Biểu giá điện bán lẻ điện sinh hoạt nên theo bậc thang lũy tiến

Ảnh: VGP/Toàn Thắng.

Đảm bảo không tăng giá bán lẻ điện bình quân

Sáng 22/9, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức hội thảo lấy ý kiến về Dự thảo Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.

Theo ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng Giám đốc EVN, thị trường điện cạnh tranh đang được triển khai với 3 giai đoạn, gồm: Phát điện cạnh tranh, bán buôn và bán lẻ cạnh tranh.

Cũng theo ông Tri, với lộ trình thị trường điện cạnh tranh, Chính phủ cũng yêu cầu từng bước cải tiến giá bán lẻ điện phù hợp với thị trường điện Việt Nam. Do đó, việc sửa đổi và đưa ra biểu giá bán lẻ điện mới là cần thiết.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, chuyên gia tư vấn độc lập thuộc Công ty TNHH Tư vấn quản lý và Phát triển Việt Nam (CMD), đơn vị trực tiếp thực hiện “Đề án Cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện”, cho biết, nguyên tắc cải tiến cơ cấu biểu giá điện là để sắp xếp lại mức giá cho phù hợp với cơ cấu của biểu giá điện cải tiến, nhưng không tăng giá bán lẻ điện bình quân, không tăng doanh thu của ngành điện. Đồng thời, giảm bù chéo giữa các đối tượng khách hàng, thu hẹp khoảng cách giá áp dụng tương ứng từng bậc thang, hạn chế mức thấp nhất việc xáo trộn các mức giá cụ thể.

Trước đó, EVN đã đưa ra 3 phương án với 7 kịch bản cho giá điện. Trong đó, phương án 1 vẫn giữ nguyên 6 bậc như hiện hành. Phương án 2 được EVN xây dựng là áp dụng một mức đồng giá 1.747 đồng/kWh. Phương án 3 được EVN rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc về 3 hoặc 4 bậc, mức giá bình quân là 1.747 đồng/kWh, trong đó có 5 kịch bản.

Nên theo bậc thang lũy tiến

Góp ý về phương án giá điện, theo TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế không nên giới hạn số bậc thang biểu giá bán lẻ điện, vì hiện nay xã hội cũng được phân theo nhiều mức sống khác nhau.

Tuy nhiên, theo ông Long, phương án điện 6 bậc như hiện nay cần phải xem xét, sửa đổi vì đã lộ rõ nhiều bất cập. Nguyên nhân là do hai bậc đầu giá điện có giảm so với bình quân, nhưng từ bậc 3-6, giá điện lại tăng gần 50% so với giá bình quân.

Từ thực tế và những bất cập này, ông Long Kiến nghị: “Biểu lũy tiến của từng bậc một so với giá bình quân không nên nên quá cao. Nên giãn khoảng cách giữa các bậc khoảng 150kWh”.

Ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, giá điện là câu chuyện phức tạp và đặc biệt nó gắn với hệ thông lương tại Việt Nam, vì thế, giá điện phải cân đối về các vấn đề kinh tế khác mới có thể cải tiến một cách hợp lý.

Yếu tố tính giá điện nên bổ sung thêm yếu tố nguồn cung của ngành điện. Đây là cơ sở quan trọng để tính giá điện cuối cùng. Thứ hai là cần tính đến mối quan hệ giữa hệ thống lương và hệ thống giá điện.

Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng: “Vấn đề là người tiêu dùng đòi hỏi EVN là cần cải tiến hơn nữa công tác quản trị nội bộ của EVN, đồng thời nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sử dụng  nguồn vốn”.

Theo GS.Viện sỹ Trần Đình Long, Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam phương án tính điện đồng giá trung bình là không hợp lý. Nếu chấp nhận phương án này tức là loại bỏ công cụ điều tiết giá điện.

“Bao nhiêu bậc thang đối với EVN là không quan trọng, mà quan trọng số bậc làm thế nào phản ánh đúng tác động điều chỉnh và dễ nhớ”, GS. Trần Đình Long nhấn mạnh.

GS. Long kiến nghị “nên áp dụng phương án 5 bậc trên cơ sở cải tiến 6 bậc hiện nay, trong đó 2 bậc đầu gộp lại”.

Đứng trên góc độ người tiêu dùng, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam phân tích phương án đồng mức rõ ràng không đáp ứng tiêu chí khuyến khích trong sản xuất và tiêu dùng. Do đó, nên áp dụng theo bậc thang lũy tiến trên cơ sở của sự cân nhắc vừa mang tính chuyên môn kỹ thuật vừa đảm bảo các yếu tố xã hội.

Đại diện phía cơ quan quản lý nhà nước, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, trách nhiệm chính xây dựng biểu giá bán lẻ điện là của Bộ Công Thương. Trước đó, Bộ Công Thương yêu cầu EVN hoàn thiện Đề án nghiên cứu cải tiến cơ cấu biểu giá, trước mắt tập trung vào nghiên cứu cơ cấu biểu giá áp dụng cho khách hàng sinh hoạt.

Cùng với đó, Bộ Công Thương và EVN sẽ tổ chức hội thảo, lấy ý kiến của các các bộ, ngành, hiệp hội, các cơ quan thông tấn báo chí và nhân dân tại cả 3 miền để hoàn thiện Đề án trong tháng 10 gửi lãnh đạo Bộ Công Thương xem xét trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Toàn Thắng