Buông lỏng quản lý khai thác cát, cồn Bần Chát (Trà Vinh) đang đứng trước nguy cơ bị “xóa sổ”

Các hộ dân sống ở cồn Bần Chát, ấp An Lộc, xã Hòa Tân, huyện Cầu Kè (Trà Vinh) hiện thấp thỏm lo sợ vì đất đai, vườn cây ăn trái đặc sản của họ đang có nguy cơ bị “xóa sổ” do nạn khai thác cát xung quanh khu vực cồn, gây sạt lở nghiêm trọng.

24/03/2011 18:59

Theo người dân địa phương, thực trạng khai thác cát trái phép ngay tận lưng cồn nhiều năm qua hết sức phức tạp, thường diễn ra vào ban đêm và các ngày nghỉ khi các cơ quan chức năng không làm việc… Bình quân mỗi ngày có cả chục chiếc sà lan có trọng tải lớn đến đây vận chuyển cát đi nơi khác. Việc làm này hết sức nguy hiểm, gây sạt lở tuyến đê bao đồng thời cũng làm thay đổi dòng chảy, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống kinh tế của các hộ dân.

Ông Cao Thanh Huẩn, nguyên Trưởng ban Quản lý Nông trường cồn Bần Chát cho biết: Việc khai thác cát diễn ra đã hơn 10 năm nay, tôi đã từng thay mặt bà con nông dân trên cồn và đặc biệt là những hộ sống trong nông trường kiến nghị lên các ngành, các cấp có liên quan, cần có những biện pháp cấp bách ngăn chặn các sà lan khai thác cát; đồng thời giúp đỡ bà con cồn Bần Chát khắc phục các điểm sạt lở nhưng không được giải quyết đến nơi, đến chốn. Từ đó, toàn bộ diện tích của nông trường rộng hàng chục ha bị cuốn trôi theo dòng nước, riêng các khu vực khác trên cồn đang bị mất dần và có nguy cơ bị xóa sổ. Cồn Bần Chát hiện đang bị chia cắt làm hai, người dân địa phương gọi là cồn Non và cồn Già; một khu nuôi thủy sản của nông trường rộng 20 ha đã biến mất không để lại dấu vết; một cồn cát mới mọc lên ở khu vực đuôi cồn cũng vừa mất dạng. Toàn bộ tuyến đê bao khu vực tổ 3 và tổ 4 đang bị sạt lở nghiêm trọng, xuất hiện nhiều hàm ếch…khó có khả năng chống chọi trong mùa mưa lũ năm nay.

Ông Trần Hoàng Dự, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban Nhân dân ấp An Lộc bức xúc nói, nếu tình trạng sạt lở vẫn tiếp tục như hiện nay thì buộc phải di dời khẩn cấp 20 hộ dân ở phía đuôi cồn vào sâu trong đê khoảng 30m. Ban nhân dân ấp đã nhiều lần báo cáo và gửi đơn kiến nghị đến các ngành, các cấp có liên quan về tình trạng sạt lở do khai thác cát. Tuy có một số lần đoàn đến kiểm tra, nhắc nhở nhưng sau đó vài ngày đâu lại vào đấy, các sà lan khai thác cát vẫn tiếp tục hoạt động liên tục cả ngày lẫn đêm…

Cồn Bần Chát hay còn gọi là cồn An Lộc có diện tích rộng hơn 473 ha, với 143 hộ dân sinh sống. Đây là vùng đất cù lao mới nổi nằm giữa dòng sông Hậu, đất đai rất trù phú, thích nghi với các loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao như nhãn, chôm chôm, xoài, sầu riêng, cam quýt… Năm 2003, tuy ngân sách địa phương còn gặp không ít khó khăn, tỉnh Trà Vinh vẫn dành gần 1,5 tỷ đồng để xây dựng tuyến đê bao khép kín có tổng chiều dài gần 4 km, cao 2,5 m, mặt đê rộng 3 m, chân đê từ 10- 13 m để bảo vệ tài sản, tính mạng người dân sống ở cồn Bần Chát trong mùa mưa lũ. Kể từ khi có tuyến đê bảo vệ, xã Hòa Tân tập trung chỉ đạo xây dựng nơi đây trở thành vùng chuyên canh cây ăn trái đặc sản, đưa cây màu trồng xen canh trên đất vườn, mở rộng diện tích nuôi tôm cá nước ngọt trong mương vườn… nhằm khai thác hết tiềm năng đất và nước ở vùng đất cù lao trù phú này. Tuy nhiên, vì lợi ích cục bộ của các doanh nghiệp khai thác cát cùng với sự buông lỏng của các nhà quản lý, cồn Bần Chát hiện đang đứng trước nguy cơ bị “xóa sổ”; tài sản, tính mạng người dân sinh sống nơi đây đang bị đe dọa, nhất là vào mùa mưa lũ sắp đến. Các ngành, các cấp có liên quan ở Trà Vinh cần sớm vào cuộc và có biện pháp mạnh trong việc chấn chỉnh nạn khai thác cát sông để bảo vệ cồn Bần Chát - vùng đất trù phú được thiên nhiên ưu ái ban tặng.

Huy Hoàng