Bộ trưởng KH&ĐT nói về hội nhập kinh tế quốc tế

Đây là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh với báo giới trong những ngày đầu năm mới.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhận định, bước vào năm 2016, Việt Nam sẽ bắt đầu bước chân vào hội nhập ở mức cao hơn so với mức hội nhập hiện nay. Thứ nhất là chúng ta tham gia thành lập Cộng đồng ASEAN trong đó có Cộng đồng Kinh tế ASEAN vào ngày 31/12/2015. Khi tham gia vào cộng đồng này, chúng ta sẽ phải đối mặt với 3 thách thức là tự do luân chuyển hàng hóa, tự do về luân chuyển đầu tư và tự do luân chuyển về lao động có kỹ thuật cao.

Tiếp đến, năm 2016, Việt Nam phải bắt tay vào thực hiện FTA Việt Nam-Hàn Quốc có hiệu lực từ 1/1/2016. Một FTA nữa giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á- Âu đang chuẩn bị được phê chuẩn. Chưa kể đến những FTA khác đang chờ đợi như Việt Nam-EU; TPP... Đây có thể nói là những vấn đề rất lớn, là bước ngoặt trong hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Theo Bộ trưởng, nếu không nâng cao năng lực cạnh tranh, chúng ta sẽ có thể mất việc làm “ngay trên sân nhà.” "Tôi lấy ví dụ như việc tuyển chọn tiếp viên hàng không của Hãng hàng không Vietnam Airlines vừa qua. Nếu trước đây chỉ lựa chọn lao động trong nước thì bây giờ, Vietnam Airlines có thể tuyển chọn trong toàn khu vực ASEAN và đây sẽ là thách thức hiện hữu trước mắt," Bộ trưởng Vinh nói.

Nói về tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến nền kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới cũng như sự chuẩn bị của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam để đón cơ hội từ các FTA mang lại, theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, hiện có 2 luồng quan điểm. Một luồng quan điểm cho rằng Chính phủ và doanh nghiệp đã và đang chuẩn bị tốt. Một luồng quan điểm khác cho rằng chúng ta cần có kế hoạch rõ ràng hơn, cụ thể hơn để cho mỗi doanh nghiệp, người dân hiểu được cơ hội khi mà các hiệp định này mang lại và chỉ ra cách làm thế nào để tận dụng cơ hội đó, đồng thời, phải chỉ ra được những thách thức trong từng ngành, từng lĩnh vực.

"Tôi nói như vậy vì các hiệp định không giống nhau. Không phải FTA nào cũng giống FTA nào. Mỗi hiệp định đều có một số điểm chung. Ngành dệt may gặp thách thức khác, lĩnh vực công nghệ điện tử khác, nông nghiệp hoàn toàn khác. Do đó, mỗi lĩnh vực, các bộ, ngành phải chỉ ra được những thách thức đối với từng hiệp định thương mại và phải đánh giá đúng đối thủ của mình," Bộ trưởng chia sẻ.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh lấy ví dụ, FTA song phương Việt Nam-Hàn Quốc, thì cần chỉ ra được Hàn Quốc mạnh về cái gì và không mạnh điểm gì so với Việt Nam; tác động của Hàn Quốc đối với Việt Nam như thế nào khi FTA Việt Nam-Hàn Quốc mở ra; chúng ta có cơ hội gì khi xuất khẩu sang Hàn Quốc. "Tôi nghĩ rằng chúng ta đã làm được một số vấn đề cơ bản về thông tin đến doanh nghiệp, đến ngành hàng nhưng chúng ta chưa làm đủ những điều như tôi vừa nói", Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, cần họp các hiệp hội lại và bàn với các doanh nghiệp, từ đó xây dựng những cơ chế chính sách thúc đẩy cho nội lực trong nước có thể tận dụng được những cơ hội mà FTA mang lại và có kế hoạch vượt qua những thách thức đó.

"Cần soạn thảo một kế hoạch chi tiết để lợi dụng được những lợi thế mang lại, vượt qua được những thách thức sẽ phải đối mặt khi tham gia các FTA toàn cầu", Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh.

Về công tác xây dựng hành lang pháp lý để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh thẳng thắn nhìn nhận chúng ta chưa quan tâm đầy đủ và chưa có đủ luật mạnh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân, vừa và nhỏ của Việt Nam phát triển. Mặc dù đã ưu đãi rồi nhưng cần phải làm, làm nữa để cho doanh nghiệp yếu vực dậy, mạnh lên, trở thành lực lượng nòng cốt của nền kinh tế Việt Nam.

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng nhiều luật; trong đó có nhiều luật tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi. Năm 2015, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được Chính phủ cho phép thành lập Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Quỹ này sẽ dùng tiền ngân sách, rồi thông qua một số ngân hàng thương mại để cho vay khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang soạn thảo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ để có được dự thảo đầu tiên đưa ra thảo luận về những chính sách ưu đãi hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ngoài ra, Bộ cũng đang trình Chính phủ thành lập những Trung tâm ươm mầm các doanh nghiệp cũng như hỗ trợ sáng tạo vì ý tưởng sáng tạo này sẽ bắt đầu từ mọi người dân, mọi thành phần. "Chúng ta cần khuyến khích các lớp trẻ, những người có học để họ có thể tư duy đến những sáng tạo, đến những ý tưởng mới, đầu tư mạo hiểm từ đó khuyến khích các thành phần doanh nghiệp trẻ phát triển", Bộ trưởng Bùi Quang Vinh chia sẻ./.