Các thành viên Chính phủ thể hiện trách nhiệm cao trước cử tri

Sự quán xuyến của lãnh đạo Chính phủ 

Theo dõi các phiên chất vấn tại Quốc hội gần đây, cử tri Trần Ngọc Châu (phường An Khánh, TP. Thủ Đức) nhận xét: Nội dung hỏi và trả lời ngày càng thiết thực, gắn với thực tế cuộc sống hơn. Các giải trình đều có trích dẫn số liệu hoặc ví dụ cụ thể, dễ hiểu đối với đa số người dân theo dõi chất vấn. 

Đặc biệt, lãnh đạo Chính phủ và các thành viên Chính phủ đều thẳng thắn nhận trách nhiệm. Đơn cử, khi nói về công tác soạn thảo và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khái quát và nhắc đến nhiều nhất hai từ "chậm" và "chưa". Ông nhấn mạnh: 1) Mất quá nhiều thời gian đánh giá tác động sau khi các chính sách được ban hành và 2) Mất quá nhiều thời gian cho việc sửa các nghị định, thông tư đang có hiệu lực nhưng còn bất cập.

Ông Trần Ngọc Châu đặc biệt chú ý đến trả lời của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang về "bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm". Đây là vấn đề rất nóng trong bối cảnh chúng ta đang đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng mà đối tượng chính là cán bộ có chức trách và có quyền lực.

Trong hơn một năm qua, đi đâu chúng ta cũng nghe vấn đề các cấp chính quyền không dám làm, vì sợ trách nhiệm, sợ sai. Tình trạng này dẫn đến hiện tượng mà Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh: Trong hầu hết các báo cáo đều có cụm từ "công tác tổ chức thực hiện còn yếu". Trong khi "tổ chức thực hiện" chính là bản chất của một Chính phủ kiến tạo và hành động. 

Phó Thủ tướng đặt vấn đề cốt tử của "tổ chức thực hiện" là con người. Hiện nay, không phải chúng ta không có cán bộ, hay cán bộ thiếu ý chí, thiếu năng lực mà vì chúng ta có thừa chế tài khi cán bộ làm sai, nhưng rất thiếu luật bảo vệ cán bộ khi họ "dám nghĩ, dám làm". Chữ "dám" này bao hàm ý cán bộ vượt qua rào cản quy định hay chính sách chưa kịp cập nhật.

Chính vì vậy, quyền lực dù được phân cấp nhưng không phải ai cũng dám nhận. Phó Thủ tướng nêu ví dụ Chính phủ dự kiến sẽ trình Quốc hội cho thực hiện cơ chế thí điểm trộn vốn của 3 chương trình mục tiêu quốc gia (thí điểm tại mỗi địa phương một huyện) nhưng "đã có những ý kiến phản hồi là anh em ở cấp huyện đang rất lo lắng vì không biết có thực hiện được không".

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đưa ra một ví dụ cho thấy thủ tục của chúng ta rườm rà, khiến cho "có làm chắc chắn có sai": "Bí thư một tỉnh miền núi phía bắc từng nắm tay cảm ơn tôi vì Chính phủ đã giải quyết việc chuyển mục đích sử dụng rừng để làm đường giao thông. Đồng chí này nói đã phải qua 24 lần thủ tục hành chính mới được giải quyết".

Theo cử tri Trần Ngọc Châu, khi trả lời chất vấn lần này, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang thêm một lần nữa cho thấy sự quán xuyến của lãnh đạo Chính phủ trong phong cách phát biểu "đúng giờ và khúc triết" như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận xét.

Chính phủ tiếp tục phát huy tư duy đổi mới, cách làm đột phá

Theo dõi phiên chất vấn sáng 7/11, nhà báo Phạm Cường, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng, cử tri cả nước, trong đó có cán bộ, công chức, viên chức, người lao động rất quan tâm đến phiên trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà liên quan đến việc xây dựng vị trí việc làm trong hệ thống chính trị và kế hoạch thực hiện cải cách chính sách tiền lương.

Nhà báo Phạm Cường cho rằng, các câu hỏi đặt ra với Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà trong phiên chất vấn là những vấn đề quan trọng, sát và trúng nhiều nội dung cử tri quan tâm, trong đó liên quan đến việc xây dựng vị trí việc làm để chuẩn bị cho chính sách cải cách tiền lương.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà trao đổi, chia sẻ đến đại biểu Quốc hội và cử tri và thông tin cụ thể: Đến thời điểm này đã hoàn thành xong danh mục vị trí việc làm đối với 686 vị trí tại cơ quan, tổ chức hành chính, 615 vị trí ở đơn vị sự nghiệp và 17 vị trí cán bộ, công chức cấp xã. Việc xác định những chức danh, chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan, tổ chức cũng đã được hoàn thành. 

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng đã cho biết, Bộ Nội vụ đã tham mưu Chính phủ và Ban Chỉ đạo Trung ương về vị trí việc làm trong hệ thống hành chính nhà nước triển khai kịp thời trong thời gian tới để các địa phương, bộ, ngành hoàn thành việc xây dựng vị trí việc làm trong thời gian sớm nhất nhằm thực hiện được lộ trình cải cách tiền lương mà Quốc hội sẽ quyết định trong kỳ họp thứ 6 này.

Nhà báo Phạm Cường kỳ vọng, tới đây với tư duy đổi mới, cách làm đột phá, việc thực hiện cải cách chính sách tiền lương sẽ tạo động lực mới cùng tâm trạng phấn khởi trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và trong xã hội. Cải cách tiền lương sẽ góp phần nâng cao đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và gia đình của họ, đặc biệt tạo động lực lớn hơn cho sự nỗ lực, sáng tạo, cống hiến của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, góp phần từng bước khắc phục tệ nạn tham nhũng, lãng phí và tình trạng bỏ cơ quan nhà nước ở một số vị trí, cơ quan.

"Quá trình cải cách tiền lương cần thiết phải chú trọng đến đối tượng thuộc ngành Giáo dục, Y tế, bởi đây là những 'người thầy' trực tiếp chăm lo giáo dục và chăm sóc sức khỏe cho người dân. Thực hiện được mục tiêu tăng lương cho họ, người dân, xã hội sẽ được hưởng lợi", nhà báo Phạm Cường chia sẻ.

Thẳng thắn nhận rõ khuyết điểm, khó khăn

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng, giảng viên cao cấp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, ấn tượng mạnh với phần trả lời chất vấn của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang về việc đẩy mạnh phân cấp cho địa phương. Cụ thể, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh phân cấp là một giải pháp quan trọng để tăng hiệu năng bộ máy, phát huy tính sáng tạo và hiểu biết địa phương, giảm thời gian chậm trễ của bộ máy hành chính. Có thể nói đây là một định hướng quan trọng của cải cách bộ máy và hoàn thiện cơ chế vận hành. Điều này đang đòi hỏi nhiều hơn tính chủ động, tích cực  của địa phương trong đề xuất cơ chế được coi là phù hợp nhất với điều kiện địa phương nhưng vẫn bảo đảm tính thông nhất trong quản trị quốc gia. Chuyển đổi số cũng được coi là giải pháp năng cao hiệu năng quản trị cần được thực hiện quyết liệt.

Một vấn đề khác được PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng quan tâm là xuất khẩu lao động dân tộc thiểu số. Trong báo cáo và giải trình của mình về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung nói đến việc lao động thiểu số xuất khẩu thường có thói quen nhớ nhà, nhớ quê hương nên thường kết thúc hợp đồng về nước trước hạn. "Đây là tình trạng mà chỉ có những người thấu hiểu đầy đủ tâm lý lao động xuất khẩu của dân tộc thiểu số mới chỉ ra được. Từ đó, chúng ta cần lưu ý trong chuẩn bị lực lượng lao động thuộc dân tộc thiểu ra nước ngoài làm việc trong giai đoạn tới, có sự chuẩn bị tốt hơn tâm lý cho người lao động xuất khẩu, vừa tạo thêm việc làm và cải thiện thu nhập cho lao động dân tộc thiểu số cũng như giảm thiểu các thói quen chưa phù hợp với xã hội công nghiệp, thúc đẩy sự hội nhập quốc tế", PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng bày tỏ.  

Tinh thần dân chủ và đổi mới, luôn vận động để theo kịp sự mong mỏi của cử tri

Theo Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện kinh tế và quản lý TPHCM, các bộ trưởng, trưởng ngành đã trả lời những câu hỏi của các đại biểu Quốc hội một cách thẳng thắn, đi vào trọng tâm vấn đề và tích cực đề ra các giải pháp khả thi nhất.

Đánh giá phần trả lời của người đứng đầu ngành nông nghiệp, TS. Trần Quang Thắng cho rằng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện các giải pháp, giải quyết những vấn đề kịp thời, thấu đáo, đổi mới, cải thiện hơn nữa công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Bộ trưởng đã trình bày một cách rõ ràng, cụ thể, khách quan và trung thực về tình hình của ngành và ông đánh giá cao phần trả lời này.

Với phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng về công tác lập quy hoạch đang được đẩy nhanh; về quản lý, sử dụng vốn ODA; nguồn vốn ngân sách nhà nước trong chi thường xuyên và chi đầu tư; vấn đề tiết kiệm trong đầu tư công;  tháo gỡ khó khăn trong thực hiện Luật Đầu tư công; vướng mắc trong công tác quy hoạch; việc khai thác, sử dụng đất hiếm…, theo TS. Nguyễn Quang Thắng, đây đều là những vấn đề liên quan chặt chẽ đến phát triển kinh tế đất nước. Phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã thể hiện trách nhiệm, sự năng động và sáng tạo trong tham mưu, xây dựng chính sách, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Bộ trưởng đã tiếp thu, cầu thị và rút kinh nghiệm từ những ý kiến đóng góp, góp ý, đề nghị và chất vấn của các đại biểu Quốc hội, thể hiện sự tôn trọng, lắng nghe và trao đổi với các đại biểu Quốc hội một cách thân thiện, hợp tác và hiệu quả.

Với Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, ông trả lời về vấn đề hàng giả, hàng nhái trong hoạt động thương mại điện tử; về phát triển năng lượng tái tạo; trách nhiệm của Bộ Công Thương trong quản lý các loại hương liệu thuốc lá điện tử. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng đẩy mạnh cải cách hành chính tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, phát triển dịch vụ logistic thương mại điện tử; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng trái cây, sản phẩm trồng trọt, tập trung tháo gỡ rào cản kỹ thuật để các doanh nghiệp thâm nhập sâu hơn vào những thị trường mới còn tiềm năng… Theo TS. Trần Quang Thắng, trả lời chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khá đầy đủ, chính xác và thuyết phục, đem lại sự hài lòng cho cử tri, đồng thời tăng cường sự tin tưởng và ủng hộ của cử tri đối với Chính phủ và Bộ Công Thương.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn về nhiều nội dung thuộc lĩnh vực tài chính; chống thất thu thuế trong lĩnh vực bất động sản; quản lý thuế đối hoạt động kinh doanh trên nền tảng số; thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp; chấn chỉnh thị trường chứng khoán, trái phiếu DN; thẩm định giá, giá sách giáo khoa và giá xăng dầu. TS. Trần Quang Thắng cho rằng trả lời chất vấn của Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã đem lại sự hài lòng cho cử tri, đồng thời tăng cường sự tin tưởng vào điều hành của Bộ Tài chính và Chính phủ. Ông cũng cho biết rất ủng hộ cách Bộ trưởng tiếp thu ý kiến, cầu thị và rút kinh nghiệm từ những ý kiến đóng góp, góp ý và chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Điều đó đã thể hiện sự tôn trọng, lắng nghe, thân thiện, hợp tác và hiệu quả.

Bình luận về nội dung trả lời của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, TS. Trần Quang Thắng cho biết Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã thể hiện trách nhiệm của Bộ trong việc trình, triển khai các dự án giao thông và các quy định, quy chuẩn trong hoạt động của ngành, về đầu tư đường cao tốc, xây dựng trạm dừng nghỉ trên các tuyến đường… Bộ trưởng cũng giải trình nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp tháo gỡ khó khăn của Bộ Giao thông vận tải đối với những vấn đề của ngành. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thể hiện được cách điều hành năng động và sáng tạo trong tham mưu, xây dựng chính sách, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Bộ trưởng cũng cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện các giải pháp, giải quyết những vấn đề kịp thời, thấu đáo, đổi mới, cải thiện hơn nữa công tác của Bộ Giao thông vận tải trong thời gian tới. Điều này rất cần thiết trong bối cảnh tình hình thế giới biến chuyển hết sức nhanh chóng, khó lường và đặc biệt là yêu cầu của lãnh đạo Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành đất nước hiện nay: Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm.

Với Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh, TS. Trần Quang Thắng cho rằng cần phải có những biện pháp cụ thể và hiệu quả để đảm bảo sự tham gia, đóng góp và giám sát của nhân dân trong quá trình sửa đổi Luật Đất đai. Đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh và biến đổi khí hậu, cần có những hành động kịp thời và quyết liệt để ngăn chặn và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, nhất là những hành vi xả thải, khai thác và buôn bán trái phép các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Theo TS. Trần Quang Thắng, phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm về công tác phát hiện điều tra xử lý các vụ án tham nhũng tiêu cực; chống tham nhũng tiêu cực, làm trong sạch nội bộ của lực lượng công an; cải cách thủ tục hành chính, quản trị xã hội bằng pháp luật nhưng vẫn tạo điều kiện cho nhân dân, doanh nghiệp, không gây nhũng nhiễu, khó dễ... là những vấn đề được dư luận rất quan tâm, thiết thực với đa số người dân hiện nay. TS. Trần Quang Thắng cho rằng những vấn đề này đã có nhiều chuyển biến tích cực, được nhân dân ủng hộ và đánh giá cao nỗ lực của ngành. Tuy nhiên, vẫn cần đẩy mạnh triển khai trong thời gian tới, đảm bảo cuộc sống của người dân được an bình hơn.

Với Bộ Xây dựng, theo Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã trung thực thừa nhận những khó khăn, thiếu sót và sai sót trong quá trình soạn thảo Luật Đất đai, đồng thời cam kết sẽ phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ, tôn trọng quyền lợi và nghĩa vụ của người dân trong việc sửa đổi Luật. 

Đối với công tác quản lý nhà nước về cán bộ, công chức, viên chức, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã nêu bật được những thành tựu, khó khăn, thách thức và giải pháp của Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan trong việc bảo đảm chất lượng, hiệu quả và đổi mới của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tuy nhiên, Tiến sĩ Trần Quang Thắng cho rằng cũng cần có những hành động kịp thời và đủ mạnh để ngăn chặn và xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là những hành vi tham nhũng, lạm quyền, thiếu minh bạch.

Với các bộ trưởng và trưởng ngành khác, việc trả lời chất vấn vừa qua có thể đã làm cử tri hài lòng, nhưng cũng còn nhiều vấn đề cần làm rõ hơn và tiếp tục giải quyết. Cử tri mong rằng các vị đứng đầu ngành tiếp tục thực hiện tốt những cam kết và trách nhiệm của mình trong nhiệm kỳ.

"Nhìn chung, chất vấn lần này thể hiện tinh thần dân chủ và đổi mới, luôn vận động để theo kịp với tiến trình phát triển đất nước và sự mong mỏi của cử tri nhằm hoàn thiện thể chế và tăng cường sự sáng tạo đổi mới trong các quyết sách và rút ngắn khoảng cách giũa quy định và thực tế áp dụng, đem lại lợi ích ngày càng nhiều hơn cho nhân dân. Người dân dễ dàng chủ động chất vấn các thành viên Chính phủ, trưởng ngành liên quan về những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội", TS. Trần Quang Thắng đánh giá.

Ông Phan Lạc Hiếu, Giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ Xuân Thịnh, đặc biệt ấn tượng với phần trả lời của Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng khi được đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) nêu vấn đề một số tuyến cao tốc chỉ cho chạy tối đa 80 km/h trong khi Quốc lộ 1 dù lưu lượng xe rất lớn, nhưng có đoạn cho khai thác 90 km/h.

Trả lời đại biểu Trần Quang Minh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện Việt Nam có tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc với 4 giới hạn tốc độ là 120 km/h, 100 km/h, 80 km/h và 60 km/h. Nhiều tuyến đường nếu đầu tư đồng bộ hoàn chỉnh theo quy hoạch thì có thể chạy tối đa 120 km/h như tuyến Hạ Long - Móng Cái, Hà Nội - Hải Phòng. Tuyến Pháp Vân - Cầu Giẽ chạy tối đa 100 km/h nhưng Cầu Giẽ - Ninh Bình là 120 km/h. Chỉ cần thêm yếu tố có độ nhám thì tốc độ tối đa từ 100 có thể lên 120 km/h. Bộ GTVT đã điều chỉnh tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc và dự kiến quý I năm 2024 có thay đổi giới hạn tốc độ tối đa các tuyến từ 80 km/h lên 90 km/h.

"Là cử tri và là đại diện một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, chúng tôi rất quan tâm đến chất lượng các tuyến đường cao tốc bởi đường có tốt thì xe vận chuyển hàng hoá mới an toàn và nhanh chóng. Do vậy khi được nghe phần trả lời của Bộ trưởng Bộ GTVT, tôi cảm thấy rất yên tâm vì đường sá sẽ ngày càng được nâng cấp tốt hơn, xe cộ đi lại nhanh chóng và an toàn hơn, tiết kiệm được thời gian kinh phí cho doanh nghiệp", ông Phan Lạc Hiếu bày tỏ.

Phan Trang - Gia Huy - Huy Thắng - Mạnh Hùng