do đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý các bên liên quan tiếp thu ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trao đổi bổ sung, đánh giá tác động kỹ hơn về mặt tài chính, từ đó thúc đẩy sớm ký kết Hiệp định phục vụ cho hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong thời gian tới.

Tại phiên họp, 100%  thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết đồng ý về nguyên tắc ký Hiệp định Bảo hiểm xã hội giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc.

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị sau phiên họp này, Ban cán sự Đảng Chính phủ có văn bản xin ý kiến Bộ Chính trị. Sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội phối hợp với Bộ LĐTB&XH hoàn thiện Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung này. Căn cứ vào kết luận nêu trên, Chính phủ quyết định ký kết Hiệp định theo quy định của Luật Điều ước quốc tế năm 2016./.

Nguyễn Hoàng