Bước tiến lớn trong trị bệnh nan y rò mạch bạch huyết

Đây là một tiến bộ rất lớn của y học - một bệnh trước kia được coi là nan y thì nay đã có thể điều trị thành công nhờ kỹ thuật này. BV Đại học Y Hà Nội là BV đầu tiên của Việt Nam thực hiện thành công can thiệp rò bạch mạch.

Bệnh nhân Đinh Văn G., 73 tuổi, sau mổ ung thư thực quản một tuần, các chức năng cơ bản đã trở lại bình thường, thì xuất hiện tràn dịch màng phổi theo ống dẫn lưu. Dịch màng phổi chảy ra khoảng 2 lít/ngày, đặc và có màu trắng như sữa.  

Bệnh nhân được chuyển đến BV Đại học Y Hà Nội trong tình trạng suy kiệt do mất dịch và suy dinh dưỡng.

Các bác sĩ nhận định, đây là biến chứng hiếm gặp sau mổ ung thư vùng ngực nói chung và ung thư thực quản nói riêng do tổn thương vào ống dẫn lưu bạch huyết chính ở vùng ngực. Biến chứng này khiến bệnh nhân có thể tử vong do suy kiệt vì bị rò hàng lít dịch mỗi ngày. Phẫu thuật để tìm chỗ rò gần như là bất khả thi.

Các bác sĩ điện quang can thiệp của Khoa Chẩn đoán hình ảnh BV Đại học Y Hà Nội đã quyết định chụp hiện hình hệ thống bạch huyết của bệnh nhân. Một kim rất nhỏ được tiêm vào hạch bạch huyết nằm dưới da vùng bẹn để bơm chất cản quang vào hạch. Thuốc cản quang này sẽ đi lên theo tuần hoàn bạch huyết. Khi thuốc cản quang hiện hình hệ thống bạch huyết, các bác sĩ phát hiện một điểm rò nằm ở vùng ngực chảy dịch bạch huyết vào khoang màng phổi phải.

Khi phát hiện điểm rò, các bác sĩ quyết định nút điểm rò bằng một kim nhỏ chọc vào vùng bụng. Đây là một kỹ thuật rất khó, đòi hỏi phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực điện quang can thiệp, do ống bạch huyết có đường kính khoảng 1,5-2 mm nằm sâu sát cột sống và nằm kẹt vào giữa động mạch chủ bụng và tĩnh mạch chủ bụng, phía trước ống bạch huyết là ruột, mạch máu, mạc treo…

Do thể trạng bệnh nhân quá yếu, không thể gây mê được, nên ca can thiệp chỉ thực hiện bằng gây tê tại chỗ.

Sau can thiệp nút tắc điểm rò bằng vòng xoắn kim loại và keo sinh học 24 giờ, dẫn lưu dịch giảm còn khoảng 50 ml, theo dõi đến ngày thứ 3 dẫn lưu dịch không ra thêm. Bệnh nhân được cho ăn qua đường ruột và rút dẫn lưu sau 4 ngày. Sau một thời gian theo dõi, bệnh nhân xuất viện an toàn.

ThS. BS. Nguyễn Ngọc Cương, người trực tiếp thực hiện ca can thiệp này cho Báo SK&ĐS biết, hiện nay kỹ thuật chụp hiện hình hệ bạch huyết bằng tiêm cản quang vào hạch vùng bẹn đã được triển khai thường quy tại BV Đại học Y Hà Nội. Nhờ phương pháp chụp bạch mạch mà nhiều bệnh lý hệ bạch huyết trước đây không thể chẩn đoán được thì nay đã có thể chẩn đoán và điều trị thành công.

Trên thế giới, kỹ thuật can thiệp bạch mạch cũng mới được áp dụng vài năm gần đây nhờ sự tiến bộ của khoa học công nghệ.  

BT