Bất cập trong công tác thanh tra nông nghiệp

Hiện cả nước có 97 cơ sở sản xuất và 29.000 cửa hàng, đại lý được đăng ký, cấp chứng chỉ kinh doanh thuốc BVTV. Đây là những con số vượt khả năng kiểm soát chi tiết của thanh tra chuyên ngành nông nghiệp hiện nay. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Đơn cử, trong việc kiểm tra chất lượng phân bón, Bộ Công Thương quản lý phân bón có nguồn gốc vô cơ, còn Bộ NNPTNT quản lý phân bón có nguồn gốc hữu cơ.
 
Bên cạnh đó, việc kiểm tra giấy phép đăng ký kinh doanh, nguồn gốc, chất lượng hàng hóa của 1 cơ sở kinh doanh không phải chỉ do 1 cơ quan thực hiện.

Tuy nhiên, thanh tra nhiều cũng không có nghĩa là các sai phạm sẽ được phát hiện và xử lý kịp thời.

Đại diện Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT), trong cuộc giao ban về quản lý chất lượng VSATTP ngày 5/11, cho biết có địa phương kiểm tra, lấy mẫu phân tích phải mất 10 ngày mới có kết quả. Thế nên khi phát hiện vi phạm, quay trở lại để xử phạt thì người dân hoặc cơ sở vi phạm đã bán hết số hàng đó. Trong khi đó, nếu giữ hàng hóa nhưng thiếu biện pháp xử lý sẽ khiến hàng hóa hư hỏng, phải bồi thường...
 
Ông Võ Thành Đô, Phó Cục trưởng Cục Chế biến, thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NNPTNT), nhận định lực lượng thanh tra theo ngành dọc của Cục tại địa phương rất am hiểu địa bàn nên làm việc khá hiệu quả. Tuy nhiên, họ mong muốn được cập nhật thường xuyên các văn bản pháp luật mới ban hành và điều quan trọng là cách áp dụng vào thực tế.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Thị Xuân Thu cũng nhìn nhận: “Chúng ta có cả "rừng" văn bản pháp luật nhưng không áp dụng được nhiều”.

Lực lượng thanh tra chuyên ngành còn mỏng so với yêu cầu, lại hoạt động chồng chéo khiến hiệu quả của công tác thanh tra trong nông nghiệp thêm hạn chế. Theo ông Võ Thành Đô, hạn chế một phần là do cách vận dụng thiếu linh hoạt và sự phối hợp chưa nhịp nhàng của thanh tra chuyên ngành các cấp.

Trong phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội (ngày 19/11), Bộ trưởng Bộ NNPTNT Cao Đức Phát nêu rõ: “Để hoạt động thanh tra nông nghiệp chuyển biến mạnh mẽ hơn, giải pháp là tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý trên cơ sở các luật pháp đã ban hành; tiếp tục xây dựng tiêu chuẩn; chấn chỉnh bộ máy về quản lý chất lượng vật tư và thanh kiểm tra trên cả nước trên cơ sở luật pháp hiện hành. Biện pháp là tiếp tục chỉ đạo các địa phương tăng cường thanh kiểm tra, chỉ đạo kiểm tra siết chặt ở biên giới, trong nước thống kê cơ sở kinh doanh để phân loại xác định trọng tâm, trọng điểm để liên tục kiểm tra và xử lý những vi phạm, đồng thời tăng cường tuyên truyền, phổ biến để nhân dân hỗ trợ, đấu tranh và biết lựa chọn sử dụng sản phẩm đảm bảo an toàn”.

Công tác thanh tra trong ngành Nông nghiệp cũng như chuyên môn nhiều thanh tra ngành khác, đó là việc phát hiện vi phạm, xử lý vi phạm. Nhưng cũng giống như việc phòng cháy chữa cháy và an toàn giao thông, “báo cáo thành tích” về số vụ vi phạm chính là những nhức nhối của xã hội. Vì vậy, chỉ khi xác định rõ chất lượng công tác thanh tra được đánh dấu bằng niềm tin của người dân với nông sản Việt, thì điều đó mới thực sự là thành tích của lĩnh vực thanh tra nông nghiệp, là “cú hích” đang rất cần thiết cho nông sản sạch Việt Nam. 

Đỗ Hương