Ảnh: Website Chính phủ
Trên cơ sở những nhiệm vụ của Bộ Quốc phòng nêu tại Quyết định số 135/QĐ-TTg năm 1998 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội ở các vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu vùng xa, biên giới, Đảng ủy quân sự Trung ương đã ra Nghị quyết số 150/ĐUQSTW (1/8/1998) về việc quân đội tham gia xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội, củng cố an ninh, quốc phòng trên các địa bàn chiến lược. Nhiệm vụ chiến lược của các đoàn KTQP được xác định là tham gia cùng với chính quyền địa phương xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng thế trận quốc phòng-an ninh biên giới, đặc biệt là các khu vực chiến lược.
Sau 8 năm quân đội triển khai xây dựng các khu KTQP, đã có các đoàn KTQP được thành lập để triển khai xây dựng các khu KTQP tại các địa bàn dọc biên giới đất liền từ phía Bắc đến Tây Nguyên và Nam Bộ theo sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra còn 3 dự án lấn biển (Bình Minh 3, Cồn Xanh, Cồn Vành của Quân khu III) nhằm giãn dân ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và tạo thế trận phòng thủ bờ biển. Tổng số vốn đầu tư cho các dự án này là 1.052 tỷ đồng. Trong 8 năm qua, các đoàn KTQP đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: Tạo thế và lực mới cho quốc phòng-an ninh biên giới; sắp xếp, bố trí lại dân cư để xây dựng thế trận quốc phòng (hàng trăm cụm làng bản với 69.400 hộ dân được sắp xếp, tạo việc làm cho hàng chục ngàn đồng bào dân tộc, định canh định cư cho trên 5000 hộ đồng bào dân tộc ở các vùng biên giới). Để nâng cao đời sống tinh thần người dân, mỗi đoàn triển khai 1-3 trạm thu phát thanh truyền hình phục vụ đơn vị và nhân dân, mở các lớp học văn hóa, học nghề cho đồng bào. Về y tế, bên cạnh việc mỗi đoàn xây dựng từ 1-3 bệnh xá, các bệnh viện quân đội như 108, 103, 175, 110, 91 còn cử nhiều đoàn y, bác sĩ đến các khu KTQP để khám bệnh, phát thuốc, hướng dẫn vệ sinh phòng dịch cho dân. Đồng thời, các đoàn KTQP cũng kết hợp với bộ đội biên phòng tham gia xây dựng chính quyền cơ sở, củng cố 112 chi bộ Đảng, bồi dưỡng và kết nạp hàng trăm đảng viên, xây dựng các tổ chức quần chúng. Hệ thống cơ sở hạ tầng được xây dựng để giúp dân phát triển sản xuất, với 874,7 km đường giao thông các loại, 44 cầu bê tông và cầu treo, 32 bệnh xá, 97 lớp học, 28 nhà trẻ mẫu giáo, 25 công trình cấp điện sinh hoạt... Các chương trình xóa đói giảm nghèo, khuyến nông, khuyến lâm đã giúp người dân bước đầu đổi mới tập quán canh tác sinh hoạt.
Ảnh: Website Chính phủ
Nhìn tổng thể, từ năm 1998 đến nay, hệ thống các khu KTQP đã được xây dựng ở những vị trí then chốt dọc biên giới, dần trở thành các điểm sáng về kinh tế, xã hội, văn hóa, góp phần củng cố và giữ vững thế trận quốc phòng.
Hội nghị tổng kết xây dựng khu KTQP nhằm kiểm điểm, đánh giá việc triển khai Nghị quyết của Đảng ủy quân sự Trung ương, đề ra phương án khắc phục các mặt chưa làm được, tạo đà cho bước phát triển tiếp theo. Hội nghị có sự tham gia của nhiều đại biểu đến từ các đơn vị KTQP cùng đại diện các tỉnh Vĩnh Long, Quảng Ninh, Lai Châu, với những báo cáo chuyên đề về dân vận, dân quân tự vệ, biên phòng tham gia xóa đói giảm nghèo, các mô hình trồng rừng, khuyến nông khuyến lâm...
Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh nhấn mạnh, để tiếp tục nâng cao hiệu quả xây dựng các khu KTQP trong thời gian tới, cần lấy việc hỗ trợ đồng bào trong vùng dự án xóa đói giảm nghèo làm mục tiêu hàng đầu, chuyển hướng ưu tiên đầu tư cho các dự án nhỏ tại bản làng và hộ gia đình, xây dựng các bản làng sát biên.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng khen ngợi các đoàn KTQP đã ổn định được lượng dân cư trên địa bàn chiến lược dọc 4.500km đường biên, kết hợp hiệu quả hai nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với công tác quốc phòng, xây dựng và ổn định đời sống dân cư, tạo dựng được thế trận quốc phòng toàn dân. Phó Thủ tướng yêu cầu các đoàn cần tăng cường thêm nhiều biện pháp để thực hiện tốt hơn công tác xây dựng và phát triển các khu KTQP vì đây là chủ trương hoàn toàn đúng đắn. Đồng thời, Phó Thủ tướng cũng nhắc nhở Bộ Quốc phòng cần tổng kết kỹ hơn về quy hoạch hành chính, quân sự, dân cư tại các khu KTQP và kết hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu kết hợp nhiều mô hình khác nhau cho các khu KTQP, đề xuất xây dựng thêm các khu mới.
Nguyệt Hà