Hồ nhân tạo Vân Thủy thuộc địa bàn phường 5, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau, được thi công vào khoảng năm 1985, rộng hơn 1 ha, nhằm mục đích điều hòa nhiệt độ trong những ngày nắng nóng và thực hiện chức năng thoát nước cho thành phố bớt cảnh "ngập lụt" vào mùa mưa. Thế nhưng từ nhiều năm nay, hàng trăm hộ dân sống quanh hồ phải chịu đựng nỗi khổ vì phải hít thở không khí ô nhiễm bốc lên từ lòng hồ.
Hồ điều hòa giờ đây đã trở thành hồ "than thở" của nhiều hộ dân xung quanh. Nước trong lòng hồ đã chuyển sang màu xanh đục, trên mặt hồ xuất hiện dày đặc những tảng rong đặc sệt, hòa với đủ thứ rác thải bốc mùi nồng nặng. Nguồn nước bị ô nhiễm làm cá nuôi dưới hồ không sống nổi và bị chết dần.
Ông Trung Trực, một cán bộ hưu trí ở phường 5, TP.Cà Mau bức xúc: Nhiều lần họp chi bộ, tôi đã đưa chuyện "ô nhiễm hồ Vân Thủy" ra bàn bạc với mong muốn sớm có giải pháp khắc phục hậu quả, nhưng dự án nạo vét, cải tạo lòng hồ đến nay chưa được các ngành chức năng triển khai. Hồ Vân Thủy ô nhiễm, dân nơi đây chỉ còn biết "kêu khổ".
Trước đây, nguồn nước trong hồ điều tiết ra sông Phụng Hiệp, nhưng do Công ty Phát triển nhà thi công san lấp và bán mặt bằng xây cất nhà, đã làm tắc nghẽn đường thoát nước từ hồ dẫn ra sông. Thêm nữa, phần lớn các hộ dân xây cất nhà, làm ống dẫn, trực tiếp thải nước sinh hoạt xuống lòng hồ; các hộ dân mua bán quanh bờ hồ vì thiếu ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường nên hàng ngày cứ thoải mái đổ rác "lấp hồ", cho dù địa phương đã treo biển cấm đổ rác. Đây là nguyên nhân làm cho hồ bị ô nhiễm. Bên cạnh đó, diện tích bờ hồ đang bị lấn chiếm gần hết để mở nhà hàng, quán nhậu, quán cà phê, chưa kể việc xây dựng một số công trình trái phép trên bờ hồ. Điều này không những tác động xấu đến môi trường mà còn làm mất đi vẻ đẹp cảnh quan đô thị.
Công ty cổ phần Dịch vụ - Du lịch Minh Hải được giao quản lý, khai thác mặt nước và sử dụng một phần diện tích bờ hồ nằm dọc theo tuyến đường 1/5 để xây dựng công trình phục vụ khai thác du lịch. Công ty đã kết hợp với UBND phường 5, TP.Cà Mau xử lý tạm thời tình trạng ô nhiễm bằng cách thuê người hàng ngày vớt rác trong hồ, nhưng những người này cũng nhanh chóng bỏ cuộc vì cho rằng tiền công trả thấp.
Trước thực trạng trên, tỉnh Cà Mau đã có dự án xây dựng hệ thống thoát nước chính ở khu dân cư phường 5, TP.Cà Mau, với kinh phí gần 6 tỷ đồng do Sở Xây dựng làm chủ đầu tư. Công trình này đưa vào thi công hoàn thành sẽ giải quyết nhu cầu thoát nước cho dân cư xung quanh và lưu thông nước cho hồ Vân Thủy. Tuy nhiên, trước tình trạng ô nhiễm môi trường ở hồ Vân Thủy, chính quyền phường 5 và hàng trăm hộ dân cư ngụ quanh hồ Vân Thủy "mong mỏi" các ngành chức năng tỉnh Cà Mau cần kiểm tra giám sát, đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình thoát nước khu dân cư phường 5; đồng thời kiên quyết giải tỏa tình trạng bờ hồ bị lấn chiếm làm nơi kinh doanh, mua bán để trả lại cho hồ Vân Thủy vẻ đẹp cảnh quan và môi trường trong lành.
Kim Há